Categorie: Financiën

Enkele jaren geleden werkte de Snor voor een werkgever die later wat “bijzonder” bleek te zijn. De man was op het oog charismatisch en geslaagd. Gaandeweg kwam ik er achter dat er een en ander niet klopte. Het was een aaneenschakeling van BV’s, zijn dure auto’s bleken geleaset te zijn en de A-locatie in een grote Nederlandse stad in het westen bleek maandenlang niet betaald.

Het was een ramp die op het punt stond zich te voltrekken. Schuldeisers begonnen mij te bellen, omdat ze de directeur niet te pakken kregen. Het salaris werd altijd gestort – totdat het niet meer gebeurde. In de ene BV nog wel, in de andere niet. Zoals ik zei: het was een aaneenschakeling van BV’s en we vielen niet allemaal onder dezelfde entiteit. De hoogstbetaalden (waaronder ondergetekende) werden niet betaald en gelukkig onze collega’s nog wel.

Enfin. Het was een leerzame periode. Ik was nog geen Mustachianist, maar had al wel een aardig inzicht in mijn financiën. Maar wat houdt het nu in als je werkgever failliet gaat en hij niet meer betaald?

Het Worst-case Scenario

Het ergste wat kan gebeuren is dat je werkgever stopt met het uitkeren van je loon. Bij een faillissement neemt het UWV namelijk de betalingsverplichtingen over. Hieraan zitten allerlei voorwaarden verbonden, maar het gaat vrij snel. Maar het gaat pas snel áls er sprake is van een faillissement of een verdwenen werkgever. Als deze simpelweg niet betaald en niet reageert, dan heb je “gewoon een probleem”: jij hebt geen geld. Zo lang leveranciers betaald worden, of enkele collega’s wel, dan voldoe je niet aan alle eisen.

Je werkgever failliet laten verklaren is heel erg moeilijk en duurt maanden zolang je geen externe medestanders hebt.

Enfin, dit artikel gaat over wat de gevolgen zijn en niet wat de stappen zijn die je moet zetten om je werkgever tot betaling te dwingen. Bel daarvoor sowieso met het UWV, bespreek het met je collega’s en schakel de rechtsbijstandverzekering in.

Worst-case is dat je maandenlang naar je centen kunt fluiten. Het UWV betaalt tot maximaal 13 weken achterstallig loon. Laat de situatie dus NIET doorsudderen! Een werkgever die je loon 1x niet kan betalen is direct een “rode vlag”. Niet accepteren maar handelen.
Let op dat het UWV ook je vakantiegeld en vakantiedagen uitbetaald. Let ook op dat dit alleen geldig is tot maximaal 150% van het maximum dagloon. Hoge salarissen schieten er dus bij in.
Als blijkt dat ook pensioenpremies niet betaald zijn, dan haalt het UWV dit ook in. Maar, dat kan tot een jaar duren. In ons geval bleek (en dat wisten we, we hebben er tientallen keren over gesproken) dat onze aanmelding door de pensioenverzekeraar nooit was geaccepteerd. En dus ook niet werd ingehaald door het UWV…

Worst case is dus dat je maanden niet doorbetaald krijgt en pas na die periode een voorschot kunt krijgen (als er sprake is van faillissement). Een behoorlijk stressvolle periode. Voor mij dit overkwam dacht ik altijd aan situaties waarbij je ontslagen wordt en daar had ik mijn buffers op ingesteld. Immers bij ontslag zie je het aankomen. Los van het feit dat het zelden zo maar uit de lucht komt vallen (in ieder geval niet als je in het management zit), is er altijd nog een opzegtermijn. Voor mijn werkgever bedraagt die op het moment 6 maanden. Ik heb dus 6 maanden de tijd om iets anders te zoeken en mijn uitgaven aan te passen. In het ergste geval ben ik daarna werkloos en heb ik 2 jaar lang recht op uitkering. De “runway” tot einde geld is dus 2.5 jaar, want ook met 70% van het dagloon kan ik mijn levensstijl in stand houden, alleen minder sparen.

