Milestones!

Aankomende tijd is een tijdje van, volledig arbitraire en irrelevante, milestones!

Zo haal ik in september weer (ruim) 10.000 bezoekers. En dat vind ik leuk. Maar ook zal ik ergens in de tweede week van oktober de 100.000 dit jaar halen.

Tevens is het ongeveer een jaar geleden dat ik regelmatig begon te bloggen en zit ik bijna op de 1000 reacties. Hoe leuk is dat?

Vandaag bestaat mijn dag uit een zakenreis, en ben ik morgenavond pas weer thuis. Hoort er ook bij!

Ben jij veilig voor de “energiecrisis”?

De wereld is in een energiecrisis gestort. In diverse media lees je hier diverse dingen over. Meestal baarlijke nonsens, zoals “het koude voorjaar” waardoor de buffers niet gevuld zijn, of het vele thuiswerken. Beiden zijn aantoonbare quatsch, een goed Duits woord voor “onzin”.

Wat betreft het koude voorjaar: ook al is het 10 graden kouder dan “normaal” in het noordwesten van Europa, dan nóg heeft dit nauwelijks impact op de gasbuffers. April is doorgaans verantwoordelijk voor nog geen 10% van het gasverbruik (voor verwarming en elektra) ten opzichte van het jaarverbruik. Mei doet het met 3% nog beter. Laten we het zo zeggen: als het verbruik het dubbele is, dan is dit nog steeds 1/3 van een januarimaand. Dat de buffers in héél Europa daardoor leegblijven, komt niet door de koude april en mei-maand. Bovendien hoor je niemand over de zéér warme eindperiode van zowel februari als maart, waarin de verwarming niet nodig was.

Het vele thuiswerken is ook geen reden voor een verhoogd verbruik. Akkoord, wel een verhoogd verbruik, maar niet de in de mate dat dit merkbaar is op grote schaal.

Maar goed, er is wel iets anders gaande. En dat houdt enerzijds verband met corona, anderzijds niet. Het is nogal een complex verhaal. Dus een verhaaltje:

China heeft ruzie met Australië en een importverbod ingesteld. Dit valt tegelijkertijd met een roep van de Chinese overheid om minder te vervuilen. En met de vraag van jou & mij (en andere thuiswerkers) naar beeldschermen en andere dingen uit China: de economie veerde omhoog.
Hetzelfde gebeurde in India (overigens zonder ruzies met Australië): een economie die sterk opveert. En in Europa en de VS gebeurde hetzelfde. Interessant: bedrijven zijn risico-avers en op het moment dat de Covid-crisis toesloeg, heeft men zoveel mogelijk voorraden afgebouwd. Bestellingen van computerchips werden geannuleerd. En ook van kolen.

Tegelijkertijd wil men een schonere brandstof en zijn er grote voorraden LNG (liquified Natural Gas) naar Azië gegaan. En volgens oude wetten kun je iets maar 1x gebruiken: LNG dat naar Azië gaat, gaat niet naar Europa.

Het Europa waar we door de hoge prijzen van gas hebben gewacht met het vullen van voorraden. De prijs zou toch wel dalen? Maar nee: dat deed de prijs niet. Buffers bleven leeg. Dit is enerzijds een politiek spel (iets met Groningen, Poetin etc), anderzijds een gevolg van minder productie door Covid: minder personeel beschikbaar, minder onderzoek gedaan etc.

En toen kwam Brazilië

En toen kwam Brazilië. Brazilië? Jep: Brazilië. Daar hebben ze te kampen met enorme droogte. En door die enorme droogte, kampen ze met een razend energietekort: de stuwdammen hebben geen water in de bekkens. En zonder water doet een stuwmeer helemaal niets.

En potjedrie! Exact hetzelfde speelt in de VS, waar grote reservoirs nauwelijks water hebben dankzij langdurige droogte en hitte.

En het Verenigd Koninkrijk dan?

Dan hebben we nog de Brexiteers. Hier hebben ze een drievoudig probleem: Brexit, een brand in een trafo-station en weinig wind. Die laatste is “straight-forward”: met weinig wind is er weinig te draaien aan een windturbine, en zonder wind dus veel minder elektriciteit. Tegelijkertijd hebben ze daar massaal alle kolencentrales gesloten, waardoor er een grote druk is gekomen op overzeese verbindingen naar België, Nederland, Noorwegen en Frankrijk. En juist in een enorm transformator station richting Frankrijk (of eigenlijk in Frankrijk, richting de UK) was brand. 2.000MW vermogen viel plotsklaps weg. Oeps! Om een idee te te geven: dat is gelijk aan 15% van al het NEderlandse piekvermogen. Heel veel dus.

Dan hebben we nog de Brexit: maar dat heeft vooral te maken met bevoorrading van benzinestations. Simpel: als je de mensen je land uit stuurt die de wagens besturen, dan heb je wel benzine maar niet op de juiste punten.

Terug naar Nederland

De energieprijzen doen momenteel ongveer 180EUR per MWh. Dat is 18ct per kWh. Dat is 4x zoveel als een jaar geleden, zo ongeveer. En dat is enorm; iemand betaalt die prijs. Energiebedrijven hebben contracten afgesloten met jou als klant, zonder de energie op dat moment voor handen te hebben. Ze zijn dus “short”, en zoals we weten met short gaan: ongedekte posities zijn potentieel winstgevend, maar anders desastreus.

