Categorie: Huishouden

In Huize Geldsnor houden we van alles bij, uiteraard. Wat er in komt aan geld, wat er uit gaat en wat er dus overblijft. En wat we daar mee doen. Maar ook ons energieverbruik, energieopbrengst en CO2-emissies als gevolg van verwarmen, elektriciteitsverbruik en vervoer.
Verder houden we natuurlijk ook grip op de ventilatie: is het niet té vochtig in huis (of is het huis niet te koud). Maar de CO2-concentratie in huis hield ik nog niet bij. Grotendeels vond ik dit een hype, en de CO2-meters waren in de corona-periode ook niet aan te slepen.

Maar recentelijk hebben we toch een CO2-meter gekocht. Hier ga ik geen statistieken van bijhouden, maar ik vind het toch prettig om te weten of we voldoende verse lucht binnenkrijgen. Want soms zijn wij helaas gedwongen om de ramen dicht te houden: de achterbuurman heeft een hobby en dat is het opstoken van alles wat hij tegenkomt. Soms doet hij dit overdag, soms midden in de nacht: er is geen peil op te trekken. Dus zijn de ramen vaker dicht dan open.

Klein puntje van irritatie is dat wel, maar er is slechts beperkte handelingsruimte voor de politie. Zelf langs de deur gaan bood onvoldoende soelaas. Te horen aan zijn nare hoestje is dit echter iets van tijdelijke aard. Vergeef mijn zwartgalligheid…
Nog een klein puntje van irritatie: het is CO2. Geen Co2. Co is de wetenschappelijke afkorting voor Cobalt. Een belangrijk element, maar het heeft niets te maken met koolstofdioxide (C van koolstof, O van Oxygen ofwel zuurstof dus “oxide” en 2 van “di”-oxide). Goed, breed gezien wel, want Cobalt wordt (helaas) veel gebruikt in accu’s en daarmee kun je energie opslaan en je eigen geproduceerde stroom opslaan. Maar dat is zelfs voor mij vergezocht.

Anyway: in de ochtend is het keurig rond de 450 ppm of daar onder. Je merkt wel dat dit stiekem snel oploopt als je thuis bent. Waardes rond de 1000 zie je snel. Schijnbaar moet je boven de 1200 écht gaan ventileren. Als in éxtra ventileren. Dat doen we dan ook keurig. De lakmoesproef volgt bij het vieren van een verjaardag deze week. Is onze natuurlijke ventilatie afdoende om de lucht binnen “gezond” te houden?
Ons huis is helaas niet ingericht met mechanische ventilatie met warmte-terugwinning (WTW) en we “moeten” het dus hebben van ventilatie via de roosters. Uiteraard hebben we op de badkamer wél mechanische ventilatie (zonder WTW), maar die werkt op een vochtsensor. Voor dit doel hebben we daar dus weinig aan…

Heb jij een CO2-meter? Of hoe hou jij in de gaten of de luchtkwaliteit goed genoeg is?

Het kan snel gaan. Nog niet zo lang geleden schreef ik: en toen was ik werkloos. Een wereld aan acties lag open. Zo ook de ondoorgrondelijke wereld van het UWV.
Nog nooit ben ik werkloos geweest in mijn leven, en met het UWV heb ik alleen van doen gehad in een faillissement van een werkgever. Maar nu moest ik een uitkering aanvragen. Dat wilde ik niet per se, maar het is wel verstandig. Ik heb er recht op, maar hoop van het recht geen gebruik te hoeven maken.

Tsjonge, wat een ondoorgrondelijkheid! In de eerste plaats werd berekend door de site van het UWV wat mijn uitkering zou zijn. Dit gebaseerd op inkomen en parttime percentage. Ik werkte immers parttime. Er kwam een melding met de waarschuwing dat ik wellicht minder uitkering zou ontvangen dan het sociale minimum. Na enkele vragen over het inkomen van mijn partner bleek dat niet het geval ;-).
Maar iets later kreeg ik een brief: mijn uitkering is gebaseerd op het dagloon. Dus het maandloon wordt omgerekend naar een dagloon. Prima, dit was 320 EUR per dag (volgens het UWV). Maar omdat ik in het verleden meer verdiende, werd dit dagloon verhoogd tot 390 EUR per dag. Om vervolgens af te sluiten dat dit boven het maximumdagloon ligt (rond de 250 EUR). Ergo: dan hoef je het ook niet te verhogen, want het eerste lag al bóven het maximumdagloon…