Maar toen kwam dus de situatie dat we gewoon niet betaald werden. En dan gaat het toch wel hard. Er komt immers geen cent binnen (van mijn kant), maar je uitgaven lopen door. Oef! Een aanslag op de buffers werd gepleegd, want hier had ik geen rekening mee gehouden. Mijn studiekosten liepen gewoon door (ik volgde een MBA), ik had net een nieuw huis gekocht en dat soort grappen. Zou mijn hypotheek wel passeren vóórdat er faillissement werd uitgesproken? Gelukkig lukte dat: de hypotheek was rond 1 week voordat de rechtbank het faillissement uitsprak. Alweer Oef!

In mijn geval: het maximumdagloon was ongeveer 7.000 EUR. Mijn salaris was (incl. vakantiegeld) 8.000 EUR. De achterstand was 2 maanden dankzij ons snelle handelen. Ik schoot er dus 2.000 EUR bij in (bruto), plus het feit dat ik mijn lease-auto al had ingeleverd bij de lease-maatschappij (een MKB-bedrijf, die wilde ik geen verdere schade berokkenen dan mijn werkgever al had gedaan). Ook heb ik ruim een jaar pensioenpremie gemist. Met nog >30 jaar te gaan is dat uiteindelijk het grootste gemis.

Sindsdien hou ik in mijn buffers en berekeningen altijd rekening met het ergste: het kan voorkomen dat je niet ontslagen wordt door het bedrijf, maar dat het bedrijf failliet gaat. In dat geval heeft de curator geen boodschap aan een opzegtermijn behalve wettelijk 6 weken. In het beste geval heb je een goede werkgever die zijn zaken keurig regelt en het zelf aan ziet komen en zelf faillissement aanvraagt. In het slechtste geval moet je het als werknemer zelf aanvragen via de rechtbank. Daartussenin zit het scenario dat allerlei leveranciers je bellen en je de schone schijn niet ophoudt en ze vraagt om een faillissementsprocedure in gang te zetten om aan te sluiten bij het personeel…

Wees voorbereid

Het is ook een extra reden om de lasten niet zo hoog op te laten lopen. Volgens het Wijze Internet kan ons gezin bijna 900.000 EUR hypotheek krijgen. 9 ton! Bij 1,5% rente is dat maar liefst 1125 EUR aan rente per maand. Bij een lineaire hypotheek komt er ook nog eens een slordige 2500 EUR per maand aan aflossing bij. Natuurlijk kun je aflossingsvrij nemen, maar ergens moet je het een keer terugbetalen. En wat je zéker niet wilt is dat er ergens een huizencrisis uitbreekt en jij met je tophypotheek dit opeens niet meer kunt betalen en je een woning dik onder de koopprijs van de hand moet doen.

(En dan kun je ook nog allerlei dure abonnementen nemen (en ik vind de private-lease auto al erg genoeg), hoveniers aannemen voor de tuin en de kinderen 5 dagen per week naar een opvang doen. Maar als er dan iets gebeurd, kun je geen kant op.)

Los van bovenstaande is het handig om te weten hoe snel je de lasten kunt laten dalen en tot welk punt. In ons geval zijn de “vaste lasten” helemaal niet zo vast als het lijkt. Zo kunnen we op relatief korte termijn (ongeveer 2 maanden) de kinderopvang stoppen (-600 EUR, vanaf mei -900 EUR). We kunnen per direct stoppen met het grootste deel van ons “zakgeld”. We schrijven maandelijks 150 eur pp over naar onze eigen rekeningen. Ook gaat er 75 EUR (25 per kind) naar de kinderen.

Dit inzichtelijk hebben maakt het makkelijker om hierop te anticiperen. Je kunt de keuzes vooraf reeds maken, voor zover ze nodig blijken te zijn.