En dan komen we bij de kern: als deze partijen failliet gaan, neemt iemand anders de levering over. Tegen de dán geldende prijzen. Een meerjarig contract (zoals ik heb), helpt me dus alleen voor zolang de leverancier blijft bestaan. Zo niet? Dan ga je acuut over naar een nieuw, duurder contract.

Autsj! Ben jij daar klaar voor?

Wie profiteert?

En wie profiteert hier van? Immers, een hogere prijs wordt betaald door de markt, maar ook áán de markt. Waar de een verliest, wint de ander. De grote winnaars zijn de gasleveranciers, vanaf de bron. Gazprom (“de Russen”, dit artikel is geschreven oorspronkelijk voor de inval in Oekraïne), Statoil (“de Noren”) en ons “vroeger eigenste” Shell.

Ik ben er klaar voor 😉

Must, needs & wants

Ik ben ook maar een mens. Ondanks dat ik wel eens een vreemde vogel genoemd wordt. Maar ik hoor echt bij de soort “Homo Sapiens”. En net als de meeste andere mensen heb ik wel eens verlangens. Over het stukje waar een dirty mind een joy forever is, zullen we het maar even niet hebben. Nee, praktische zaken.

Zo zijn er praktische zaken die wij graag zouden willen zien in ons huis. Het is een beetje gekkigheid: als ik alles op zou schrijven wat wij hebben gedaan sinds we hier 2 jaar geleden zijn komen wonen, kun je het vermoeden hebben dat we een bouwval gekocht hadden. Maar dat is niet zo. Desondanks:

  1. Alle plafonds vervangen op de bovenverdieping
  2. Alle radiatoren verwijderd en de vloeren, om vloerverwarming aan te leggen.
  3. Die natuurlijk aangelegd 🙂
  4. Nieuwe tegelvloer beneden, boven laminaat
  5. Nieuwe badkamer
  6. Zolder verbouwd voor een extra slaapkamer en een kantoorruimte voor mij
  7. Overal airco aangelegd: beneden, boven en op zolder.
  8. Laadpaal geplaatst tbv. de auto’s
  9. Overkapping gebouwd
  10. Tuin onder handen genomen met oa. een wadi, trampoline, moestuin, stukjes terras verlegd, oprit verbreed, etc.
  11. Zonnepanelen geplaatst
  12. Nieuwe dorpels geplaatst
  13. Keuken komt over enkele weken 😉

Best een lijstje en dan laat ik dingen als schilderen en plinten plakken achterwege. Maar we hebben nog wat dingen die we willen doen. Of, de gevaarlijkere woordkeuze die we soms gebruiken: moeten doen…

Zo “moeten” we:

  1. Trappen renoveren (naar boven & naar zolder)
  2. Zonneboiler plaatsen plus buffervat & warmtepomp
  3. Schilderwerk buiten
  4. Schilderwerk binnen (alle deuren…)
  5. Rolluiken achter (extra laagje isolatie voor warmte en tegen het geluid van de achterburen)
  6. Een nieuwe deur in de gang (zo’n glazen), zodat we kunnen zien of er een kind achter staat of een hond ligt
  7. Toiletten vervangen. Niet de pot, hele ruimte. Dus slopen, tegelen, stucadoren (of andersom) en nieuwe inbouwunits…
  8. Een glazen scheidingswand in de woonkamer. Onze woonkamer is L-vormig (en met de keuken er bij U-vormig) maar vrij groot.
Bestaande situatie. Waar het tussenwandje komt kun je dan wel bedenken toch?
  • Verder: een tussenwand in de slaapkamer zodat we een grote inloopkast krijgen. Onze slaapkamer is 4 meter breed (en gedeeltelijk 2.5m) en 8m meter lang. Schematisch ziet de kamer er nu ongeveer zo uit:

En dat “moet” dan zo worden:

Oja, en we willen ook nog een nieuwe bank. De oude banken zijn niet meer zo goed, maar zo lang we kleine kinderen hebben doen we het er mee denk ik.

Maar wat “moet” er nu echt?

Van bovenstaande lijstje is er feitelijk maar 1 ding dat écht moet: schilderen buiten. Het buitenschilderwerk moet gewoon tiptop in orde zijn. Anders wordt het hout slechter en rol je van het één in het ander. Alle andere dingen zijn “needs” of “nice to haves” ofwel “wants”.

Kunnen we ook verdelen. Zo kun je zeggen dat de rolluiken nog iets opleveren, namelijk meer comfort en een betere isolatie. De warmtepomp, zonneboiler etc. levert ook geld op, maar pas op de langere termijn. Dat gaan we dus pas doen als de CV-ketel aan vervanging nodig is. Hoeveel valt er immers te besparen op een gasverbruik van nog geen 700m3 per jaar? Nuja, nooit meer dan 700m3. Bovendien is de CV-ketel uit 2016 en dus nog goed.

De wandjes op de slaapkamer en beneden zijn pure estethische dingen. We worden er financieel niets wijzer van en ook qua comfort zal het weinig uitmaken. Moeten we dat willen?
Hetzelfde geldt voor het schilderwerk. De deuren zijn nu creme-wit, en dat vinden we niet mooi. Maar het zit er al 2 jaar op….(tenminste, daarvoor ook maar toen was het niet ons huis). Dus dat kan nog wel even.

Dan de traprenovaties. Een rotklusje om zelf te doen, peperduur om uit te besteden. Maar wel echt een door in het oog van ons. “Ons” is in dit geval Lieftallige Echtgenote, wat inhoudt dat “we” er iets aan moeten doen en “we”, dat ben ik…

Zo blijven we wel bezig. Maar ik wil ook graag een paar weekendjes zonder klussen. Het lijkt er op dat het me voorlopig niet gegund is. Eerst de zolder maar eens afmaken (bijna klaar!).