Anyway: ik heb gister een aanbieding gekregen van een nieuwe werkgever. We zijn nu aan het kijken wanneer ik kan beginnen en wat ik allemaal moet regelen.
Want het heeft natuurlijk een grote impact op het gezin: niet langer werk ik primair vanuit huis, maar zal ik ook veel op (een) kantoor zijn. Dat heb ik gemist, maar betekent wel het een en ander voor BuitenSchoolse Opvang (BSO) en toeslagen. Het belangrijkse is: hebben ze plek voor de kinderen. Dan kan ik daarop mijn werkmomenten (op kantoor) afstemmen.

Het zal in ieder geval fors aanpassen worden voor ons allemaal. Niet langer hele dagen vanuit huis werken, maar gewoon meedraaien in de maatschappij. Lekker!

Laat ik 1 ding vooropstellen: Lieftallige Echtgenote is fantastisch. Ze is lief, leuk, gezellig en bloedmooi. Geldsnor is een gelukzak! Maar er is één ding waar ze echt vreselijk slecht in is: de vaatwasser inruimen.

Meermaals zegt ze dat dit apparaat vol zit. Geldsnor loopt naar de vaatwasser. Ik geloof er niets van. En inderdaad: met speels gemak kan er nog een hele maaltijd bij (qua afwas).

Pannen die schots en scheef staan. Bakjes met tussenruimte. De vuilste dingen bovenaan: echt geen idee hoe ze het doet. Inmiddels is het mijn taak geworden om deze volgestouwd te krijgen. Alles heeft zijn plek, en door sommige dingen er uit te laten (zoals 7liter pannen of ovenschalen) past er simpelweg meer in.

Enfin, zij zal claimen dat ik niet kan poetsen 🙂 Hoe zit het bij jou?

Zaterdag, 21 januari. We zitten aan de lunch als oudste dochter vol enthousiasme de tuin in wijst. Kijk! Een eekhoorn!

En waarachtig: een bruin beestje rent door de tuin en springt met speels gemak tegen een muur, klimt omhoog en rent over de schutting de heg in.

Lieverd. Dat is geen eekhoorn. Het is een rat. Een volwassen, bruine rat. Nog niet eerder heb ik hier ratten gezien. We hebben geen buren die kippen houden. Maar helaas heb ik de torenvalk ook al een poos niet gezien. Wellicht buren die veel vogels voeren? In ieder geval: er lopen nu regelmatig ratten door de tuin. Of het iedere keer dezelfde is of niet, weet ik niet.

Ik heb wel een val gekocht. Tegen de principes, maar natuurlijke vijanden zijn op kleine schaal niet in staat om een rattenplaag te voorkomen. Gif gebruik ik niet. Mechanisch dood maken is dus eigenlijk de enige optie. Benieuwd of ik er van de week een paar kan vangen. Anders wordt het toch de buks…

Laten we 1 ding voorop stellen, voordat je verder leest: mijn vrouw, aka Lieftallige Echtgenote, is fantastisch. Bloedmooi, lief, slim en soms zelfs grappig. Ze voldoet ook niet aan de meeste clichés; het is niet zo dat ze een gat in haar hand heeft of geld uitgeeft als water. Het is geen luxe-poppetje, maar een hardwerkende zelfstandige vrouw.

Maar ze heeft wel een tic. Een tic die alle vrouwen hebben die ik ken, en die ze allemaal zelf in stand houden. Namelijk het kopen van non-functionele kleding (van haar eigen geld, gelukkig). We kennen natuurlijk allemaal de kleding met gaten overal, en soms zelfs gaten met kleding er omheen.

Daar doen wij niet aan, ook al heb ik wel zgn. “klusbroeken” die vaak met jaloerse blikken gevolgd worden door de GenZ-gastjes die in de bouwmarkt werken. Je ziet ze denken: waar koopt die gozer die broeken met die gaten, die verfvlekken! En dat stucwerk er in! Fantastisch, wat een artistieke vrijheid!