Eén van mijn favoriete onderwerpen is inflatie. Volgens het CBS werd het leven in maart 1.9% duurder dan een jaar eerder. Ik citeer Nu.nl:
“Het dagelijks leven is in de afgelopen maand bijna 2 procent duurder geworden ten opzichte van een jaar eerder. De inflatie kwam in maart uit op 1,9 procent, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag. Brandstof en kleding waren duurder, voeding juist goedkoper.”

Leuk detail in de eerste zin: het dagelijks leven. Is dat wel zo? Dit soort berichtgeving voedt de gedachte dat het leven almaar duurder wordt. En dat vind ik grappig. Want het is natuurlijk (gedeeltelijk) nonsens.
Ten eerste is het kopen van kleding geen dagelijkse aangelegenheid, al denkt mijn vrouw daar soms anders over. Ook het kopen van brandstof of veranderende energieprijzen hebben geen invloed op je dagelijkse kosten. Wekelijks, misschien. In het geval van energieprijzen is de kans erg klein dat je “last” (of profijt) hebt van veranderende energieprijzen. Onder de streep beïnvloedt dit laatste alleen de winstgevendheid van de energiemaatschappij maar heeft het geen invloed op jouw maandelijkse rekening (tenzij je een volledig variabel contract hebt, leuk dat je leest Kleine Minderheid).

Maar goed , neem nu de casus van Huize Geldsnor. Wij tanken zelden of nooit. De meest gebruikte auto is volledig elektrisch, de andere auto is een plugin-hybride en lust maar zeer zelden een slokje benzine. Daarbij bestaat het dak van Huize Geldsnor (en Garage Geldsnor) uit 32 zonnepanelen met een vermogen van 9600wp. Jep, als de zon schijnt lever ik bijna 10kw vermogen en > 60kwh per dag in de periode maart-september. Daarbuiten liggen de recordwaardes iets lager (en zijn er minder zonnige dagen), maar is het nog altijd zéér aanzienlijk.

Dit betekent dat in mijn geval dat de stijgende energieprijzen & brandstofprijzen vrijwel exact 0% invloed hebben op mijn kosten en uitgaven. Fijn! Dit overigens nog los van het feit dat elektriciteit 2.4% goedkoper was (tegen gas 5.2% duurder). Elektriciteit bepaald 73% van mijn energierekening, en gas 27%. In mijn huishouden betekent dit dat gas 37.5 EUR per jaar duurder zou zijn geworden en elektriciteit 46.63 EUR goedkoper. Dus zelfs bij een variabel tarief en géén zonnepanelen is er geen sprake van “stijgende energieprijzen”.
Dan kijk ik naar kleding: de standaarddeviatie in uitgaven aan kleding is dermate groot (98 EUR) en het bedrag dermate klein (154.95 EUR gemiddeld per maand, gemeten vanaf 1 januari 2018) dat een stijging van 2.7% in de prijzen volledig wegvalt in de bandbreedte. Je gaat deze inflatie simpelweg niet terugzien in maandelijkse uitgaven, laat staan in het “dagelijks leven”.

Maar het CBS rapporteert ook een meevaller in de boodschappen. Voeding werd 1.3% goedkoper. Mijn maandelijkse uitgaven aan “levensonderhoud” bedragen 645 EUR per maand. Met een standaarddeviatie van 108.54 EUR. De “besparing” zou dus maar liefst 8.38 EUR per maand bedragen (1.3% van het gemiddelde). Met een standaarddeviatie van 108.54 EUR is de kans dat ik dit specifiek in mijn maandelijkse rekening terug ga zien érg klein.

Met bovenstaande wil ik niet aantonen dat het leven niet duurder wordt voor jou, of voor de buren, of in zijn algeheel. Maar wél dat inflatie zuiver persoonlijk is en sterk afhankelijk van de specifieke situatie waarin je je bevindt. Het is feitelijk alleen maar nuttig om het prijspeil voor de populatie te bepalen – maar niet voor je eigen portemonnee. Op basis van een dergelijk nieuwsbericht kun je dus niet zomaar stellen dat “jouw leven zoveel duurder wordt.