Hoe is het met jullie “moeten & willen”?

PHEV opladen: wel of niet bij een publiek laadpunt en hoe lang dan?

De Geldsnor heeft een Plugin-Hybrid-Electric-Vehicle, ofwel een PHEV of een plugin-hybride. De naam zegt het al: die plug je in en heeft dus een stekker. Althans, de stekker steek je in de auto. En dat werkt fantastisch: elektrisch rijden is heel prettig. Het maakt nauwelijks geluid en het stinkt niet. Het is dankzij de efficiency van een elektromotor (zelfs op kolenstroom) een stuk schoner (van “well-to-wheel”) en in de meeste gevallen een stuk goedkoper.

Daar zit de crux: in de meeste gevallen. Je moet het namelijk zo zien: iedere kWh die je oplaadt geeft een extra actieradius. Bij onze auto is dit in theorie 58km. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat dit weliswaar haalbaar is, maar niet helemaal overeen komt met de praktijk. In de praktijk rijden we namelijk ook veel snelweg en dan is de accu na een kilometer of 40 wel leeg. Nooit helemaal leeg: vanaf ongeveer 10% schakelt de benzinemotor bij. Of als je harder rijdt dan 135km/h, of teveel gas geeft.

Als de benzinemotor bijspringt, verbrandt de auto logischerwijs benzine uit de tank. Die is doorgaans duur, en soms knetterduur. Goedkoop is het allang niet meer. Maar het een gaat dus “ten koste van” het ander. En daarmee zijn de prijzen van stroom en benzine uitwisselbaar. De logica leert dat ik met thuis laden goedkoper uit ben dan op benzine: een kWh kost tegen dagtarief 0.22 EUR en met een verbruik van 18kwh per 100km kom ik uit op nét geen 4 EUR (3.96). En mijn brandstofverbruik is, met een lege accu, 4.9 liter op dezelfde 100km. Gemeten aan de pomp, en niet op de boordcomputer. 5 liter benzine kost meer dan 4 EUR, dus dat is eenvoudig.

Maar soms laden we op een publiek laadpunt

Soms komen we echter ergens met de PHEV en hebben we een lege accu. Dan willen we laden. Maar wanneer loont dat? Wat mag een kWh kosten om toch goedkoper uit te zijn? En dan wordt het wat lastiger. Ons Shell Recharge (vroeger “NewMotion”) pasje laat ons vrijwel overal laden. Maar, bij punten die niet van NewMotion/Shell zijn komen hier administratiekosten bij…

Maar laten we het eerst eenvoudig houden. We plotten de prijslijnen, tegen het verbruik van onze PHEV (een Kia Niro). Nu ben ik best wiskundig onderlegd en zou ik dit best in 1 lijntje kunnen plotten. Maar ik hou het graag leesbaar en duidelijk…En voor anderen om voor zichzelf te bepalen.

Goed, eerste de kosten op benzine, afhankelijk van de benzineprijs. Het verbruik is dus de “constante”, de “variabele” is de benzineprijs:

Ik ben weinig optimistisch over de brandstofprijs en heb dus geplot tot 2.2 EUR per liter. Momenteel ligt de prijs rond de 1.85. Brandstof kost daarmee ongeveer 9 cent per km.

De volgende is de kosten per kilometer op elektriciteit:

Deze grafiek begint bij 0.05 EUR per kWh en loopt op tot 0.75 EUR per kWh. De 0.05 EUR is het teruglevertarief wat je hebt bij sommige aanbieders als je meer elektriciteit opwekt dan je zelf verbruikt. De 0.75 is zo ongeveer het duurste wat ik heb gezien.

Nu heb ik ze beiden, in paint dus vergeef me de kwaliteit en verschillende fonts, over elkaar heen geplakt.

Waar de lijnen kruisen is het goedkoper om op benzine te rijden dan op elektriciteit. Ofwel: bij een benzineprijs van 1.50 EUR is het tot een kWh-prijs van 0.40 EUR goedkoper om op elektriciteit te rijden. Bij een benzineprijs van 1.85 (zoals nu de praktijk is), schuift dit omslagpunt op naar 0.50 EUR per kWh.

Langzaam kunnen we conclusies trekken

Vanaf nu is het interessant, want we kunnen conclusies gaan trekken. Zo is het áltijd goedkoper om thuis te laden, dan op benzine te rijden. Dat wist ik al, maar het grafiekje laat het ook zien. De prijsgevoeligheid van elektriciteit is echter veel groter dan voor benzine. Bij prijzen rond de 0.50 EUR per kWh moet je gaan opletten.

Nu zijn de gangbare tarieven in Nederland ongeveer 0.35 EUR per kWh op publieke laadpunten. Het loont dus vrijwel altijd om een PHEV op te laden op een publiek punt. Mits!

Mits je rekening houdt met de eventuele administratiekosten. Die bedragen (inclusief BTW) bij Newmotion ongeveer 0.33 EUR. Ik reken dus simpel: de eerste kWh kost me 0.35 (het stroomtarief) plus 0.33 (administratiekosten). Dit is samen 0.68 EUR. Dit resulteert in een prijs per km van 12 cent. Dit komt overeen met een benzineprijs van 2.45 EUR per liter. Maar dat is alleen de eerste kWh – de volgende kost 0.35 EUR. 2kWh kost dus 1.03 EUR en daar kan ik 11km op rijden. Lang verhaal, leuke som. Bij een benzineprijs van 1.90 EUR moet je 2kWh kunnen laden om op dezelfde 1.03 EUR voor 11km uit te komen.