Maar Lieftallige Echtgenote had laatst iets anders. En ik snap er helemaal niets van. Ik lag op de grond van het lachen, ik kwam niet meer bij. Niet zozeer van het kledingstuk op zichzelf. Maar de uitleg eromheen.

Ze had een jas gekocht. Een korte jas, omdat die makkelijker uit te trekken is in de auto. Want ze heeft nu een lange jas, maar dat is toch wel onhandig. Huh? Maar lieverd, dan doe je de jas toch uit voordat je in de auto stapt? Aan het eind van de straat is de auto warm!
Maar nee, dat was geen valide argument. Wat ik er van vond. Nou, het staat best aardig. Past goed bij de Foute Party, of leuk voor carnaval. Hmmz. Ze ging nog wel een vriendin vragen voor een second opinion.
Prima schat…
Een dag later. Ze heeft ‘m weer aan. Loopt rond. Ja, het zit wel lekker. Maar ik zeg: wat heb je nu aan een dikke jas, die kort is? Serieus: een dikke jas, daar kan ik me wat bij voorstellen (al loop ik vrijwel altijd zonder jas). Maar als de jas zó kort is dat de koude er zo onderdoor komt, dan kan de jas net zo goed dun zijn. Of afwezig. Het moet natuurlijk wel een beetje aansluiten, althans om functioneel te zijn.

Na de Second Opinion heeft ze besloten de jas toch terug te brengen. Ook al was deze afgeprijsd van 139 EUR naar 49 EUR. Ik heb er in ieder geval veel plezier van gehad, al was het maar kort…

Och jongens toch. En meisjes. En alle anderen in het alfabet. Het is verschrikkelijk. Werkelijk. Langzaam maar zeker begint onze grootste moneysaver het te begeven. Het trilt, het rammelt en het piept. Nouja, dat laatste niet letterlijk gelukkig.

Maar echt. Vreselijk! Waar ik het over heb? De tondeuse natuurlijk!
Ooit uit nood geboren, maar inmiddels volledig ingeburgerd. Tijdens de corona-periode waren de kappers natuurlijk gedurende lange tijd dicht. Maar onze haren hielden daar geen rekening mee. Het bleef maar groeien en groeien en groeien.

Er móest iets gebeuren. En Lieftallige Echtgenote ging aan de slag met wat youtube-filmpjes. Onze haren (van mij en Oudste Zoon) zijn sindsdien geknipt door onze eigenste thuiskappert. Vrouwlief! Ik had nog nooit zo’n leuke kapster gehad. En hier kon ik tenminste nog schunnige grapjes tegen maken, zonder té kaal te eindigen of met een hashtag-metootje te komen.

Ideaal! Het apparaatje kostte destijds bijna niets: met 1 knipbeurt van alleen mij was deze al terugverdiend (het apparaat kostte nog geen 24 EUR). En dat was voordat de inflatie en de noodzaak om geld terug te verdienen hun intrede deden! Inmiddels heeft het apparaat zijn geld ruim opgebracht. Met 2 knipbeurten (immers 2 personen) per 8 weken is het na bijna 3 jaar dus een goede zet geweest. Al 13x heeft ze ons geknipt op deze manier. Totale besparing? Van juistum! Een dikke 650 EUR! Hoeveel apparaten kun je bedenken waar je nog meer geld mee kunt besparen?

Maar het goedkope kreng (de tondeuse, voor alle duidelijkheid!) begint het te begeven. Na een flinke knipbeurt hebben de handen zo hard getrilt dat ze niets meer waard zijn. Slapende handen heeft ze dan, en dat duurt best een tijdje. Er zal binnenkort dus een keer een nieuwe komen. Maar pas op zijn vroegst volgend jaar, want dit jaar hoeven we niet meer geknipt te worden. Ik denk zelfs pas vlak voor de carnaval.

Het zal dit keer denk ik een iets duurdere worden. Het apparaat moet langer dan 3 jaar mee kunnen gaan en meer dan 13(x2) knipbeurten fatsoenlijk overleven. Ik hoef geen modieuze trimmers of andere baardrotzooi. Sorry mede-kerels, maar laten we zeggen dat ik “iets vind” van baarden en snorren.

