Categorie: Energie

Als linkse boomknuffelaar heb ik de afgelopen jaar zeer veel geïnvesteerd in de energie-transitie: in ons vorige huis was dit het vervangen van alle kozijnen, isolatie (spouw, vloer, dak), vloerverwarming (gedeeltelijk) en 14 zonnepanelen.

In onze nieuwe woning betreft het vloerverwarming (dit om lage temperatuurverwarming mogelijk te maken), 32 zonnepanelen, een laadpaal (zelf bekostigd) voor de elektrische auto & PHEV en volgend jaar gaan we van het gas af.

Van voorgaande jaren heb ik het brandstofverbruik niet zo bijgehouden, maar wel het verbruik van elektra en gas. Daaruit kan ik redelijk opmaken wat onze CO2-uitstoot is geweest als gezin voor de categoriën vervoer, elektra en verwarming. En die is flink gedaald door de jaren heen. 2017 was het slechtste jaar: een vakantie naar een warm land met 3 personen en een hoog aantal kilometers in een ongunstige auto. Zakelijke vluchten heb ik verder buiten beschouwing gelaten, die tellen mee in de CO2-uitstoot van mijn werkgever (en ja, de lease-auto eigenlijk ook, maar die zit hier dan weer wél in :-))

Qua eten kan het echter wel flink beter. We zijn geen vegetariër: we eten vlees en vleeswaren, ik ben daarbij ook nog eens verzot op kaas en melk. Tevens eten we elke dag als dessert yoghurt of een ander zuivel product. Daar is dus flinke ruimte voor verbetering.

Om het te benaderen heb ik daarom besloten om dit buiten beschouwing te laten in de kilo’s CO2 per jaar. Het is eenvoudigweg niet nauwkeurig na te gaan in kg’s. Wel zijn hier de grafieken van kledingkosten & voedingsmiddelen per jaar: per persoon & in absolute nummers.

Om deze grafieken te maken heb ik gebruik gemaakt van alle data t/m oktober. En dit geëxtrapoleerd voor de maanden november en december.

Eerder schreef ik al over mijn experiment om te verwarmen met de airco. Deze is in principe zeer efficiënt bij het verwarmen, omdat deze werkt als warmtepomp. Er gaat dus meer energie de woning in door het winnen van energie uit de lucht, dan dat er verbruikt wordt om de compressor te laten draaien: het principe van de koelkast, maar dan omgekeerd.

Onze woning is voorzien van vloerverwarming, maar in theorie zou verwarmen met de warmtepomp goedkoper moeten zijn. Om dit te benaderen, maak ik gebruik van “m3 per graaddag”. Een graaddag is een dag waarbij de gemiddelde buitentemperatuur lager ligt dan de gemiddelde binnentemperatuur en je dus warmte moet toevoegen om de ruimte op temperatuur te houden.

Bij een ingestelde temperatuur van 20 graden op de thermostaat en een gemiddelde buitentemperatuur van 10 graden, heb je 10 graaddagen (want 20-10=10) te pakken. Bij een gasverbruik van 5m3 op die dag heb je een verbruik van 0.5m3 per graaddag. Uiteraard zijn er correctiefactoren zoals uit hoeveel personen je huishouden bestaat. En Mindergas.nl houdt dit allemaal bij.

Zodoende kan ik vergelijken. Lang verhaal kort: in de periode van 1 t/m 29 oktober 12 uur heb ik 400kwh elektriciteit verbruikt (exclusief de elektrische auto’s). In dezelfde periode vorig jaar 344kwh. Het extra verbruik is dus 56kwh. Gemakshalve ga ik er vanuit dat de rest van ons verbruik gelijk is gebleven en dat deze 56kwh volledig toe te schrijven is aan het verwarmen met de airco. In werkelijkheid ben ik iets meer thuis en was het een vrij duistere maand dus ongetwijfeld heeft dit een kleine invloed gehad.