Met een laadvermogen van 3.6kW op de meeste publieke punten moet je de auto toch minimaal 40 minuten kunnen laten staan om goedkoper uit te zijn.

Zo, weer een mysterie opgelost!

Interessant business model, die Noren

Qua energie en dingetjes daarover bijhouden ben ik een beetje een nerd. Heerlijk vind ik het. Niet alleen van mezelf, maar ook op landelijk en meer dan landelijk niveau.

De huidige energiecrisis is dan ook een zegen, qua vermaak, voor mij. De Engelsen die zonder stroom (brand in een verdeelstation) zaten, te weinig benzine (brexit) en de stijgende gasprijzen in heel Europa.

Maar het biedt ook kansen en de Noren (en Zweden) begrijpen dit dondersgoed. Via grote kabels transporteren zij elektriciteit naar Europa. Waterkracht is in Noorwegen de bron, kernenergie vooral in Zweden (en Frankrijk).

De windstilte in noordwest Europa levert hen bakken met geld op. Gas is duur, kolen ook. Die worden beiden nog steeds gebruikt. Maar de Noren exporteren momenteel 3.2 GW vermogen: 3.200.000kw. Dat levert geld op, en niet te zuinig ook: momenteel kost een kWh 18.5 cent, ofwel 185 EUR per mwh. De waarde is dus meer dan 550.000€ per uur. Valt mee? 13 miljoen per dag. 4 miljard per jaar.

Men doet dit natuurlijk al langer, en ik heb het nog niet uitgezocht. Maar ik vermoed dat de Noren en Zweden een belangrijke balanspost hebben in hun begroting: energie-export. Die wordt de komende maanden alleen maar meer waard…

(noot: uiteraard leveren ze niet continu dezelfde grote hoeveelheid tegen dezelfde prijzen, maar het blijft interessante handel)

Het toont ook het belang voor het beperken van energie gebruik: op enig moment worden deze hoge prijzen doorberekent aan jou, de consument. Het is tijd voor een verandering: het lage tarief als de zon schijnt, hoge tarieven in avond en vroege ochtend. Ben jij daar klaar voor?

Het stookseizoen komt er aan: 15 dikke tips om het aangenaam en goedkoop te houden

Hoe je het ook wendt of keert, het stookseizoen komt er aan. “Vroeger” was dat een semi-officiële term waarbij op een bepaald moment in de tijd de kolenkachels geïnspecteerd waren en de voorraden waren aangevuld. Tegenwoordig hebben we geen kolenkachels meer en doorgaans ook geen decentrale voorraden van brandstof. Uitzondering zijn natuurlijk houtkachels. Maar het gros van de verwarming vindt plaats met aardgas en in toenemende mate met warmtepompen.

Maar met het korter worden van de dagen worden de nachten langer en kouder. Ook de dagen worden kouder. Dit gaat best spectaculair: de gemiddelde maximumtemperatuur in De Bilt is in de eerste 10 dagen van september nog 20.2°C. In de laatste 10 dagen van september nog altijd 18°C. Maar 4 weken later, eind oktober, is dit nog maar 13.3°C. Voor veruit de meeste mensen zal gelden dat “ergens” in oktober de verwarming noodzakelijk is om het huis comfortabel te houden. Voor een enkeling (en afhankelijk van het weer) zal dit al in september nodig zijn, en voor een andere enkeling pas in november.

Dit hangt af van je eigen “comfortniveau”, maar in belangrijke(re) mate de isolatiewaarde van je woning. Het is nu eenmaal een gegeven dat een object afkoelt tot de temperatuur van omliggende objecten en dat dit sneller gaat als de zogenaamde “delta T”, ofwel het temperatuursverschil groter is. Je zou denken dat dit wellicht niet veel uitmaakt (die Delta T). Maar bedenk goed hoe snel een pizza afkoelt als je deze uit de oven haalt. Van 200 naar 100°C gaat een stuk sneller dan van 100°C naar 20°C (bovendien, onder de 40°C zul je de pizza ervaren als koud en gooi je ‘m waarschijnlijk terug in de oven).

Maar Geldsnor zou de Geldsnor niet zijn als ik me hier niet in verdiept had. Dus hier een aantal “dikke tips”