Zo, nu tijd voor een Big Tasty menu bij de Mac, ik hou immers 8.38 EUR over aan de goedkopere boodschappen. Smiley overbodig? 😉

In huize Geldsnor houden wij elke maand een bijeenkomst over onze financiën: wat hebben we uitgegeven de afgelopen maand, wat is er aan inkomsten binnengekomen en wat hebben we derhalve overgehouden?

Zo…De eerste maand van het jaar waarin de school helemaal open was, de kinderopvang weer normaal functioneerde en de eerste volledige maand dat mijn jongste dochter op deze wereld is (immers half februari geboren). Het is ook een maand waarin ik zowaar een paar keer op kantoor ben geweest én fysieke afspraken heb gehad voor het werk. Het was dan ook relatief “druk”, waarbij een heleboel blogposts die ik wilde schrijven nog steeds op de plank liggen. Het was ook de maand waarin we een bakfiets hebben gekocht (serieus, en daarom publiceer ik dit vandaag en niet op 1 april), naar de dierenarts zijn geweest en flink aan de gang zijn gegaan met de zolderverbouwing.

Op het gebied van “asset management” was maart een meer dan uitstekende maand. Onze aandelen deden het goed met een plus van 6.4%, mijn pensioenrekening dikte 3.9% aan en onze spaarrekening groeide ook ondanks de zolderverbouwing. Geen slecht resultaat dus!

Levensonderhoud zijn de boodschappen, maar ook luiers, babydoekjes etc., voor een gezin van 5personen: 2 volwassenen, een kleuter, een peuter en een baby. In maart zaten we weer onder de 700 EUR. Voor het eerst sinds november 2020 (toen zelfs onder de 600). In de post “diverse” zit een ereader voor mij (de vorige ben ik 2 jaar geleden verloren in een vliegtuig en ik heb héél lang gewacht met het kopen van een nieuwe) en een bakfiets (300 EUR) die uiteraard niet elektrisch aangedreven is.

We hebben ook nog 500 EUR extra afgelost op de hypotheek en 500 EUR belegd (in een aandeel en niet in een ETF).

“Vaste Lasten”

Spaarquote & vermogensopbouw

Dit alles brengt ons tot een spaarquote van 39.0%. Uitermate tevreden mee, als je bedenkt dat er op zolder inmiddels een wand staat, een vloer ligt en 2 deuren gekocht zijn. Tot ons “spaarquote” reken ik alles wat bijdraagt aan een betere financiële positie dan de maand ervoor: netto spaarmutaties, aflossingen op de hypotheek, beleggingen én de opbouw van mijn beschikbare premie-pensioen.

Outlook april

April…Tsja. De maand waarin kinderbijslag wordt bijgeschreven (446 EUR), maar ook waarin de rekening van het dierenarts bezoek in maart komt (164 EUR). De maand met Pasen, al doen we dit jaar niets bijzonders en eten we niet thuis. Het wordt ook een maand met een relatief grote declaratie voor brandstofkosten in maart (120 EUR) en mogelijk krijgen we deze maand dan eindelijk de rekening van de bevalling & eigen bijdrage van de zorg (die niet kwam in maart zoals ik verwachtte).

Het zal ook de eerste maand zijn sinds september dat we meer energie opwekken dan verbruiken. Daar merken we op de rekening natuurlijk niets van, maar het is toch een fijn gevoel. Maart was wat dat betreft overigens ook niet zo slecht: bijna 1000kwh opgewekt met de panelen!

Qua blog: ik hoop (vrijwel) iedere dag iets de wereld in te kunnen spuien. Er staat nog heel wat op de rol, de inspiratie is nog lang niet op!

Geïnspireerd door een blogpost van Geldnerd over zijn pensioen bij het ABP, ben ik nog eens nader gedoken in de kosten van mijn eigen pensioen. Ik heb gelukkig geen ABP-pensioen of een andere kostentrekker met enorme premie. Mijn pensioen is een beschikbare premie-regeling, waar ik maandelijks in bijdraag. Mijn bijdrage is bescheiden: 2% van de pensioengrondslag. Het overige wordt betaald door mijn werkgever.