56kwh elektriciteit kost tegen hoog tarief 56*0.226= 12.66 EUR.
Maar wat heeft mijn gasverbruik gedaan? Want daar wordt het pas interessant! Een kuub gas kost in mijn contract 0.7448 EUR. Een snelle rekensom leert mij dat ik meer dan 17m3 gas bespaard moet hebben om financieel gunstig uit te zijn. De waarheid: we hebben 59m3 gas verstookt. Vorig jaar hebben we in dezelfde periode 77m3 gas verbruikt. Dit is een delta van 18m3.

Maar, dit is natuurlijk niet te vergelijken. Oktober 2019 was namelijk aanzienlijk záchter dan oktober 2020. Over dezelfde dagen gemeten had oktober 2019 slechts 206 graaddagen, tegen 241 in 2020.

De eerlijke som is dus: kijken naar het aantal m3 per graaddag.
2019: 0,236m3/graaddag
2020: 0,126m3/graaddag
Dat is een verschil van 46.4%, genormaliseerd tegen dezelfde parameters. Het enige significante verschil is de wijze van verwarmen. Nu kan ik dus uitrekenen hoeveel ik werkelijk bespaard heb: het bespaarde gas is namelijk het verschil tussen wat ik verstookt heb (0,126 * 241) en verstookt zóu hebben (0,236 * 241). Dit is respectievelijk 30,36m3 en 56,88m3. Het verschil is dus 26,52m3. Een besparing van 19.74 EUR aan gas, tegen een hoger elektriciteitsverbruik van 12.66 EUR. Totaal: 7.09 EUR

Winst in CO2 uitstoot

Als linkse boomknuffelaar moet ik ook dit uitrekenen. 1m3 gas levert bij verbranding 1.89kg CO2 op. Een kleine 50kg dus voor 26,5m3 gas. Het produceren van elektriciteit in de Nederlandse energiemix had een grid-intensiteit in oktober van ongeveer 340 gram overdag. Door de extra 56kwh te produceren is dus 19kg CO2 vrijgekomen.

Dit even los van het feit dat ik zelfvoorzienend ben in mijn elektriciteitsverbruik. Ik produceer > 10.000kwh elektriciteit per jaar (en die kost mij dus ook eigenlijk geen 0.226 EUR, ik lever namelijk netto terug tegen 0.11 EUR, wat de winst nog 7 EUR groter maakt). Maar als ik het niet zelf zou verbruiken, dan zouden de buren of hun buren het wel verbruiken. Vandaar dit “verdringingsprincipe”.

Conclusie: we gaan hier de hele winter mee door. Het gasverbruik is in de maand oktober aanzienlijk verlaagd tov. vorig jaar en er is geen enkele reden waarom ik niet hetzelfde principe in de wintermaanden kan gebruiken. Het levert mij geld op (toch tientjes per jaar) én milieuwinst (want 62% minder CO2-uitstoot!).

(aankomend weekend zijn we niet thuis, vandaar dat ik dit op de 29e doe. Vanaf morgenochtend gaat de thermostaat op “vakantiestand”)

Vloerverwarming is heerlijk: warme voetjes, veel minder tocht, (vanwege) een gelijkmatige temperatuurverdeling. Het scheelt ook convectie en daardoor minder stof in de lucht.

Een ander voordeel is dat je kunt stoken op een (zeer) lage temperatuur, waardoor je een hoger rendement haalt uit je CV-ketel, mits je natuurlijk ook de temperatuur goed instelt…

Maar wat veel mensen niet weten, is hoe het precies werkt. Akkoord, vrijwel iedereen kan bedenken dat er warm water uit de ketel de vloer in stroomt. Veel mensen zullen ook nog wel weten dat er een verdeelstation is, waarmee het water in de juiste temperatuur de vloer ingestuurd wordt. En daar houdt het op.

Behalve…dat het daar niet ophoudt! Dit “verdeelstation” is de vloerverwarmingspomp. Vanaf 2013 is het verplicht om een vloerverwarmingspomp met pompschakelaar te hebben. Ook zijn alle nieuwe pompen “modulerend”: ze kunnen pompen op verschillende standen.