De tips om het stookseizoen goedkoper te maken

  1. Zorg voor een goed onderhouden verwarmingssysteem. Dit maakt je verwarming veiliger en met een beetje mazzel goedkoper. Maar, zie punt 2:
  2. Zodra de CV-monteur je ketel heeft ingesteld, open je het menu van de ketel. Verlaag acuut de aanvoertemperatuur van je systeem. Onthoud: zodra er witte rook uit het afvoerkanaal komt, stook je te hard. Een CV-ketel heeft zijn hoogste rendement door láng te stoken op een laag vermogen. Hierdoor wordt er maximaal gebruik gemaakt van de condensatiewarmte van de rookgassen. (bij een andere kleur rook uit de schoorsteen van een CV-ketel is er iets ernstig aans de hand). Je kunt eventueel je woning waterzijdig in laten regelen. Heb ik zelf nooit laten doen, met trial en error wordt mijn vloer overal warm.
  3. Stook niet op kamers waar je niet bent. Logisch. Maar toch. Vooral slaapkamers: mensen slapen beter bij lagere temperaturen. Je kent vast het fenomeen dat je het koud krijgt als je moe bent? Dat komt omdat je lichaam in slaapstand gaat. De koude is het gevolg van een combinatie van een hoge adenosine spiegel en melatonine-afgifte. Door je kamer warm te stoken (en te verlichten) rem je dit proces. En het kost nog geld ook.
  4. Doe de gordijnen dicht ’s avonds. Zodra de zon onder is, of als het zwaar bewolkt en winderig is al eerder, is de stralingsbalans negatief: je verliest meer warmte door de ramen dan er aan licht binnen komt. Gordijnen zijn een zeer effectieve barriere tegen warmteverlies. Zo breken ze de luchtstroom, maar ook de staling. Eventuele stralingswarmte van binnen wordt omgezet in convectieve warmte (hoe gering ook) en dankzij het breken van de luchtstroom is die convectie ook nog eens kleiner. Zorg er wel voor dat eventuele radiatoren niet áchter de gordijnen zitten!
  5. Slimmerik: zodra de zon weer schijnt doe je de gordijnen open. Maar schroom niet om de gordijnen op zolder dicht te houden, evenals ramen op het noorden of elders waar de zon niet naar binnenvalt.
  6. Gebruik radiatorfolie. Kost bijna niets, maar levert wel wat op: de stralingswarmte van de radiator gaat nu niet de muur in, maar wordt de ruimte ingekaatst. Koop gewoon de goedkoopste, de dikte doet er niet toe.
  7. Heb je een echte airco (split-unit)? Gebruik die dan om ruimtes warm te stoken. Doe dit vooral overdag, als de luchttemperatuur iets hoger is. Dan is het omzettingsproces van de warmtepomp (=airco) efficiënter.
  8. Ventileer, maar overdrijf niet. Ventileren doe je niet om het huis makkelijker warm te stoken, maar uitsluitend voor de gezondheid. Ja, vochtige lucht warmt iets moeilijker op, maar het koelt ook langzamer af. Bovendien is het dauwpunt iets hoger, waardoor je het als warmer zult ervaren.
  9. Heb je vloerverwarming? Top! Zet je aanvoertemperatuur op 35 of 40C, of zo laag als dat nodig is om de ruimte warm te krijgen. Heb je een vloerverwarmingspomp van vóór 2013? Koop dan een pompschakelaar.
  10. Een tip “out of the box”: nodig vrienden of familie uit om te komen eten als het heel koud is. Dit is gezellig (en als dat niet zo is, heb je de verkeerde mensen uitgenodigd, sufferd!), maar levert ook een hoop warmte op. Wellicht kun je het je nog herinneren van vóór de coronacrisis: ruimtes met veel mensen warmen enorm op. Ideaal: die warmte wordt opgenomen in je huis. 1 persoon is goed voor 100W vermogen. Met 10 personen zit je dus op 1kW en als ze 5 uur lang blijven heb je toch 5kWh warmte opgenomen.
  11. Nog beter: zorg dat je zelf uitgenodigd wordt. En vergeet de verwarming niet iets lager te zetten als je gaat. Maar niet zo laag dat je ketel daarna hard moet werken, want dan komt deze buiten het efficiënte bereik (zie punt 2).
  12. Geniet van lekker uitgebreid koken, met name in de winter. In de zomer is dit natuurlijk ook lekker, maar dan is de warmte een negatief restproduct. In de winter is de warmte van het koken nuttig en minder verlies.
  13. Last but not least: laat je lichaam wennen aan lagere temperaturen. Je lichaam voelt niets zozeer de absolute temperatuur, maar vooral de sensatie van het opwarmen en afkoelen. Als het 17C is en het warmt op naar 20C, dan voelt dit comfortabeler dan omgekeerd. Je kunt prima wennen aan lagere (of hogere) temperaturen. Trek dus ook niet te snel truien en lange broeken aan, laat de muts en handschoenen achterwege en gebruik dit allemaal pas als het echt koud is.
  14. Oké, nog eentje dan. Buffer de warmte zolang dat kan. Is het een dagje warm in oktober of eind september? Laat de warmte binnen en houdt die daarna binnen! Dit is vooral effectief bij woningen met veel massa (stenen/betonnen vloeren).
  15. Oké, oké. Nóg eentje. Koop een paar tochtstrips en zorg dat permanent tochtende plekken luchtdicht zijn. Tocht is een gevoelde luchtstroom, die zelfs als deze marginaal kouder is (zie punt 13) je lichaam het gevoel geeft dat het koud is. Tocht ontstaat overigens niet alleen door “luchtlekken” naar buiten. Ook in een volledig luchtdichte ruimte kan het tochten, door convectie. Zo ontstnapt warmte niet alleen naar zolder, maar de afkoelende lucht tegen een zolderraam (als voorbeeld) zakt ook weer naar beneden. Zorg vooral voor een tochtstrip ( “borsteltochtplaat” achter de brievenbus. Nog beter: neem een externe brievenbus (koop deze bij voorkeur tweedehands, moet lukken!) en maak het gat in de deur dicht. Doe dit niet met een dun plankje, maar met een massieve plank die net zo dik is als de deur.

Zoals je ziet kosten bovenstaande tips eigenlijk niets. Dat is bewust. Ik kan hier wel een relaas houden over de waarde van isolatie, en dat is ook heel belangrijk. Maar als je de woning nu nog niet geïsoleerd hebt, gaat dat deze winter ook niet meer gebeuren. Afgezien van wat tochtstripjes plakken.

