Het is vandaag 11 maart 2022. En de slechtste 1 april-grap is nu al bekend. Ben je benieuwd wat dit is?
Nou, stel je voor: er is een “conflict” gaande. Dat conflict zorgt, nog afgezien van een hoop mensenleed, voor exploderende energieprijzen. Energierekeningen vliegen de lucht in, brandstof is nog nooit zo duur geweest en ook voedselprijzen stijgen. Dit laatste is het gevolg van hogere energierekeningen, hogere brandstofprijzen en hogere grondstofkosten. Dit brengt met name de lagere inkomens in de problemen: de energierekening en voedselkosten zijn een groot deel van hun maandelijks budget.
Vervolgens gaat ons kabinet, niet gehinderd door enige vorm van kennis of verstand en waarschijnlijk niet luisterend naar hun ambtenaren mét verstand (echt, die zijn er ook en nog best veel, heb ik me laten vertellen) een compensatie bedenken.
Een compensatie door de BTW op energie (Gas en elektra) te verlagen én de accijnsen op brandstof te verlagen.
Deze compensatie zorgt voor het volgende:
1. Een hóger verbruik (of een minder sterke daling) van het “goedje” wat in prijs stijgt. Maw. het houdt de hogere prijs in de basis juist in stand. Dit is de wet van vraag en aanbod: de vraag is gelijk gebleven, het aanbod beperkter. De prijs is dus hoger. Het is dus volstrekt onlogisch, of stupide zelfs, om de VRAAG te vergroten door het product goedkoper te maken.
2. De afhankelijkheid van de veroorzaker van het conflict wordt niet beperkt. En door regel 1 wordt de vraag groter. De basisprijs van olie & gas gaat dus omhoog. Een kuub is een kogel, beste mensen. Een liter een patroon. Het verlagen van de accijns is een sponsoring van Moskou. Capiche?
3. Het kost de staatskas bákken vol geld!
4. Iedere “incentive” om alternatieven te bedenken is minder waard.
5. En het meest kwalijke? Diegenen die het écht zwaar hebben, worden niet voldoende gecompenseerd. De meeste compensatie komt terecht bij de grootste gebruikers. Dat zijn doorgaans, maar niet altijd, ook de hoogste inkomens.
Laten we wel wezen: als je een netto-inkomen hebt van 5000 EUR per maand (p.p.), dan doet 100 EUR extra brandstofkosten er niet zoveel toe. Althans niet zoveel als voor de thuiszorgmedewerk(st)er die met de privé-auto tegen 19ct per kilometer de rondes maakt.
Mensen die heel weinig auto rijden, zoals veel mensen met een uitkering (of dit nu WW, AOW, Wajong etc is), “profiteren” hier helemaal niets van. Ook de verlaging van de BTW is voor hen een schijntje. Zelfs een sigaar uit eigen doos.
Het “kost” de overheid ook helemaal niets: een rekening die eerst 150 EUR per maand was leverde ongeveer 3 tientjes aan BTW op. Als dezelfde rekening nu 300 EUR per maand is en het tarief gaat naar 9%, dan is dit nog steeds ongeveer evenveel BTW.
Maar ook de kleine ondernemers profiteren hier niet van. De grote ook niet, overigens. De BTW is namelijk een consumenten-belasting. Die wordt door bedrijven al niet betaald. De bakker op de hoek met zijn ovens bakt zijn brood dus nog steeds duur. Die hogere kosten worden nog steeds doorbelast aan zijn klanten. Die nu wel met de fiets komen, want de brandstof blijft nog steeds duur (slechts iets minder duur).
Overigens is ook de accijnsverlaging een sigaar uit eigen doos. De BTW inkomsten op een liter brandstof van 2.40 EUR is nog steeds hoger dan het verlies van de accijnsen…Reken je mee? De accijnsen gaan 17 en 11 cent (benzine/diesel) omlaag. De prijs is 80ct gestegen sinds pak ‘m beet een jaar geleden. Da’s…Juist. 17 cent. Ergo: het kost de overheid eigenlijk niets.
Ben ik boos?
Jep, een beetje wel. Deze maatregelen gaan volledig in tegen alle problemen die er zijn. Het houdt een hoog verbruik in stand, werkt tegen alternatieven, ondersteund nog maximaal de Russen (en andere dictatoriale twijfelachtige regimes) en is niet doeltreffend.
Dat vind ik kwalijk. Het was prima mogelijk geweest om wél maatregelen te nemen die zin hebben. Bijvoorbeeld het btw-tarief op voedsel verlagen. Er kon geen nieuwe BTW-schaal ingezet worden voor AGF, want dát was te moeilijk voor de belastingdienst. Maar wat nu als ze simpelweg die hele schaal naar 4% zouden brengen? Daar profiteert iedereen van, in vrijwel gelijke mate.
Had verder niet per se de BTW-tarieven op energie verlaagd – maar richt een systeem in dat bepaalde groepen mensen snel gecompenseerd kunnen worden door de BTW terug te krijgen op energie. In zijn geheel. Maak bijvoorbeeld tijdelijk alle minima-inkomens (of onder een bepaalde grens) “ondernemer” met een speciaal nummer. Als je ziet wat er allemaal is opgetuigd voor corona-steun, had dit ook moeten kunnen.
Maar nu? Nu profiteren “wij”, de inkomens die het makkelijk kunnen dragen het meest. Dat gaat in tegen mijn rechtvaardigheidsgevoel. En dat is nog nét wat belangrijker dan mijn eigen portemonnee.
Fijn weekend.