En daar zit de crux. Wat je wilt bereiken, is dat er warm (eigenlijk lauw) water de vloer in gaat, en er koeler weer uitkomt. Als je te snel pompt, dan komt het water er warm weer uit. Dit is weer nadelig voor het rendement van de CV-ketel. Maar, een vloerverwarmingspomp verbruikt ook ontzettend veel energie.

Energieverbruik vloerverwarmingspomp: de praktijk

In onze vorige woning hadden we gedeeltelijke vloerverwarming. Aangelegd in 2012, en dus niet voorzien van een pompschakelaar. Deze vloerverwarmingspomp was niet modulerend en had een verbruik van 63W. En die draaide altijd. 63W betekent ruim 550kwh per jaar en een kostenpost van ongeveer 120 EUR, plus een CO2 uitstoot van 220kg. Zonder dat je er iets aan hebt gehad, voor het grootste deel van die tijd.

Voor 40 EUR hebben we een pompschakelaar gekocht. Een pompschakelaar is eigenlijk een vreselijk stom apparaat: je stopt de stekker van de vloerverwarmingspomp in de stekker van de pompschakelaar. Deze heeft een sensor, die je om de aanvoerbuis van het water zet. Als het water warm is, dan meet de sensor dit en schakelt de pomp in. Is de temperatuur bereikt, dan is de aanvoerleiding dus koud (althans, niet verwarmd) en wordt de pomp uitgeschakeld.

In de praktijk betekent dit dat de pomp niet aan staat als de verwarming uitstaat: grofweg (afhankelijk van je koukleumeritis en isolatie) van april tot oktober continu. Dat zijn 7 maanden, en dus ongeveer 315kwh.
De overige maanden draait de verwarming ook niet continu. Immers, je wilt dat het warme water in de vloer zit en pas er uit stroomt als de warmte is afgegeven aan de vloer. Is het heel koud, dan wordt er relatief veel warmte opgenomen in de vloer en zal er sneller warm water nodig zijn. Is het minder koud, dan kan de pomp trager werken of zelfs helemaal uitgeschakeld worden. In de praktijk zie ik dat in de periode november-maart onze pomp hooguit 20% van de tijd draait. Dit levert nog eens 188kwh besparing op.

In totaal is de besparing dus 503kwh op jaarbasis! Dat is 110 EUR.

Dus, wat ga je nu doen als je een vloerverwarmingspomp van vóór 2013 hebt? Bestel zo’n schakelaar van 40 EUR en heb het terugverdiend voor de kerst! Dit jaar!

Hier in Huize Geldsnor leven wij toch wel graag een beetje luxe. Maar zijn we ook best wel zuinig. Wellicht in tegenspraak met elkaar, misschien ook niet. Zo houden wij niet van grasmaaien en moeten we met 2 honden & 2 kinderen wel erg vaak stofzuigen. En omdat we wonen in het Warme Binnenland hebben we in het huis wat vorig jaar volledig verbouwd hebben (en nog het nodige moeten doen) ook airco geïnstalleerd, zowel boven als beneden.

Meer lezen

Ik zit momenteel in mijn kantoor en ik kijk uit over de tuin. Het regent zachtjes, het is grijs. Je zou het haast niet meer zeggen maar: september was een zeer zonnige maand! Mijn PV-panelen (zonnepanelen, in de volksmond) hebben 1030 (ja, duizend-en-dertig) kwh opgeleverd. Een kwh levert mij 0.22 EUR op, en daarmee was de opbrengst in EUR 226.56 EUR. Het rendement in de maand was 2.33%, en dit jaar tot nu to 20.93%.

Dit is een heel fatsoenlijke score: op de beurs gaat je dit meestentijds niet lukken, en het voordeel aan zonne-energie is dat het geen negatief rendement kent.

De komende maanden zal het allemaal wat minder zijn: oktober, november en december blinken niet echt uit in zonneschijn en zullen met z’n drietjes ongeveer net zoveel opleveren als september.