Het is koud buiten. Het is een mini-wintertje. Op het moment van schrijven, zijnde maandagochtend om 8:55 is het buiten iets meer dan 5 graden onder nul. En het is natuurlijk al langer aan de frisse kant. Akelig.
Het is dan ook fors afgekoeld in de woning. Beneden houden we de temperatuur tussen de 16 en 18 graden. Het mág best verder afkoelen ’s nachts, maar dat doet het nauwelijks. Boven, op de eerste verdieping, is het al een stukje frisser: tussen de 12 en de 14 graden.
De slaapkamerdeur van Oudste Dochter klemt, de andere deuren piepen en kraken een beetje. Het piepen en kraken komt van de slechtere passing van de scharnierpennen in de scharnieren: het ronde ijzer van de scharnieren krimpt iets verder dan de pin die er in valt.

Het klemmen van de deur van mijn dochter komt doordat we stalen kozijnen hebben. Die krimpen aanzienlijk meer bij lage temperaturen dan de massieve houten deur die er in hangt. Dit is overigens een jaarlijks terugkerend fenomeen. En bovendien iets waarvan ik iedere keer weer denk: met mijn bandschuurmachine is het zó opgelost.

Op de badkamer is het ongeveer 16 graden; daar is 1x per dag de elektrische verwarming aan. De vloerverwarming daar (elektrisch) hebben we uitgeschakeld. Dat is écht een energieslurper, en dat voor een zeer beperkt tijdsbestek. Doen we voorlopig dus niet meer.

Op zolder: daar is het écht koud. Dat is het slaapvertrek van Oudste Zoon, en mijn kantoor. Gescheiden door een hal en een deur (nouja, 2 deuren dus). Op zijn kamer schat ik het nu een graadje of 11. Hij heeft triple glas in zijn dakramen. Op mijn kantoor was het vanochtend…9.2°C! Inmiddels is het iets opgewarmd tot 9.5°C. Maar ik geef me nog niet gewonnen. Ik wil geen verwarming aanzetten. Zeker niet nu het zo koud is buiten: het kost gewoon teveel energie (die bovendien schrikbarend duur is op het moment). Liever wacht ik tot de zon op komt en de buitentemperatuur begint op te lopen.

Ook heb ik een “oud” Velux-dakraam op mijn kantoor. Die stamt uit de originele bouw van 1995 en is derhalve 27 jaar oud. Het is simpel dubbelglas. En geheel tot mijn verbazing bleek deze vanochtend bevroren te zijn. Van binnenuit. Dát had ik niet verwacht en laat meteen een belangrijk mankement zien in onze isolerende schil. De positieve noot is óók dat deze van buiten bevroren is. Met andere woorden: er is niet zó veel warmte verloren dat het raam niet meer bevriest. Meevallertje.

Enfin: er piept en kraakt meer in het huis. Alle deuren. Maar vooral de achterdeur. Vreselijk irritant. Maar weinig aan te doen. Uiteraard heb ik WD-40 in huis en zou dit het probleem tijdelijk verhelpen. Zo lang ik dit soort chemicaliën niet hoef te gebruiken, doe ik dat liever niet. Wellicht wordt het na aankomend weekend weer een stuk zachter en is het probleem opgelost. We zullen het zien.

Hoe vergaat het jullie met de kou? Effecten te zien aan de woning?

Voor de derde maand op rij heb ik het gepresteerd. En ja, daar ben ik een béétje trots op! Méér dan 20.000 bezoekers op dit blog! Sterker nog: met ruim 23.000 bezoekers was het de absolute recordmaand.
Tot nu toe dit jaar heb ik reeds 165.000 bezoekers mogen verwelkomen die heel dik in de 200.000 pagina’s gelezen hebben.

En dat vind ik leuk. De interacties, maar ook het vorm kunnen geven van mijn eigen gedachten en daar weer commentaar op krijgen. Ik geniet er wel van. Kost het veel tijd? Zeker weten! 90% vindt tegenwoordig plaats in de avonduren of in de ochtenduren, mooi om het reguliere werk heen.

