Enkele jaren geleden werkte de Snor voor een werkgever die later wat “bijzonder” bleek te zijn. De man was op het oog charismatisch en geslaagd. Gaandeweg kwam ik er achter dat er een en ander niet klopte. Het was een aaneenschakeling van BV’s, zijn dure auto’s bleken geleaset te zijn en de A-locatie in een grote Nederlandse stad in het westen bleek maandenlang niet betaald.
Het was een ramp die op het punt stond zich te voltrekken. Schuldeisers begonnen mij te bellen, omdat ze de directeur niet te pakken kregen. Het salaris werd altijd gestort – totdat het niet meer gebeurde. In de ene BV nog wel, in de andere niet. Zoals ik zei: het was een aaneenschakeling van BV’s en we vielen niet allemaal onder dezelfde entiteit. De hoogstbetaalden (waaronder ondergetekende) werden niet betaald en gelukkig onze collega’s nog wel.
Enfin. Het was een leerzame periode. Ik was nog geen Mustachianist, maar had al wel een aardig inzicht in mijn financiën. Maar wat houdt het nu in als je werkgever failliet gaat en hij niet meer betaald?
Het Worst-case Scenario
Het ergste wat kan gebeuren is dat je werkgever stopt met het uitkeren van je loon. Bij een faillissement neemt het UWV namelijk de betalingsverplichtingen over. Hieraan zitten allerlei voorwaarden verbonden, maar het gaat vrij snel. Maar het gaat pas snel áls er sprake is van een faillissement of een verdwenen werkgever. Als deze simpelweg niet betaald en niet reageert, dan heb je “gewoon een probleem”: jij hebt geen geld. Zo lang leveranciers betaald worden, of enkele collega’s wel, dan voldoe je niet aan alle eisen.
Je werkgever failliet laten verklaren is heel erg moeilijk en duurt maanden zolang je geen externe medestanders hebt.
Enfin, dit artikel gaat over wat de gevolgen zijn en niet wat de stappen zijn die je moet zetten om je werkgever tot betaling te dwingen. Bel daarvoor sowieso met het UWV, bespreek het met je collega’s en schakel de rechtsbijstandverzekering in.
Worst-case is dat je maandenlang naar je centen kunt fluiten. Het UWV betaalt tot maximaal 13 weken achterstallig loon. Laat de situatie dus NIET doorsudderen! Een werkgever die je loon 1x niet kan betalen is direct een “rode vlag”. Niet accepteren maar handelen.
Let op dat het UWV ook je vakantiegeld en vakantiedagen uitbetaald. Let ook op dat dit alleen geldig is tot maximaal 150% van het maximum dagloon. Hoge salarissen schieten er dus bij in.
Als blijkt dat ook pensioenpremies niet betaald zijn, dan haalt het UWV dit ook in. Maar, dat kan tot een jaar duren. In ons geval bleek (en dat wisten we, we hebben er tientallen keren over gesproken) dat onze aanmelding door de pensioenverzekeraar nooit was geaccepteerd. En dus ook niet werd ingehaald door het UWV…
Worst case is dus dat je maanden niet doorbetaald krijgt en pas na die periode een voorschot kunt krijgen (als er sprake is van faillissement). Een behoorlijk stressvolle periode. Voor mij dit overkwam dacht ik altijd aan situaties waarbij je ontslagen wordt en daar had ik mijn buffers op ingesteld. Immers bij ontslag zie je het aankomen. Los van het feit dat het zelden zo maar uit de lucht komt vallen (in ieder geval niet als je in het management zit), is er altijd nog een opzegtermijn. Voor mijn werkgever bedraagt die op het moment 6 maanden. Ik heb dus 6 maanden de tijd om iets anders te zoeken en mijn uitgaven aan te passen. In het ergste geval ben ik daarna werkloos en heb ik 2 jaar lang recht op uitkering. De “runway” tot einde geld is dus 2.5 jaar, want ook met 70% van het dagloon kan ik mijn levensstijl in stand houden, alleen minder sparen.
