“CO2 uitstoot hoogste ooit”

De vaste lezers kennen mij wel als een beetje een activist, een linkse boomknuffelaar met een liberaal-kapitalistisch hart. Jaja, bijna een oxymoron volgens de hedendaagse media, maar het kan echt.
Ook ben ik een groot natuurliefhebber en voorvechter van een duurzaam leven. Natuurlijk kun je me nu het hypocrisie verwijt leveren: ik heb 3 kinderen en 2 auto’s én woon in een groot huis. Tevens ben ik af en toe zakelijk onderweg, en dat moet soms met een vliegtuig. Dat vind ik vreselijk en probeer ik zoveel mogelijk te voorkomen.
Maar het is natuurlijk niet gezegd dat je dan geen mening mag hebben, of niet mag proberen het verder juist te doen. Het hypocrisie-verwijt is een drogredenering die niet ingaat op de inhoud. Zo, nu we dit uit de weg hebben, kan ik verder.

De CO2 uitstoot is in 2022 volgens voorlopige cijfers van het “Global Carbon Project” op weg om de grootste uitstoot ooit te worden. Hoe groot is deze uitstoot? Ongeveer 40.6Gigaton. Het Nederlandse directe aandeel hierin is ongeveer 0.4%, en met indirecte uitstoot erbij een dikke 1.5%. Dit heeft te maken met ons voedingspatroon (import van veevoer), luchtvaart (wat niet meegenomen is in de 0.4%, maar wél onderdeel is van de 40.6Gton) en consumptie van producten (kleding, elektronica etc).

Er zitten wel wat lichtpuntjes in: de groei is niet langer 3% per jaar, maar nog “slechts” 0.5% per jaar. Echter, om “net-zero” in 2050 te halen, moet de wereldwijde uitstoot dalen met 1,4 Gton per jaar.
En zelfs dán komen we in de knel: er is een “carbonbudget” van nog ongeveer 380Gton om binnen de 1.5C te blijven en 730Gton om onder de 2C te blijven. Uiteraard met veel onzekerheden omgeven, zoals “negatieve feedbackloops”.
Zelfs áls we de uitstoot wereldwijd met 1,4Gton per jaar verlagen, dan is het de 380Gton op in 2033. In 2050 zouden we dan op 609Gton zitten, wat wereldwijd tot ~1.9C stijging zou leiden.

Lekker joh, warmer weer!

Och, ik hoor het je al denken! Lekker toch, geen verwarming meer aan! Einde van de winter. Héérlijk.
Maar ook warmere zomers, “mooier weer”.
Kortzichtig gezien klopt dit. Maar vergeet een aantal dingen niet. Het gaat niet om de absolute stijging. Die doet er niet toe. Het gaat om de snélheid waarmee het gaat. Ja, in het verleden was het warmer (het Eoceen was buitengewoon warm). (noot: grappig genoeg nemen critici dit wél als waarheid aan, terwijl dezelfde wetenschappelijke discipline het heeft over de toekomst, met dezelfde natuurkundige principes)
Maar daar gaat het niet om. Met 200km/h rijden is niet wat je doodt. Het abrupt tot stilstand komen tegen een betonnen pilaar, dat is het dodelijke stukje.

Wat bedoel ik hiermee? Natuurlijke adaptatie. Onze omgeving is gebouwd op een winterse periode. Veel plantensoorten hebben stratificatie nodig om het zaad te laten kiemen. Zonder koudere periode in de winters, gaat dit niet lukken. Plantensoorten verdwijnen. Deze worden overgenomen door soorten die dit niet nodig hebben, maar dit gaat niet synchroon. Ondertussen hebben allerlei insecten en dus ook de rest van de voedselketen het lastig.

Dit is slechts een deel van het probleem. Andere problemen bestaan uit droge periodes, afgewisseld met natte periodes. De droogte wordt niet alleen groter door een langere duur, maar door hogere temperaturen worden ze ook intenser. Zo valt in Kenya, bekend van de droge savanne, anderhalf keer zoveel neerslag als in Nederland. Echter, door de warmte is het er toch gortdroog.
Dit wordt afgewisseld met intense periodes van regen, wat we vervolgens moeten afvoeren. Gelukkig komen de rivieren in de zomer steeds leger te staan, omdat er steeds minder smeltwater is wat zorgt voor een basisdebiet in de Rijn.

Waarom maak ik me hier druk om? Om verschillende redenen. De maatschappelijke onrust die dit allemaal met zich meebrengt of zal brengen is er één van. Denk je eens in: we zijn “land-locked” met 5 miljard andere mensen. Je kunt over land vanuit heel Azië en heel Afrika naar Europa komen. Een klimaatcatastrophe kan daarom verstrekkende gevolgen hebben.
Maar ook Nederland is niet veilig, of juist Nederland; jullie liggen nogal laag in het westen, en ik woon aan een rivier. Verhalen en projecties stoppen doorgaans in 2100: dan zou de zeespiegel tussen de 20 en 100cm gestegen kunnen zijn. 20cm, geen probleem. 1 meter, lastig.
Maar, de onzekerheid richting 2300 is veel kleiner: 3 tot 6 meter is niet gek. En 3 meter is niet te houden. Zelfs als je onze dijken ophoogt overstromen de rivieren (die het water niet kwijt kunnen), verzilt je bodem en stroomt het water via België en Duitsland alsnog je land in.

Wij hebben hier een kleine invloed op. Maar met z’n allen best wel veel. Ik, als “financiële blogger” investeer een deel van mijn geld, en maak keuzes. Die keuzes hebben gevolgen. Zo ben ik aandeelhouder in onder andere Shell en vind ik het geen goed idee om te desinvesteren in dit soort bedrijven. En investeer ik de dividenden van Shell in “groene technologie”. Het is de beste manier die ik heb om geld te onttrekken aan de fossiele industrie, en dit elders in te zetten. Grotere aandeelhouders kunnen inzetten op een snellere groene agenda.
Ook heb ik een laadpas van Shell: zodat zij zien dat “wij” wel degelijk elektrisch rijden. Anders zeggen “ze” dat er geen gebruik wordt gemaakt van de infrastructuur en blijft de status quo behouden.

Er is heel veel wat we als consument vandaag al kunnen doen, zonder investeringen. Dingen gewoon niet kopen. Is dat moeilijk? Probeer het dan gewoon uit te stellen. Als je nu iedere 2 jaar een telefoon kocht, en dit 1 maand uitstelt, dan heb je al 4% consumptie bespaard. Langzamer rijden (100 ipv. 105) kost je geen meetbare tijd, maar levert je wel procenten winst op.
En dat laatste is toch relevant, als je ziet hoeveel moeite er soms gedaan wordt voor een procentje méér rendement.

Doe je mee?