Ondertussen is er nog geen sprake van opdrogende inspiratie, er staan al zeker 10 blogposts klaar in “concept” om uit te werken.

Maar ook op een ander vlak was het een topmaand: het energieverbruik. Onvermijdelijk wellicht op mijn blog. Maar nog nooit hebben wij zo weinig energie verbruikt in de maand november. Minder dan 1000kwh. Is dat veel? Ja, natuurlijk is dat veel! Maar het is wel 519(!)kwh minder dan vorig jaar.

Hierin zit het gros van de autokilometers én de verwarming. Die heeft grotendeels uit gestaan overigens. Vandaar de besparing. We hebben ook aanzienlijk minder gas verstookt. Vorig jaar verstookten we nog 45m3 gas, dit jaar iets minder dan 30m3. In 2019 was dit nog 164m3 en 1028kwh!

Dit alles heeft ook een flink effect op de energierekening. In december zal het voorschot van januari (~710 EUR) verrekend worden met de afrekening van november (-410!). In totaal dus 190 EUR. Maar daar kom ik nog op terug, want er is nog meer goed nieuws te melden daarover. Daarvoor wacht ik echter op de definitieve factuur (die komt over een kleine 2 weken), in plaats van mijn eigen berekeningen.

Ook op persoonlijk vlak was november een topmaand. Tweederde van alle kinderen in ons huishouden was jarig, en de rest deed het ook goed. We hebben geen ruzie gemaakt en toch veel goedgemaakt ;-). Man, wat hou ik van november!

Laat de winter maar komen!

Onze wasdroger was kapot. Die deed het simpelweg niet meer. Dat wil zeggen: het element (de warmtepomp) werd weliswaar warm, maar het vocht werd niet afgevoerd.
Dat is problematisch bij een droger, want als het vocht niet afgevoerd wordt is het natuurlijk nog steeds vochtig. Of zeiknat.

Dus hebben we de reparatiediensten getracht te contacteren. Een lokale witgoedreparateur, die nooit de telefoon opnam. Zelfs de AEG-service verlening (die zo achterlijk duur was dat ik het liever oneindig op zou blijven hangen) en de lokale Expert-winkel.

Nul op rekest. Nothing. Noppes. Niente. Nada. De rien. Helemaal niets. Geen mens die de moeite neemt de telefoon op te nemen, terug te bellen, op mails te reageren, contactformulieren te verwerken of zelfs de live chat te beantwoorden. Niets!

Het resultaat was dat we maandenlang een kapotte droger hebben (maar ik vind het heerlijk om de was op te hangen). Tot het magische moment kwam.

Lieftallige Echtgenote pakte de telefoon!

Lieftallige Echtgenote was de harde handdoeken zat, en het ophangen van alle sokken. Dus ze pakte de telefoon van de lokale witgoedreparateur. Ze kreeg de voicemail. Ze sprak de voicemail in, enigzins moedeloos.

En paf! Binnen 10 minuten ging de telefoon, en een dag later stond meneer op de stoep. Noem het toeval, noem het #metoo. Maar hij was er!

Het was hilarisch. En confronterend. Kijk, het is niet zo dat ons huis smetteloos is. We hebben geen schoonmaakhulp, en wel drie kinderen en een vrij druk bestaan. Het was me een partijtje vies onder het apparaat! Niet te doen.

Anyway; hij kwam binnen met een kist gereedschap. En begon natuurlijk meteen te blaten over de superioriteit van bepaalde Duitse merken, die wij niet hadden. Daar kan hij best gelijk in hebben, maar daar ben je hier niet voor vriend.
Enfin, we hebben hem zijn gang laten gaan. En hij zag het al snel. Het filter was vies. Serieus?

Ja, blijkbaar. In een warmtepomp-droger zitten filters. Op andere ook overigens. Maar deze filters vangen de pluisjes op, zodat deze niet op de heat sinks van de warmtepomp komt.
Want zo werkt het: de warmtepomp in de machine verwarmt de lucht. Deze blaast hij door de trommel, en wordt via het filter over “heat sinks” geblazen. Deze zorgen er voor dat de lucht afkoelt en dus condenseert. Daardoor wordt het vocht uit de lucht gehaald. De lucht wordt steeds droger, totdat een sensor bepaald dat deze droog genoeg is.

