Het is de laatste tijd nogal veel in het nieuws: de discussie omtrent salderen en de wens van netbeheerders om mensen aan de thuisbatterij te krijgen. Dat laatste wil nog niet écht lukken: dankzij de salderingsregeling is de goedkoopste batterij het netwerk.
Maar is dat wel zo? Of valt er toch iets te verdienen aan een thuisbatterij? In deze blogpost ga ik daar zo ver als ik kan op in, met een aantal aannames.
Het idee van een thuisaccu, kort uiteengezet
Als de zon schijnt en je hebt zonnepanelen, dan heb je al snel een grote overproductie. Dit geldt eigenlijk in alle seizoenen, óók in de winter. Het nadeel aan de winter is echter dat de zon minder schijnt. Dit omdat de daglengte uiteraard korter is, maar ook omdat het vaker bewolkt is. En omdat de zon minder krachtig is, heeft ook een dunne laag bewolking al een grote invloed op de opbrengst.
Het idee van een thuisaccu is om de elektriciteit die je op de zonnige momenten produceert, opslaat voor de donkere momenten. Momenteel is het nadrukkelijk NIET mogelijk om met een accu te voorzien in de seizoensbehoefte: de elektriciteits- en warmtevraag in de winter is te groot om dit te overbruggen met een thuisbatterij. Of dit zo blijft in de toekomst valt te bezien: de vooruitgang in accutechniek is ronduit spectaculair. Zowel qua capaciteit als qua efficiency en materiaalgebruik.
De aannames van de thuisbatterij
Om een thuisbatterij aantrekkelijk te maken, moet er aan een aantal voorwaardes worden voldaan. Daarom heb ik een aantal aannames gedaan, gebaseerd op mijn systeem. Zo moet een batterij in staat zijn om het volledige vermogen van de zonnepanelen op te nemen: anders lever ik alsnog terug aan het net! Maar het vermogen om mee op te laden moet ook groot zijn om maximaal te kunnen profiteren van lage prijzen.
Maar ook moet de batterij in staat zijn om te ontladen met een groot vermogen: idealiter draai je immers meerdere machines was, vaatwasser en warmtepomp op de opgeslagen stroom.
Het opladen van de auto laat ik achterwege: er is geen enkele thuisaccu in staat om voldoende opslag te leveren voor de auto.
Hiermee kom ik op een systeem welke moet functioneren op 3-fase om op een maximaal vermogen te komen van 10 tot 11KW. De opslagcapaciteit ligt dan al snel rond de 16kwh en de kosten liggen rond de 15.000 EUR.
Wanneer is een thuisbatterij interessant?
Om een thuisbatterij financieel te laten lonen moet er sprake zijn van een zo groot mogelijk prijsverschil tussen het hoogste en het laagste tarief. En dit op dagbasis. Dit levert voor de traditionele contracten meteen een probleem op: een thuisbatterij is nu per definitie niet interessant. Want als de zon overdag schijnt lever je terug tegen het hoge tarief, terwijl je ’s nachts tegen een laag tarief af had kunnen nemen. Zie daar ook de waanzin van het salderen (wat dus altijd al ging over tarief, en niet over het aantal kwh’s, lieve politici!).
In mijn situatie heb ik te maken met een dynamisch energiecontract. Het maakt daarin niet uit of de zon wel of niet schijnt: het gaat om de “spread” tussen de goedkoopste uren en de duurste uren. Als de zon schijnt, maar het is windstil, dan wíl ik niets opslaan in de batterij! Dan wil ik tegen het hoogste tarief verkopen aan het net. Als het hard waait, en de zon schijnt niet, dan wil ik vermogen opnemen in de batterij tegen een laag tarief en dit gebruiken op momenten dat de elektriciteit duurder is.
Wat levert het maximaal op?
Het enige relevante is deze spread (in de grafiek): het absolute tarief doet niet ter zake, het gaat om het verschil. In mijn spreadsheets hou ik alleen dit verschil in de gaten: het absolute verschil tussen het goedkoopste uur op een dag en het duurste uur. Algemeen kun je stellen dat dit niet helemaal eerlijk is: de goedkoopste uren komen doorgaans meerdere uren per dag voor (6 uur lang 0ct per kwh is niets gek), terwijl het duurste uur maar 1 uur of hooguit 2 relevant is.
Ook ga ik voorbij aan de mogelijkheid om meerdere keren te ontladen per dag: in de praktijk is dit wel degelijk mogelijk. Zo kun je in een winderige nacht de batterij opladen om dit tijdens de dure ochtendpiek weer te verkopen. En in de middag kun je als de stroom goedkoop is opnieuw laden, om dit tussen 17 en 19 weer te ontladen.
