Budgetteren: het energieverbruik

Energieverbruik is natuurlijk een beetje “mijn ding”. Echter, onlangs las ik een berichtje dat maar liefst 2 op de 3 Nederlanders geen idee heeft van zijn eigen energieverbruik! Daar is geen echt excuus voor: dat is luiheid. Sorry, het is niet anders. Iedereen heeft een meterkast, die van rechtswege goed toegankelijk moet zijn (iets met veiligheid enzo). Het energieverbruik bijhouden is dus zo simpel als even de meterkast opentrekken en de meterstanden opnemen!

Met de explosie van de energieprijzen is het inzicht hebben in je energieverbruik belangrijker dan ooit. De goedkope tijden gaan nooit meer terugkomen; wen er dus maar aan. Het verkrijgen van inzicht in je energieverbruik heeft een aantal belangrijke voordelen: op de eerste plaats betekent inzicht dat je weet wat je kunt verwachten bij de eindafrekening. En op de tweede plaats betekent bewustwording ook dat je kunt bijsturen. Simpelweg bezuinigen op je verbruik dus!

Zelf hou ik al meer dan 10 jaar minutieus mijn meterstanden bij. Dit doe ik in een spreadsheet, die gekoppeld is aan mijn budget. Met deze enorme berg aan gegevens kan ik redelijk goed voorspellen wat de kosten voor energie zijn. En dat sheet deel ik dan ook. Onderaan deze blogpost is dit sheet toegevoegd; uiteraard ook met het tabblad van de autokosten van de vorige blogpost over budgetteren.
Noot: het spreadsheet is niet geschikt voor dynamische tarieven en houdt beperkt rekening met het prijsplafond. Dit om de formules ed. overzichtelijk te houden en “spreadsheet-anxiety” te voorkomen. Mijn eigen spreadsheet voor het dynamische tarief is inmiddels een stuk uitgebreider en vele malen complexer.

De tarieven van de energierekening

Een energierekening bevat heel veel gegevens. Laat je hier niet door intimideren; pak simpelweg stuk-voor-stuk!
Het begint met vastrecht: iedere aansluiting kost geld. Dit zijn vaste kosten, meestal berekend per dag. Dit bestaat uit de vaste leveringskosten van de leverancier en de vaste netbeheerkosten. Tel deze bij elkaar op, en vul deze in op het juiste plekje.
Daarna komt de prijs per kWh. Hier vul je simpelweg de variabele leveringskosten in: het tarief per kWh. Neem hiervoor het totale tarief, dus inclusief energiebelasting en BTW. Als je een dubbeltarief hebt, maar geen idee van je verbruik per tarief (de verhouding dal vs. normaaltarief), neem dan simpelweg het hoogste tarief. Dan kom je zeker niet voor negatieve verrassingen te staan.
In Huize Geldsnor was deze verhouding ongeveer 70/30: 70 procent in het daltarief en 30% tegen het normaal tarief. Met het prijsplafond maakt het allemaal weinig uit: beide tarieven vallen boven het prijsplafond en zijn dus feitelijk hetzelfde.

Voor gas werkt dit identiek. In het bestand zit de energiebelasting verwerkt. Verander deze cel dus niet. Iedere kleinverbruikersaansluiting krijgt standaard 597 EUR per jaar terug als “vermindering energiebelasting”.

Energieverbruik: verwachtingen invullen

Zoals gezegd heeft niet iedereen een goed beeld van zijn energieverbruik. Gelukkig is er hulp: de oude afrekeningen! Op basis daarvan kun je zeer nauwkeurig zien wat je verbruik in voorgaande jaren is geweest. Dit zegt natuurlijk niet alles: veranderingen in gedrag en huishoudelijke samenstelling geven mogelijk een ander beeld. Bijvoorbeeld: toen mijn zwager langgeleden zijn ouderlijk huis verliet, was de energierekening zomaar 25% lager. Lang leve zijn aquarium met tropische vissen!

In mijn bestand kun je het geschatte jaarverbruik invullen. Dit voor elektriciteit én gas en uiteraard voor de teruglevering van de zonnepanelen. Als dit niet van toepassing is laat je de cel leeg.
De elektriciteitslevering betreft wat je van het net haalt. Reken hier dus NIET je teruglevering in mee, dat doet het sheet zelf in de volgende cel!

Er zitten 3 controle-getallen in, die een “waarschuwing” geven. Voor elektriciteit en gas betreft dit het prijsplafond: kom je er wel of niet boven? En voor de teruglevering van de elektriciteit gaat het om de salderingsregeling: als je netto meer teruglevert dan je verbruikt op jaarbasis, dan is er geen salderingsregeling meer van toepassing, maar slechts de terugleververgoeding.
In alle gevallen geldt dat de uitkomst daardoor minder valide is. Des te groter de afwijking, des te kleiner de betrouwbaarheid.

Als je bovenstaande gaat invullen, dan krijg je het volgende:

Bovenstaande is gebaseerd op een seizoensverdeling zoals die in mijn huishouden van toepassing is. Als je zelf bétere input hebt voor je eigen energieverbruik, vul die dan in. Als je het niet hebt: dan is dit een beter begin dan niets, toch?
Let op dat dit de verwachting is. Die moet je wel regelmatig (per maand) overschrijven met de werkelijkheid.

Nu ga ik ook de bedragen invullen:

Het resultaat? Bij een volledig benut prijsplafond, exclusief zonnepanelen (en dus saldering of teruglevering) heb je een voorschot nodig van 245 EUR per maand:

Wat heb je hier nu aan?

Bovenstaande geeft inzicht in je energieverbruik. Door in te vullen hoeveel je gaat gebruiken (op basis van resultaten uit het verleden) kun je bijsturen in je gebruik. Hiermee voorkom je een extreem hoge bijbetaling aan het einde van het jaar, of juist dat je veel te veel hebt betaald aan voorschotten.
Natuurlijk kun je blind je voorschot verlagen tot het minimale wat de energieleverancier “toestaat”. Maar als je op het eind alsnog 2000 EUR moet bijbetalen ben je niet goed bezig. Immers, als je het inzicht niet hebt, heb je ook geen idee wat deze bijbetaling moet zijn. Je tast dus in het duister. Al is duisternis wél goed voor je energierekening!