Als het pluizenfilter verstopt zit, dan is er geen circulatie meer en houdt het vrij snel op. Althans, er is geen sensor die dit kan zien, dus het houdt niet op. Het gaat eeuwig door en verspilt bakken met energie.
Dit filter maken wij wel degelijk schoon na iedere droogbeurt. Want de pluisjes vallen nogal op.
Maar het filter moet schijnbaar ook wekelijks worden uitgespoeld. Althans, volgens hem; want het staat met geen letter in ons instructieboekje!

Vervolgens ging de beste man kijken of het warmtepomp-deel het nog deed. Met een trucje liet hij de machine draaien met de deur open. Daardoor begint de pomp te blazen (of te pompen, dat hangt er vanaf aan welke kant je staat). En er kwamen bákken vol met pluisjes uit het warmtepomp deel.

Het leek net kerst. Kerst uit een boekje van een Russische chemische stad, het lag overal vol met grijze pluisjes. Heerlijk! Hij draaide zich om en zag er uit als een boef uit de film. Alleen de pek ontbrak, de veren waren overal. Fantastisch. We hebben met een zeer grote lach op ons gezicht de 50 EUR afgerekend die hij vroeg.

Momenteel draait de wasdroger, om te testen of dit inderdaad het euvel was. Als dit niet het euvel is, dan zit het ergens waar hij niet bij kan en het volgens hem niet meer de moeite is om het te laten repareren. Dan doe ik het zelf wel, want dan kan er niets méér aan kapot gaan.

Noot: dit is een aangepaste “re-post” van een andere post van november vorig jaar. Maar gezien we alleen maar dieper in de energiecrisis zitten, en mijn bereik nu veel groter is dan vorig jaar, post ik het opnieuw, met wat aanpassingen.

Zo zoetjes aan is het alweer bijna midden-november. Nog 30 dagen tot de kortste dag, en daarmee dus al behoorlijk kort dag. Doordat het korter licht is en er dus minder zonlicht de aarde bereikt, wordt het kouder. Dit wordt nog enigszins gedempt door de nabijheid van de zee en de overwegende (zuid)westelijke stroming. Maar het valt niet te ontkennen: november is een maand die moeilijk als “zacht” te bestempelen valt. Gemiddeld is het in november een graadje of 7 (10-11 overdag, 3-4 ’s nachts met uitschieters naar boven en naar onder). In de meeste huizen is het niet meer warm te krijgen zonder verwarming.

Met de korte dagen en de lagere temperaturen komt er ook meer vocht in de lucht. Doordat de temperatuur lager is, is de gemiddelde luchtvochtigheid hoger buiten. Binnen is de luchtvochtigheid daarentegen weer stukken lager dan in de zomer. Dit komt omdat de vochtige, maar koude lucht van buiten wordt verwarmd en daarbij uitdroogt. Het is immers relatieve luchtvochtigheid en het relatieve slaat hier op “verzadiging van de lucht”. Warmere lucht is minder snel verzadigd en is dus droger bij dezelfde absolute hoeveelheid vocht.
Het is overigens nonsens dat het méér energie kost om vochtige lucht te verwarmen.

Hieruit valt af te leiden dat het wasgoed binnen prima droogt: het vocht verdampt simpelweg in de warme binnenlucht. Maar buiten droogt het wasgoed aanzienlijk minder goed. En dat bracht mij tot de vraag:

Heeft het zin om in de herfst en winter de was buiten te hangen?

Dit is geen makkelijke vraag om te beantwoorden. Een aantal scenario’s kunnen we kort over zijn: het heeft géén zin om de was buiten te hangen als het regent (en er geen afdak boven de was zit). En ook niet als het mistig is.

Maar wat nu als het droog en zonnig is? Dat verandert de zaak!
Momenteel (deze alinea is geschreven in november 2021, maar het verhaal blijft hetzelfde) is de relatieve luchtvochtigheid hier buiten ongeveer 80%. Dit betekent dat er een verdampingspotentieel is: er kan nog vocht opgenomen worden in de atmosfeer voordat deze verzadigd is. Door de lage temperatuur gaat dit niet zo snel. Actueel is het 9.9C buiten, de zon schijnt hier volop en de wind is zeer zwak (2bft uit het ZW). De wind is een belangrijke factor, omdat deze de vochtige lucht afvoert.