Vergeet niet dat je bij opslag altijd verlies hebt: 10% is niets geks. Daar reken ik dan ook mee. Daarom reken ik met een piek die 2 uur duurt, tegen 90% van het bruikbare vermogen van 16: 14.4kwh. Onderstaand is dan de opbrengst per dag:
Dit is bij elkaar opgeteld 234 EUR in 92 dagen: gemiddeld 2.54 EUR per dag. Hiermee komt de terugverdientijd op 5904 dagen (aangenomen dat de genoemde 15.000 EUR installatiekosten valide zijn).
Is het daarmee gunstig? Dat hangt er vanaf hoe je het bekijkt. Het levert wel degelijk iets op in de maandelijkse lasten. Je kunt beter gebruik maken van de laagste tarieven en de hoogste tarieven.
De garantie op dit type thuisaccu die ik heb kunnen vinden ligt op 6.000 laadcycli. Daarna doet de accu het waarschijnlijk nog wel, maar valt buiten de garantieperiode. Meer cycli per dag levert meer op, maar dat doet weinig af aan de terugverdientijd: de garantieperiode is immers ook sneller voorbij.
Voor ons is het momenteel sowieso niet interessant: we hebben een hele grote accu die we gebruiken om zoveel mogelijk zonnestroom in op te slaan. Dit is een 50kwh-auto en een 9kwh. We maken dus al gebruik van een flink deel van de potentiële besparing. We leveren het weliswaar niet terug aan het huishouden, maar zouden ook geen gebruik kunnen maken van het opnemen van goedkoop vermogen: dat overschrijdt onze aansluitcapaciteit. Het is immers niet mogelijk om de auto p te laden met 11KW vermogen én een thuisaccu op te laden met een vergelijkbaar vermogen, op een aansluiting van 17.5KW. Dan zegt de hoofdzekering “poef”.
Conclusie; is een thuisbatterij interessant?
Als je geen elektrische auto hebt om gebruik te maken van de goedkope stroom, dan kan het nét uit. Mits je een dynamisch contract hebt en zolang de salderingsregeling intact is.
Zodra de salderingsregeling afgelopen is (of als je nu al een dynamisch contract hebt), dan wordt het interessant om te gaan verbruiken op de goedkoopste momenten. Bij een dynamisch contract is dit afhankelijk van zon én windenergie. Bij een traditioneel contract met zonnepanelen vooral van de zonneschijn. Het percentage eigen verbruik verhogen is dan de sport: verwarmen met de warmtepomp (zeker in het voor- en najaar), wasmachines en vaatwassers uitstellen en eventuele andere grootverbruikers aanzetten (elektrische boilers).
Dank voor het uitspitten, ik ben ook aan het kijken hoe ik meer “eigen” stroom kan verbruiken.
De accu had ik ook al naast me neer gelegd.
Heb jij ook gekeken naar de de opslag van zonne-energie in water (zie https://www.solyxenergy.nl/).
Ik ben dat nu sterk aan het overwegen de investering is veel minder (risico is veel lager).
Zo’n ‘wateraccu’ lijkt een interessant product, maar ik vraag me af in hoeverre het voordeliger is. Zolang de salderingsregeling er is, lijkt me het niet handig. Alles wat je nu teruglevert is in potentie een KWH die je ook kunt salderen (mits je verbruik heb wat je weg kunt strepen). Daarmee is die KWH potentieel 40 cent waard (met huidige prijsplafondprijs, zonder plafond zelfs veel meer!). Wil je deze KWHs dan wel in warm water gaan omzetten? Water verwarmen met een CV is namelijk ongeveer 15 cent per KWH. Je vernietigt dan in principe kapitaal.
Als je na het salderen nog overschot hebt en je terugleverprijs is lager dan die 15 cent per KWH, dan zou je het inderdaad kunnen opslaan als warm water. Het zou wellicht nog wat voordeliger zijn als je bedenkt dat je geen belastingen betaalt als je je eigen energie direct gebruikt.
Maar los hiervan: Is opslaan in warm water wel slim? Hoe vaak gebruik jij warm water? Misschien maar 20 minuten per dag? Als dit product al mijn overschot stopt in het continue draaiende houden van een electrische boiler, ben ik dan ook niet gewoon mijn overschot aan het vernietigen? Ik zou liever mijn boiler laten opwarmen zodra ik het warme water nodig heb en de rest van mijn overschot dan terugleveren aan het net voor een vergoeding.