“Hedging” is een manier voor financiële whizzkids en investeerders om risico’s te beperken. Dankzij het fenomeen van zgn. “hedge-funds” heeft het echter een negatieve klank gekregen: “graaiers!”. Dat is onterecht: het is eigenlijk best slim. En we doen het zelf ook. Het spreiden van risico’s door het opnemen van obligaties in je portfolio bijvoorbeeld, is een vorm van hedging.

Hedging kun je heel complex maken, of heel simpel. Zelf pas ik in mijn beleggingsportfolio geen hedging toe, behalve diversificatie. Maar ik pas het wel toe in mijn financiële huishouding: ik heb een grote productie van elektriciteit dankzij mijn zonnepanelen. Dit is feitelijk ook een hedge: de komende 25 jaar (ongeveer, misschien meer) hoef ik mij niet druk te maken over de prijs van elektriciteit en bijgevolg ook nauwelijks over de prijs voor het verwarmen van mijn huis.

Als de gasprijs omhoog gaat, verwarm ik mijn huis langer & vaker met de airco (die feitelijk een warmtepomp is). Als de gasprijs omlaag gaat, dan verwarm ik minder of niet met de warmtepomp, maar met de CV-ketel & vloerverwarming. Dit even los van het feit dat ik de prijs voor gas 3 jaar heb vastgezet – maar dat verandert het principe niet.

Als de prijs voor elektriciteit omhoog gaat, dan voel ik hier niets van: de stroom van mijn dak heb ik immers al betaald in de vorm van een eerder gedane investering. De facto verandert er dus helemaal niets. Hooguit maakt het de investering voor een thuisaccu rendabeler, maar dat is een ander verhaal.

Het hebben van zonnepanelen is dus een uitstekende “hedge” tegen toekomstige inflatie en stijgende energie-prijzen.

In (of beter “op”) Huize Geldsnor hebben wij een installatie van 32 zonnepanelen. Deze installatie heeft ons (na btw-teruggave) 9.738,- EUR gekost. Een behoorlijke investering, maar desalniettemin een investering. Want het levert ook “behoorlijk” wat op. Om de rekensommen eenvoudig te houden ga ik even niet uit van de besparingen op brandstof door de plug-in hybride die we rijden (en dus aanzienlijk minder benzine vebruiken die duurder is dan elektriciteit) maar kijk ik puur naar de elektriciteitsrekening.

Meer lezen

Ik woon in de diepe binnenlanden van Nederland, tegen de Duitse grens. Vanochtend was het koud, maar helder. Ik liet de honden uit en het valt me ieder jaar opnieuw op: de rookpluimpjes uit de CV-afvoeren van huizen.

Ten eerste vroeg ik me al af in hoeverre deze mensen koukleum waren of een slecht geïsoleerde woning hebben (mijn huis is nog altijd 22C binnen!). Maar ik vroeg me ook af: hoe kómt het toch dat mensen het niet beseffen? Wat niet beseffen, hoor ik?

Dat ze in minder dan 5 minuten een paar honderd euro kunnen verdienen. Het is heel eenvoudig: een ketel die rook uitblaast (of condens, zo u wilt) werkt te hard en dit kost heel veel energie en daarmee geld.

Meer lezen

Vorige week keek ik een keertje “Jinek”. Doorgaans komt dit te laat voor mij (ik ga tegen 22 uur naar bed, uiterlijk). Maar dit keer keek ik wel. En ik kon het niet laten: wat kost het eigenlijk om dit te kijken?

Het gaat in mijn geval dan met name om elektriciteitsverbruik. Ons huis is altijd ongeveer even warm door de vloerverwarming en thermische massa. Maar ik gebruik wel elektriciteit!

Meer lezen

Ik woon diep in de binnenlanden van ons kikkerlandje. De openslaande tuindeuren staan wijd open en voor het eerst in twee weken staat de airco uit. Het is dus nauwelijks voor te stellen, maar het stookseizoen komt er toch echt weer aan! De grens waar het stookseizoen begint is afhankelijk van het weer (zowel temperatuur, zonneschijn en windsnelheid), mate van isolatie en de gewenste binnentemperatuur. Maar ook de thermische massa speelt een rol.

Meer lezen