(ow, en sorry voor de keuze van “dikke tips”. Ik las net een artikeltje over 50 “vette tips”)

Meevaller dankzij de extra voordeeltjes als huisbezitter & het perverse toeslagensysteem

Huize Geldsnor is van mij. Van ons, feitelijk (Lieftallige Echtgenote en ik). Soms zeggen mensen wel eens dat het huis “van de bank is” en pas als je het hebt afbetaald, het huis van jou is. Daar doe ik niet aan mee: het huis is van ons. De woning dient alleen als onderpand in het geval we de lening (hypotheek) niet kunnen terugbetalen. Pas dan, na veel mitsen en maren, kan de bank besluiten de woning te verkopen en het geld af te lossen op de uitstaande schuld. Eigenaar van het huis worden ze niet, en zijn ze niet.

Maar dat geheel terzijde. Ons huis is van ons. En je hoort aan alle kanten dat de kloof tussen arm en rijk verder groeit: de groep die een koopwoning heeft ziet zijn (papieren) vermogen groeien, en huurders bouwen geen vermogen op (in de stenen die ons huis zijn).

Dit leidt tot de volgende effecten:
1. Huizenbezitters genieten hypotheekrente-aftrek en hebben daarmee een flink voordeel. Zo is onze HRA ongeveer 2900 EUR per jaar. Een huurder heeft dat voordeel niet.
2. Onze woonlasten blijven gelijk: je hypotheek stijgt niet (tenzij je zelf dingen doet of de rente hoger wordt). In veel gevallen dalen ze zelfs. Maar er is geen sprake van een jaarlijkse kostenstijging door bijvoorbeeld inflatie of een huurbaas die meer rendement wenst te hebben.
3. Veel particuliere woningen zijn met tijdelijke contracten verhuurd. Dit is het gevolg van totaal falend overheidsbeleid: de huurdersbescherming is zó sterk in Nederland, dat je onbepaalde contracten zelfs met een grote huurachterstand nauwelijks ontbonden krijgt. Daarom sluiten verhuurders liever afgebakende contracten af, met opzegging bij voorbaat. Dit dwingt huurders (in die gevallen) om elke 2 jaar ongeveer te verhuizen. Verhuizen is duur en tijdrovend. Maar ook stelt het je bloot aan de volgende verhuurder die zijn huur vrij mag bepalen: er hoeft geen rekening gehouden te worden met de normale huurbeperkingen.
4. Huurders hebben geen invloed op het energiezuinig maken van hun woning. Verhuurders hebben geen baat bij het energiezuinig maken, want zij betalen de rekening niet. Dit lijkt een beetje op het principal-agent probleem in een normale bedrijfsvoering.

Maar feitelijk is het nog veel perverser. Maar het valt minder op, ik heb nog nooit 1 van mijn vrienden er over gehoord en er eerlijk gezegd nog nooit een blogpost over gelezen.

Het Perverse ToeslagenSysteem

Alle toeslagen in Nederland zijn gebonden aan een inkomen, voor zover ik weet. Nu weet vrijwel iedereen dat het voordeliger is om allebei 60.000 EUR te verdienen in plaats van de een 120.000 EUR en de ander 0 EUR. Dit komt door 2 factoren: te neerste is de belastingschijf in het eerste geval een stuk gunstiger (nl. ~40% ipv. een deel in de hoogste schijf van 49.5%). Maar ook door de “inkomensafhankelijke combinatiekorting“. Die krijg je als je kinderen hebt en allebei werkt. Deze combinatiekorting wordt hóger naarmate je meer verdient.

Er zijn veel toeslagen in Nederland: huurtoeslag, zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget.
Omdat wij niet huren, hebben wij geen recht op huurtoeslag. Voor de zorgtoeslag en het kindgebonden budget verdienen we te veel, en die krijgen we dus logischerwijs ook niet.

Maar nu komt de grap. Kinderopvangtoeslag wél. Dat is ook fijn: de rekening voor 2 kinderen 2 dagen per week naar de opvang en eentje voor 1 middag per week naar de buitenschoolse opvang bedraagt 1840 EUR per maand. 22.080 EUR per jaar. Hiervan krijgen we volgens de Belastingdienst 8426 EUR terug dit jaar (we hadden niet in alle maanden opvang, dochter is in februari geboren).

Nu is de grap dat voor de toeslagen het “Toetsingsinkomen” telt. Dankzij een koopwoning is ons toetsingsinkomen echter lager dan voor iemand in een huurwoning: dat verschil is 8000 EUR per jaar, ongeveer.

Om dit concreet te maken: stel je hebt een verzamelinkomen van 125.000 EUR in je gezin. Dit betekent dat je 35.7% van de kinderopvangkosten van het eerste kind (= het kind met de meeste uren opvang) en 83.5% van ieder volgend kind terugkrijgt. Maar nu nemen we onze koopwoning, waarbij de rente een aftrekpost van 8000 EUR per jaar oplevert. Het verzamelinkomen wat nu “toetsingsinkomen” is, is nu 117.000 EUR per jaar. We krijgen nu 39.5% en 84.5% terug:

Kind 1: 789 EUR per maand | kinderopvangtoeslag stijgt van 281.67 EUR naar 311.65 EUR
Kind 2: 789 EUR per maand | kinderopvangtoeslag stijgt van 658.82 EUR naar 666.71 EUR
Kind 3: 200 EUR per maand | kinderopvang toeslag stijgt met 2 EUR

In totaal levert bovenstaande een extra voordeel op van bijna 40 per maand, ofwel 500 EUR per jaar. Dus niet alleen heb ik als huizenbezitter de mogelijkheid om vermogen op te bouwen, mijn huis energiezuinig te maken, geen stijgende woonlasten te hebben, niet te hoeven verhuizen en hypotheekrente-aftrek. Nope! Ik krijg nog eens 500 EUR per jaar éxtra omdat deze hypotheekrente-aftrek uberhaupt bestaat en mijn “toetsingsinkomen” verlaagt.

