Dunkelflaute: waarom een dynamisch uurtarief niet voor iedereen geschikt is

Al eerder heb ik geschreven over mijn flexibele ofwel dynamische energiecontract. Een contract waarbij je 1 dag van te voren (dwz, tussen 15 en 16 uur ’s middags) de tarieven kent voor de volgende dag. Deze tarieven zijn ieder uur anders voor elektriciteit, en voor gas geldt dezelfde prijs doorgaans de hele dag.

Maar ik heb in die blogposts ook al geschreven over de voorwaarden wanneer het gunstig is om een dergelijk dynamisch contract te hebben. Namelijk als je véél energie verbruikt én daar flexibel mee om kunt gaan. Hiermee bedoel ik niet het uitgesteld starten van een wasmachine of vaatwasser (al helpt dat zeker ook), maar vooral een elektrische auto en warmtepomp.

Voor deze apparaten geldt namelijk dat ze niet per se hoeven te laden op het moment dat je ze wilt gebruiken. Vergelijk het met een TV: je kunt niet om 20 uur kijken en om 3 uur ’s nachts de energie er voor afnemen. Dit gaat tegelijkertijd. Uiteraard kún je de wekker zetten om op een goedkoop moment te gaan bingewatchen, maar dat doe ik zelfs niet. Beter kun je dan gewoon niet kijken!

Maar de elektrische auto kan ik prima op zondagnacht laden tegen 0 cent, als ik deze pas woensdag nodig heb. De warmtepomp kan ik ook laten draaien als de stroom goedkoop is; de warmte wordt opgenomen door de massa en blijft daarmee langere tijd hangen.

Maar nu hebben we Dunkelflaute

Eerder deze week werd me gevraagd door CheesyFinance hoe het zit met de risico’s van hoge prijzen op momenten dat ik het nodig heb. Tot nu toe hebben we stevige mazzel gehad: een aantal windrijke nachten en zeer veel zonneschijn.

Nu is dat voorbij: het is windstil de komende dagen, en bewolkt danwel mistig. Dat noemen we met een mooi Duits woord “Dunkelflaute“, ofwel donkerflauwte. Je snapt het principe. Er is geen windenergie beschikbaar en geen zonne-energie die geproduceerd wordt onder deze omstandigheden. En dit midden in de werkweek: van maandag t/m donderdag of zeker woensdag.

En dat heeft nogal wat gevolgen voor de stroomprijs. Want vanwege de “merit order” wordt de prijs van de duurste bron betaald en met het afwezig zijn van zon & windenergie worden er duurdere bronnen ingezet om te voldoen aan de energievraag. Kijk maar eens naar de 2 grafieken hieronder. De een is van vandaag (28 nov) en de ander van 7 november. Allebei een maandag, om het een beetje gelijkwaardig te houden.

Het gemiddelde tarief ligt vandaag maar liefst 3,5x zo hoog als op 7 november. De piek iets minder dan 3x zo hoog. En het laagste tarief oneindig maal hoger, want de eerste 4 uren op 7 november kenden een tarief van 0ct per kWh.

Dat is dus het risico: je moet hiermee om kunnen gaan. Want hoeveel dagen kun je de vraag wegschuiven omdat de stroom duur is? De vaatwasser ongeveer 1 dag. De was een dag of 3-4 en de elektrische auto is afhankelijk van de dag dat het duur is. Deze parkeren we op donderdagavond en hoeft pas dinsdagochtend weer gebruikt te worden. Maar dan wel 3 dagen achter elkaar, waarbij we iedere dag moeten laden. De conclusie is dan ook dat dit een dure week gaat worden op energetisch gebied!

En daar zit de crux met salderen

Als je saldeert via traditionele energieleveranciers, heb je van bovenstaande geen last. Bij salderen wordt het deel wat je in de zonnige maanden méér opwekt dan verbruikt weggestreept tegen het hogere verbruik in de donkere maanden.

Het is een beetje alsof je appels naar de markt brengt in maart, die de fruitkraam daar tegen lage prijzen verkoopt omdat er zoveel appels zijn. En tegelijkertijd maak je de afspraak dat als de appels scháárs zijn, je ze tegen dezelfde prijs mag terugkopen. De fruitboer moet dan maar zorgen dat hij ergens anders appels vandaan haalt.

Er is voor jou echter geen enkele prikkel om minder appels te gebruiken in de schaarse periodes. Want je krijgt ze tegen dezelfde prijs! Lekker dooreten dus!

Zoals je ziet ben ik geen voorstander van het salderen. Het haalt de prikkel weg om zuinig te zijn en wentelt de kosten af op de mensen die géén zonnepanelen hebben. Ridicuul. De appeltelers hebben altijd goedkope appels, maar de mensen zonder tuin zijn altijd het haasje om dure appels te mogen kopen.

Bij een dynamisch contract betaal je de dán geldende marktprijs die nu enkele dagen hoog zal zijn. Dat betekent dat wij nu minder gaan verbruiken. Verbruik wordt uitgesteld tot een goedkoper moment, en afgesteld als het kan. Ja, er valt altijd iets te optimaliseren.
Op dit moment betekent het dat de elektriciteitsprijs zó hoog is dat het gunstiger is om de PHEV te pakken.

Het betekent ook dat het gunstig is (financieel gezien) om de vloerverwarming te gebruiken (die loopt op gas). Dat doen we nu dan ook eventjes. De vloerverwarming zal het huis weer even door & door verwarmen (althans, de benedenverdieping) en daarna blijft de warmte nog lange tijd hangen.

Aan het eind van de week zal het weer iets meer gaan waaien, en iets zonniger worden. Dan profiteren we weer maximaal van de lage tarieven.

En laten we 1 ding niet vergeten: zelfs de momenteel hóge tarieven met de Dunkelflute liggen nog altijd bijna 50% lager dan het tarief wat Greenchoice voorstelde!