In principe is dit product een stukje hardware/software dat een electrische boiler aanstuurt. Ik heb KetelKlets op YouTube dit ook zelf zien doen met zijn Homewizard installatie. En hierin kon hij zelf aangeven waneer de boiler wel/niet aan moest gaan. Waarschijnlijk is dat een stuk goedkopere en betere oplossing.
Hangt af van de situatie. Nu is het niet zinvol. Met een dynamisch contract is dit anders, en gaat het niet alleen om zon maar ook gebruik maken van lage tarieven op zich. Wij salderen dus ook niet, alleen de energiebelasting. Als de prijs boven het plafond ligt krijgen we ook meer betaald voor die kwh: altijd het markttarief.
Sowieso is het product natuurlijk niets anders dan een elektrische boiler met software. Liever heb ik dan een warmtepompboiler met dezelfde software.
Bij voldoende zonnepanelen en een ‘normaal’ verbruik van elektriciteit wordt zonder negatief elektriciteitstarief (dan zou terugleveren wel interresant zijn) de maximale opslagcapaciteit in de zomer begrenst door je verbruik savonds en snachts en in de winter door het aanboden zonnestroom. Er zijn eigenlijk maar 2-3 maanden per jaar dat meer zinvol zou zijn (oktober en maart bvb). Voor ons huis (circa 3000 kWh op jaarbasis) is een 5 kWh accu dan optimaal en sla je op jaarbasis zo’n 1000 kWh op om in de nacht weer te gebruiken. Of je een warmtepomp hebt (voor verwarming) of nog meer zonnepanelen maakt dan ook niet meer uit. Het is dus zeker niet zinvol om een opslagcapaciteit te hebben gelijk aan wat je zonnepanelen opleveren op een dag, tenzij je de mogelijkheid hebt om deze energie snachts te gebruiken door er bvb een auto mee te laden.
Het gaat mij niet zozeer om eigen verbruik te verhogen, maar de financiële business case zo gunstig mogelijk te hebben. Ofwel: de keuze hebben om te handelen of niet. Momenteel is die keuze beperkt: ik kan vooral de auto’s opladen of bijvoorbeeld het huis verder verwarmen.
Het is naar mijn idee nog net iets te vroeg voor een thuisaccu. Ik verwacht rond 2025, als de afbouw van de salderingsregeling begint, een subsidie van zo’n 30% op thuisaccu’s. Op dit moment wekken mijn zonnepanelen op jaarbasis evenveel elektriciteit op als ik verbruik, maar 75% daarvan lever ik terug aan het net. En dat doet wel een beetje pijn, zeker als straks de salderingsregeling beëindigd is. Daarom heb ik in de groepenkast (3 x 25A) de groepen voor mijn sluipverbruik, verlichting, internet, TV, Quooker, enz. zo veel mogelijk op 1 fase gezet. Het rustverbruik op die fase is ongeveer 250 Watt, per dag 6 kWh. Nu wil ik op diezelfde fase over 2 jaar een Sessy thuisbatterij plaatsen. Omdat ik in de loop der jaren mijn hoeveelheid zonnepanelen regelmatig heb uitgebreid, heb ik nu de omvormer die het meest levert op diezelfde fase gezet. In theorie voedt die overdag mijn sluipverbruik en blijft er op een zonnige dag nog voldoende vermogen over om de thuisbatterij op die fase een flink eind op te laden. Zo heb ik maar 1 thuisbatterij nodig (€3350) en lever ik op 1 fase al bijna niets meer terug.
Op de andere fasen draaien de wasmachine, droger, oven, vaatwasser, enz. Door die in te schakelen als de zon schijnt maak je op de andere 2 fasen goed gebruik van de opbrengst van je zonnepanelen.
Als in juli mijn vast contract bij Greenchoice afloopt (ik betaal nu nog 22 cent/kWh incl belastingen) stap ik over naar Tibber. Ik geloof – net als Geldsnor – wel in het voordeel van dynamische tarieven. De elektrische auto laad ik in de lente, zomer en de herfst op als de zon schijnt (mijn Ratio Solar laadpaal heef die optie en ik ben overdag veel thuis).
Blijft nog over de energie voor de warmtepomp. Ik ben daar erg blij mee, de elektriciteitskosten hiervoor liggen 50% lager dan toen ik nog met gas stookte (gas is afgesloten, dus voordeel op vastrecht gas heb ik meegenomen). Maar die warmtepomp verbruikt best veel als hij aan staat, en dan vooral op dagen dat de zon zich niet laat zien. Daar helpt geen thuisaccu aan.
Kortom, nog even wachten met de aanschaf van een thuisaccu, maar misschien al wel een plannetje maken voor over 2 jaar.