Een lang verhaal kort? We krijgen ruim 1200 EUR terug over de kinderopvangkosten in 2020, omdat het toetsingsinkomen veel lager was dan de inschatting bij het aanvragen.

Als er iemand meeleest die mee kan denken aan de scheefgroei in Nederland en waar het fout gaat: ik kan me niet voorstellen dat dit een effect is wat “gewenst” is, of zelfs breeduit bekend bij diegenen die er over gaan. Het is voordeel op voordeel stapelen. Streep deze extra aftrekposten weg en geef dit geld uit aan energieneutrale woningbouw in de huursector.

De kosten van 24/7 internet in huis

Huize Geldsnor hangt in een wolk van wifi. Belangrijk, want ik werk vrijwel uitsluitend vanuit huis. En niet alleen dat: onder de overkapping hebben we een TV-hangen met een Chromecast en ik sport regelmatig in de garage of onder de overkapping met mijn fiets. Dat doe ik via “Zwift” en daarvoor is internet noodzakelijk.

Hiervoor heb ik een aantal wifi-versterkers. Fijne dingetjes, ze doen het feilloos. Ik heb er 3: eentje is met een draadje verbonden aan de router in de meterkast, één hangt op zolder en de andere hangt in de schuur. Het voordeel van deze apparaten is dat je ze alleen maar in het stopcontact hoeft te stoppen. Via het koperen draadje en moeilijke dingen maakt het verbinding met de unit die aan de router hangt en zo heb je overal wifi. Supereenvoudig, en in de moderen tijd wellicht supernoodzakelijk.

Maar er hangt ook een prijskaartje aan. Los van het feit dat die dingen gewoon best duur zijn (bijna 100 EUR per stuk), vreten ze ook elektriciteit. De adapter geeft een stroomsterkte van 1.2A bij een spanning van 12V. Een snelle rekensom leert dat dit bijna 14W vermogen oplevert. En de meeste mensen, eerlijk gezegd inclusief ikzelf, hebben deze 24 uur per dag aan staan: 336Wh per dag, per unit. Dat is (met 3 units) dus 1kWh per dag. Dat is 10.4% van mijn totale elektriciteitsverbruik!

Om te kijken of dit maximale vermogen ook werkelijk gebruikt wordt, heb ik een aantal dingen getest. Dit heb ik gedaan door tijdens de vakantie te kijken wat ons laagste “standby-verbruik” op een dag is. Dit is, niet geheel verrassend, ’s nachts. In de vakantie staan hier geen apparaten aan, behalve de wifi-router en één Deco. Dit om mijn P1-monitor uit te kunnen lezen en de omvormer te kunnen laten communiceren. Ook staan er 2 vriezers en koelkasten aan (1 losse vrieskist, 1 losse koelkast, en 1 combi-vriezer/koelkast). Deze staan natuurlijk niet continu aan: alleen als ze koelen gebruiken ze elektriciteit.
Ook de laadpaal van de auto staat aan, de mechanische ventilatie, en het alarmsysteem. Bij elkaar leverde dit in de vakantie een minimaal vermogen op van 85W. Nacht na nacht. Overdag in principe ook, maar door de teruglevering van de zonnepanelen is dit niet meer uit de ruis te halen.

Exact hetzelfde heb ik gedaan tijdens een aantal nachten die niet in de vakantieperiode vielen. Ik heb zekergesteld dat er geen andere apparaten waren ingeplugd. Het resultaat: 109W is het minimale vermogen. Hiervoor moet ik nog een kleine correctie doorvoeren: zoonlief slaapt met een nachtlampje aan nu hij net op de zolder ligt. Deze verbruikt 10W (het is zo’n wereldbol). Conclusie: het verbruik van 1 wifi-versterker is dus werkelijk 14W per stuk.

Het continue beschikbaar zijn van wifi overal in ons huis kost daarmee een kleine 75 EUR per jaar. En dat is zonde. Niet alleen van het geld, maar ook omdat ik graag zuinig ben met energie in zijn geheel. De acties zijn reeds genomen:
1. De versterker in de garage is “uit”. Alleen als we gaan sporten in de garage of de chromecast in de overkapping nodig hebben, gaat deze aan.
2. Ik probeer zo veel mogelijk de versterker op zolder uit te zetten. Immers, die heb ik alleen nodig als ik aan het werk ben. Op de slaapkamers hebben we geen wifi nodig (bovendien is die van beneden sterk genoeg voor de slaapkamers).
3. De P1-poort gaat “rapporteren” aan de router – niet langer aan het onderliggende netwerk.

Hoe staat het met jouw wifi-beschikbaarheid?