Maar toen kwam dus de situatie dat we gewoon niet betaald werden. En dan gaat het toch wel hard. Er komt immers geen cent binnen (van mijn kant), maar je uitgaven lopen door. Oef! Een aanslag op de buffers werd gepleegd, want hier had ik geen rekening mee gehouden. Mijn studiekosten liepen gewoon door (ik volgde een MBA), ik had net een nieuw huis gekocht en dat soort grappen. Zou mijn hypotheek wel passeren vóórdat er faillissement werd uitgesproken? Gelukkig lukte dat: de hypotheek was rond 1 week voordat de rechtbank het faillissement uitsprak. Alweer Oef!
In mijn geval: het maximumdagloon was ongeveer 7.000 EUR. Mijn salaris was (incl. vakantiegeld) 8.000 EUR. De achterstand was 2 maanden dankzij ons snelle handelen. Ik schoot er dus 2.000 EUR bij in (bruto), plus het feit dat ik mijn lease-auto al had ingeleverd bij de lease-maatschappij (een MKB-bedrijf, die wilde ik geen verdere schade berokkenen dan mijn werkgever al had gedaan). Ook heb ik ruim een jaar pensioenpremie gemist. Met nog >30 jaar te gaan is dat uiteindelijk het grootste gemis.
Sindsdien hou ik in mijn buffers en berekeningen altijd rekening met het ergste: het kan voorkomen dat je niet ontslagen wordt door het bedrijf, maar dat het bedrijf failliet gaat. In dat geval heeft de curator geen boodschap aan een opzegtermijn behalve wettelijk 6 weken. In het beste geval heb je een goede werkgever die zijn zaken keurig regelt en het zelf aan ziet komen en zelf faillissement aanvraagt. In het slechtste geval moet je het als werknemer zelf aanvragen via de rechtbank. Daartussenin zit het scenario dat allerlei leveranciers je bellen en je de schone schijn niet ophoudt en ze vraagt om een faillissementsprocedure in gang te zetten om aan te sluiten bij het personeel…
Wees voorbereid
Het is ook een extra reden om de lasten niet zo hoog op te laten lopen. Volgens het Wijze Internet kan ons gezin bijna 900.000 EUR hypotheek krijgen. 9 ton! Bij 1,5% rente is dat maar liefst 1125 EUR aan rente per maand. Bij een lineaire hypotheek komt er ook nog eens een slordige 2500 EUR per maand aan aflossing bij. Natuurlijk kun je aflossingsvrij nemen, maar ergens moet je het een keer terugbetalen. En wat je zéker niet wilt is dat er ergens een huizencrisis uitbreekt en jij met je tophypotheek dit opeens niet meer kunt betalen en je een woning dik onder de koopprijs van de hand moet doen.
(En dan kun je ook nog allerlei dure abonnementen nemen (en ik vind de private-lease auto al erg genoeg), hoveniers aannemen voor de tuin en de kinderen 5 dagen per week naar een opvang doen. Maar als er dan iets gebeurd, kun je geen kant op.)
Los van bovenstaande is het handig om te weten hoe snel je de lasten kunt laten dalen en tot welk punt. In ons geval zijn de “vaste lasten” helemaal niet zo vast als het lijkt. Zo kunnen we op relatief korte termijn (ongeveer 2 maanden) de kinderopvang stoppen (-600 EUR, vanaf mei -900 EUR). We kunnen per direct stoppen met het grootste deel van ons “zakgeld”. We schrijven maandelijks 150 eur pp over naar onze eigen rekeningen. Ook gaat er 75 EUR (25 per kind) naar de kinderen.
Dit inzichtelijk hebben maakt het makkelijker om hierop te anticiperen. Je kunt de keuzes vooraf reeds maken, voor zover ze nodig blijken te zijn.