Er worden kosten gemaakt in een pensioenfonds: administratieve uitvoeringskosten, beheerkosten en lopende kosten. De administratieve uitvoeringskosten (106,28 EUR per jaar) wordt door de werkgever betaald.

Beheerkosten: 0.25%

De beheerkosten van mijn pensioen zijn 0.25% van de waarde van de beleggingseenheden. Dit fluctueert dus per maand en wordt direct in rekening gebracht in iedere maand.

Lopende kosten: variabel

Een groter probleem heb ik met de lopende kosten. Dit zijn “management fee, service fee, accountancykosten en juridische kosten”. Deze worden verwerkt in de koers. En dat maakt het wat minder transparent en onvoorspelbaar. Het maakt ook een probleem inzichtelijk: theoretisch is de loonsverhoging van de fondsmanager dus volledig betaald door mij en de overigen in de fondsen. De pensioenverzekeraar heeft hier dus géén nadeel van, en wij geen keuze. Hetzelfde geldt voor juridische kosten: een fout van de (al dan niet te dure) manager kan leiden tot juridische kosten, die worden afgewenteld op de klanten die geen keuze hebben.

En soortgelijk voor de accountancykosten. Waarom zijn dit soort dingen een probleem? Het leidt er mogelijk toe dat er géén prikkel is om de kosten laag te houden. Een fixed-fee zou in ieder geval zorgen dat overige kosten beperkt moeten blijven: er is een incentive omdat het direct de winst van de verzekeraar beïnvloedt. Nu is dat niet het geval.

Dan hebben we nog transactiekosten. Er zijn geen aankoop- of verkoopkosten, maar wel een inkoopkosten en afgiftekosten. Ook deze worden verwerkt in de koers van het fonds.

Het Fonds (of eigenlijk de fondsen)

Feitelijk heb ik meerdere pensioenovereenkomsten die ondergebracht zijn bij dezelfde pensioenverzekeraar. Zelfs ook nog een paar ouderwetse “gegarandeerde” pensioenen (uitvoeringsovereenkomsten met vast bedrag). Deze laat ik buiten beschouwing.

Mijn beschikbare premie-pensioen is opgebouwd in 2 fondsen: “NN Index Mix Fund – I” (ISIN NL0013089022) met lopende kosten van 0.15% (Keurig!) en “NN Mix Fonds Offensief – U” (ISIN NL0009676865) met een fee van 0.26%.

In zijn totaliteit betaal ik dus ~0,5% aan fees voor mijn pensioenen. Dat vind ik, gezien de transparantie die ik krijg, heel aardig meevallen. Het is in ieder geval lager dan ik dacht.

In huize Geldsnor houden wij elke maand een bijeenkomst over onze financiën: wat hebben we uitgegeven de afgelopen maand, wat is er aan inkomsten binnengekomen en wat hebben we derhalve overgehouden?

Januari 2021 was eigenlijk wel een “geschikte maand” voor ons. We hebben weinig geld uitgegeven aan de normale dingen en een forse investering gedaan in de eerste fase van de zolderverbouwing. Maar verder valt er bijzonder weinig te melden. Logisch ook: vrijwel alles was dicht. Leuke dingen doen was er niet bij, afgezien van wandelen en een keertje autopicknicken. Ook heb ik vrij veel gefietst (een kilometer of 300) en verder weinig uitgegeven.

Op het gebied van “asset management” was januari opnieuw een matige maand, nadat december ook al matig was. Onze portefeuille werd exact 1% meer waard. Ons eigen vermogen steeg met 1.7%, mede dankzij de 1% stijging van het aandelenportfolio en inleg in oa. pensioen en aflossing hypotheek.