Wat gebeurt er nu met een stuk wasgoed als je het buiten hangt?
1. De zon warmt het wasgoed op. Dit is afhankelijk van de kleur.
2. Er vindt verdamping plaats. Het vochtige wasgoed raakt zijn vocht kwijt. Hierdoor koelt het kledingstuk overigens ook weer af, want verdamping onttrekt warmte.
3. De lucht raakt direct rondom de was verzadigd met vocht.
4. Eventuele wind (of convectieve luchtstromen door warmte) voert de vochtige lucht af en voert drogere lucht aan.

Om een en ander te kwantificeren heb ik net de was buiten gehangen en een groot stuk wasgoed gewogen: een dekbedovertrek. Het dekbedovertrek is 2-persoons, donkergroen en weegt direct uit de wasmachine 2160 gram. Dit is nadat er gecentrifugeerd is op 1400 toeren.

Dit stuk heb ik dus buiten gehangen, aan een wasmolen. Dit heb ik gedaan op 10 november om 12:20 uur.

Belangrijk: haal de was op tijd binnen

Het belangrijkste vandaag gaat zijn om de was op tijd binnen te halen. Zodra de lucht verzadigd is zal er geen verdamping meer plaatsvinden. Maar nog iets: katoen is van nature hydrofiel. Ofwel: het houdt vocht goed vast. Katoen kan tot 25 maal zijn eigen gewicht aan water opnemen. Dit in tegenstelling tot nylon, wat slechts 10x zijn eigen gewicht aan water kan bevatten. Hierdoor komt het droger uit de wasmachine, maar is het ook een belangrijke stof voor sportkleding. En zijn handdoeken doorgaans van katoen en drogen die ultra-sporthanddoekjes je nauwelijks af. Dit terzijde (zijde is overigens stukken minder hydrofiel).

Op het moment dat het ’s avonds vochtiger wordt zal het katoen dat buitenhangt en al droog is, mogelijk opnieuw water opnemen uit de atmosfeer. Dit is de klamme stof die je dan voelt. Op tijd naar binnen dus, vóórdat de atmosfeer verzadigd is.

Het resultaat

Na 30 minuten buiten hangen woog het dekbedovertrek 2000 gram. Dat vind ik spectaculair: je voelt het verschil in vocht nog helemaal niet, maar er is maar liefst 160 gram water verdampt uit dit stuk stof. In een half uur, in november!

Na 2 uur buiten hangen woog het dekbedovertrek 1720 gram. Dat is nog eens 280 gram vocht dat verdampt is in anderhalf uur.

Na 3 uur buiten woog het nog 1680 gram. Geen spectaculair verschil meer dus in dit uur en het is dan ook niet te verwachten dat het nog veel droger zal gaan worden in de komende uren. Na 3 uur (het is nu ook half vier ’s middags bijna) haal ik de was er dus af.

Uiteraard is dit ook te plotten in een grafiekje:

Conclusie: Heeft het zin om het wasgoed buiten te hangen?

Mits het buiten droog genoeg is, heeft het zeker zin om het wasgoed buiten te hangen en daarna eventueel in de droger te stoppen. Zie de resultaten uit het vorige paragraaf. Na 3 uur was er 22% van het oorspronkelijke gewicht aan vocht verloren. Ook al was het daarna nog flink vochtig, is er toch een aanzienlijk deel verdampt.
Ik heb het beddegoed alsnog in de droger gedaan, maar het is een “slimme droger”. Deze voelt de vochtigheid van de was en stopt als het droog genoeg is. Hierdoor is er uiteindelijk toch minder energie verbruikt om de was te drogen, terwijl het mij weinig moeite heeft gekost. Tenzij je het buitenhangen van grote stukken wasgoed veel werk vind.

Hoeveel energie dit bespaart heeft? Best wel veel. Water heeft een verdampingswarmte van 2256 kj per kg. Dat betekent dat er 2256 kilojoule energie nodig is om 1 kg te laten verdampen, ofwel 2,256kj per gram.