De badkraan – speciaal voor Luxe of Zuinig

Blogger “Luxe of Zuinig” is bezig met een nieuwe badkamer en vroeg om tips. Die heb ik wel: elektrische vloerverwarming en radiatoren. Dat is in onze badkamer handig, in verband met het ontbreken van radiatoren in ons huis: alles is met lage temperatuurverwarming (vloer) en we hebben alle verwarmingsbuizen naar boven verwijderd. Dus is het bij ons automatisch een elektrische radiator geworden voor als het echt koud is, in combinatie met vloerverwarming. Die loopt uiteraard op een tijdschakelaar en warmt op als de zon schijnt.

Maar, er is ook iets anders. En omdat ik in zijn comments geen foto’s kan plaatsen, doe ik het even zo, met een extra blogpostje. Ik weet niet of er Hans Teeuwen fans zijn, maar hij had jaren geleden een sketch in de show “Met een Breierdeck” meen ik. Dat ging over een meisje (vrouw) wat hij tegenkwam, mee naar huis nam. En ze gleed uit, in zijn bad. Pats, oogkas door de kraan, meisje dood. Enfin, lang verhaal.
Mijn ervaring met een paar kleintjes thuis is het volgende: badkranen zijn ondingen. In het beste geval een beetje pijnlijk, in het slechtste geval levensgevaarlijk. Kinderen liggen of zitten niet zomaar in bad zoals wij (al doe ik dat nooit), maar ze spelen. En die kraan is daarbij een hard, uitstekend obstakel. Die wil je dus niet!

Daar is een oplossing voor, maar ik weet niet hoe het heet. Hierbij komt het water uit de knop waarmee je de afvoer bedient. Dit is ideaal: het water koelt minder af bij het instromen, het maakt minder geluid (want het klettert er niet in) en er is vooral geen kraan meer. Onmogelijk dus om je hoofd er aan te stoten!

Hier komt dus gewoon je water uit!

Dit zou ik iedereen (met of zonder kinderen) aanraden. Overigens hebben we nog een aparte handdouche om het bad schoon te spoelen en kinderhaartjes te wassen.

Terugverdientijd van een bewegingssensor

Ons huis heeft een vrij lange oprit: iets meer dan 18 meter lang. En regelmatig moeten we in het donker naar buiten. Aan het eind van de oprit (of het begin, hangt er vanaf hoe je er naar kijkt) staat de garage. Verder staan er op de oprit 2 auto’s, een caravan en een aanhangwagen. Tevens loopt er regelmatig een kabel van de oplaadpaal naar één van de auto’s.

Daarmee ziet het er ongeveer zo uit:

In grijs de verharding: de verharding in ons tuin is, zonder uitzondering, bestaande uit handgebakken klinkers. Deze zijn ongelijk van vorm en hebben vrij grote voegen. Hierin loopt het water keurig weg, zodat er geen water richting de straat of putten loopt.

Maar goed, terug naar de bewegingssensor. Wij (dat ben ik) moeten vaak nog in het donker naar buiten: de honden uitlaten sowieso, maar ook nog wel eens sporten, dingen in de container gooien en bezoek komt altijd achterom. Sterker nog: ik heb géén idee of onze voordeur überhaupt open kan. Die gebruiken wij vrijwel letterlijk nooit. (Dit statement is enigszins overdreven, pakketjes & boodschappen komen door de voordeur).

Op dit moment heb ik een tijdklok op de lamp zitten. De lamp hangt aan de garage en geeft voldoende licht om veilig de oprit af te lopen. Voor het huis staat een lantaarnpaal die het voorste stuk van de oprit verlicht en boven de voordeur hangt ook een lamp. Die laatste gaat aan met een gewone schakelaar en is in principe uit.

De tijdsklok moet ik regelmatig verzetten. Niet alleen met winter & zomertijd, maar ook omdat het onzin is om het licht te laten branden als het niet donker is. Dus in de zomer staat deze vrijwel helemaal uit (immers, het is tot bijna 23 uur licht en vanaf vijf uur alweer licht), maar in de winter staat de lamp aan van 16:30 tot 23 uur. En vanaf 06:00 tot 08:30.

Dit kunnen we plotten in een grafiekje en uitrekenen hoeveel tijd de lamp aan staat:

Bovenstaande is gerekend per dag: in de winter bijna 10 uur per dag, in de zomer net onder het uur. Dit middelt uit op 4:50 uur per dag, ofwel in totaal 1764 uur en 11 minuten per jaar.

Uiteraard is het een LED-lamp, met een vermogen van 6W. Aan energieconsumptie valt het dus wel mee: 10584Wh, ofwel 10,5kWh. Iets minder dan 0.3% van ons verbruik. Aan de andere kant, als je ziet wat voor maatregelen er soms genomen moeten worden om op grote schaal een dergelijke daling te veroorzaken, is het toch nog best veel.

Een bewegingsmelder zou ik instellen op 5 minuten aan. En ik ga er vanuit dat ik gemiddeld 2x per dag naar buiten ga tijdens een moment dat het donker genoeg is om deze te activeren. Dat betekent 10 minuten per dag. Let wel: in de winter zal het vaker voorkomen, en in de zomerperiode minder.

10 minuten per dag betekent 3650 minuten per jaar. Ongeveer 1700 uur per jaar minder dan zónder bewegingsmelder.
Nu kost zo’n bewegingsmelder ongeveer 13 EUR. De besparing is ongeveer 10kWh per jaar, ofwel ongeveer 2.20 EUR.

Dit maakt de terugverdientijd bijna 6 jaar. Op zich geen slechte score. Maar: ik heb al een bewegingsmelder liggen…Alleen nog niet geïnstalleerd. Ben zo terug!