Levensonderhoud zijn de boodschappen, maar ook luiers, babydoekjes etc., voor een gezin van 4 personen: 2 volwassenen, een kleuter en een peuter. Met 744,40 EUR ben ik redelijk tevreden. In januari hebben wij te maken met verjaardagen, en deze maand was redelijk vergelijkbaar met januari 2020 (+2.5%). Of dit inflatie is of niet kan ik niet zo eenvoudig zeggen, omdat er een grote variabiliteit zit in de boodschappen. Immers een keer wel of geen luiers kopen veroorzaakt eenvoudig dit soort verschillen.
Brandstof, zoals in bovenstaande, lijkt een beetje gek. Wie tankt er nou voor 3,08 EUR? Nou, dat is ongeveer de rekening die je krijgt als je een PHEV aan de stekker hangt. Voor dat geld heb ik weer 50km elektrisch gereden. Iets meer dan 6ct per km, dus een stuk goedkoper dan benzine!

In de post “verzekeringen” zit ook een rekening van de tandarts. Hiervoor heb ik geen aparte verzekering, dus die betaal ik gewoon maandelijks zelf. Wel hadden we nog een meevallertje: ik heb Ziggo gebeld voor korting, en gekregen. Deze maand is dus een stukje goedkoper dan anders.

Spaarquote & vermogensopbouw

In januari was ons spaarquote natuurlijk heel laag: 10.7%. Dit komt doordat we begonnen zijn met de zolderverbouwing. Tot ons “spaarquote” reken ik alles wat bijdraagt aan een betere financiële positie dan de maand ervoor. De kosten voor de zolderverbouwing verreken ik NIET in een waardestijging van onze woning.
De genoemde 10.7% is inclusief de opbouw van pensioen. Mijn pensioenplan is namelijk een “beschikbare premie-regeling”. Dit houdt in dat er geld geïnvesteerd wordt voor mij en is dus heel anders dan de “uitkeringsovereenkomsten” zoals deze van toepassing is in de meeste CAO’s. Er wordt een bedrag opgebouwd waarmee op enig moment pensioen wordt aangekocht.

Outlook februari

Februari wordt een onvoorspelbare maand. Logischerwijs zouden de boodschappen 10% goedkoper moeten zijn, simpelweg omdat de maand februari 10% korter duurt dan januari of maart. Maar er gaat ook een baby geboren worden in februari. Zal dit het makkelijker maken om eten te bestellen, of juist minder aantrekkelijk?

Ook ga ik mogelijk een nieuwe telefoon kopen, al komt dit van mijn zakgeld en dat zie je dus niet terug in bovenstaande overzicht :-).

En, genant genoeg, ben ik een foutje tegengekomen in een excelsheet waarmee ik uitreken hoe groot mijn voorschot moet zijn. Voor de maand januari werd de elektriciteit wel meegenomen, maar op een prijs van 0 cent. Als je werkelijke verbruik ongeveer 1000kwh per maand is, dan is die invloed “heel behoorlijk”. Niet direct op mijn cashflow in de maand februari, maar wel in de verdere verwachting voor dit jaar.

Ook gaan we beginnen / verder met de zolderverbouwing. Gedeeltelijk zal dit werk in februari uitgevoerd worden, maar de hoofdmoot eind maart en in april, met wat afwerking in mei en juni. Ik heb flinke bedragen gereserveerd voor “professionele hulp”. Zelf ben ik namelijk best wel handig – maar ik heb straks ook 3 kinderen: een kleuter, een peuter en een baby. In hoeverre ik dus er aan toe kom is wat onzeker. Maar ik wil zeker geen (zelf opgelegde) stress dat ik te weinig geld gebudgetteerd heb voor de verbouwing. Er zit 30% “lucht” in mijn budget.

Ook verwacht ik in februari het overzicht van de gemeentelijke belastingen, gebaseerd op de ledigingen van 2020 (afval) en de nieuwe WOZ-beschikking. Die zal naar verwachting flink stijgen – maar lag toen wij het kochten aanzienlijk onder de vraagprijs die wij betaald hebben.