1 (één) kwh bevat 3600 kilojoule energie en is dus goed voor het verdampen van 1596 gram water. Ter vergelijking: om dezelfde hoeveelheid water aan het koken te krijgen heb je 535 kj nodig. Ofwel 150Wh. Dit kun je gevoelsmatig terugrekenen: een liter waterkoken in een waterkoker zal ongeveer 4 minuten kosten (afhankelijk van het vermogen, uiteraard). Klopt aardig!

Omdat de verdampingswarmte véél groter is dan de benodigde energie om water op te warmen is dit ook de reden waarom een droger véél meer energie gebruikt dan een wasmachine. En dat terwijl de wasmachine veel meer water verwarmd dan dat de droger moet drogen.

Mijn beddegoed is 480 gram gedroogd in een paar uur tijd. Dit betreft alleen het dekbedovertrek. Maar ik was natuurlijk niet alleen het dekbedovertrek maar ook de molton, hoeslaken, kussenslopen en het beddegoed van oudste zoon. Dit hing allemaal buiten. Ons dekbedovertrek is wel het grootste stuk. Het totale wasgoed woog 5640g toen het van de waslijn kwam. Hiervan was 29,8% het dekbedovertrek.

In totaal is er dus 1610 gram water verdampt (immers, 480 gram is 29,8% en we gaan uit van gelijkmatige verdamping), wat betekent dat we ongeveer 1 kWh thermische energie hebben bespaard. Ik zeg bewust thermische energie, want onze droger is een warmtepompdroger. Deze heeft een zogenaamde COP die rond de 4 ligt, ofwel er wordt per kwh elektrische energie 4 maal de hoeveelheid thermische energie opgewekt.

De besparing in elektrische energie is derhalve 0,25kwh. Niet spectaculair, slechts een paar cent of ongeveer 100 gram CO2. Maar het heeft me vrijwel nul moeite gekost, behalve een beetje ophangen.

Eerlijk gezegd is er véél meer water verdampt dan ik verwacht had. In de toekomst zal ik derhalve vaker de was eerst een paar uur buiten hangen (als ik de tijd heb en het droog is) voordat ik het in de droger doe (of verder binnen ophang). Nadat het uit de droger kwam woog de was 4800 gram, dus er is nog 840 gram door de droger er uit gehaald.

Waarom is het nu juist in de winterperiode gunstig om buiten te drogen?

Dit is de toevoeging in 2022: waarom het juist nu gunstig is om de was buiten te hangen.
Ik heb al eerder geconstateerd dat het nonsens is dat het meer energie kost om vochtige lucht te verwarmen dan droge lucht. Het scheelt maar een paar gram in absolute zin. Dat verschil ga je niet kunnen meten.

Nee, er is een heel ander verhaal wat hieraan ten grondslag ligt: je moet de temperatuur verhogen om dezelfde relatieve luchtvochtigheid te houden. Immers, je wilt niet dat je woning té koud is. Te koud is hierbij gedefinieerd als de temperatuur waarin de relatieve luchtvochtigheid ruim boven de 60% ligt.

Dus ofwel moet je veel meer ventileren (bij een gelijke, lage, binnentemperatuur), ofwel moet je een hogere temperatuur aanhouden. We hebben het bij het drogen van was over grote hoeveelheden water: liters per was beurt, zelfs als je op hoge toeren hebt gecentrifugeerd. Dat is heel veel, als je bedenkt dat in een woning van 400m3 inhoud op 20 graden en 50% luchtvochtigheid überhaupt maar 3,5 liter water in de lucht zit!

Bij 18C zit er 7,69 gram water in een kubieke meter lucht, mits de luchtvochtigheid 50% is. Als je in deze woning van 400m3 de was op gaat hangen, loopt de luchtvochtigheid op tot 74,5%. Om dit weer ónder de 70% te krijgen moet je de ruimte verwarmen tot 19C (of 20C voor 66%).

En dát beste mensen, is waarom het “meer energie kost om vochtige lucht te verwarmen”. En dáárom is het een bijzonder goed idee om de was buiten te laten drogen. Je hoeft minder warmte toe te voegen om dezelfde (gezonde) luchtvochtigheid te behouden.