Flexibele energietarieven: levert het me iets op?

Gister heb ik een redelijk uitgebreide blogpost geschreven over de verschillende mogelijkheden om de kosten van mijn energieverbruik binnen de perken te houden. Rijden op benzine ipv. elektriciteit (breakeven-point = 49ct per kwh bij benzineprijs 1.85), of stoken met gas ipv. warmtepomp (prijs ligt op bijna 80ct per kwh, bij gasprijs 3.40).

Maar vandaag ga ik iets verder. Namelijk: naar flexibele energietarieven. Dat is iets anders dan een variabel tarief. Bij een variabel tarief ben je overgeleverd aan de inkoopkunstjes van de energiemaatschappij. Bij een flexibel tarief heb je ieder uur een ander tarief. En iedere dag, week, maand.

Het is een vrij complex product. Ieder uur is anders, en het is moeilijk in te schatten wat de prijzen doen over een week, of 2 weken. Ook krijg je mogelijk minder terug voor je zelf geproduceerde elektriciteit.
Kort gezegd: als je véél eigen productie hebt en relatief weinig verbruik, dan is dit product waarschijnlijk niet voor jou. Als je geen eigen productie hebt en veel kunt schuiven met je elektriciteitsverbruik, dán kan het interessant zijn.

De uitgangssituatie van Huize Geldsnor

Niet iedereen is bekend met mijn blog, dus ook niet met mijn huis(houden). Ons huishouden bestaat uit 5 leden, met 3 kinderen en 2 volwassenen. We wonen in een vrijstaande woning van ongeveer 200m2. De benedenverdieping is volledig voorzien van vloerverwarming. De bovenverdieping is voorzien van elektrische verwarming, die nooit aanstaat. Maar als het echt koud is, kán het wel. De badkamer is voorzien van elektrische vloerverwarming. We koken met een inductieplaat en hebben een Quooker. Tevens hebben we 32 zonnepanelen.
We rijden in een plugin-hybride en hebben een volledig elektrische auto, die we opladen met een wallbox.

Ons totale elektriciteitsverbruik ligt op ongeveer 15.000kWh. Daarvan produceren we er ongeveer 10.000 zelf. We leveren 7000kWh terug per jaar en verbruiken er dus iets meer dan 3000 direct zonder deze op het net te zetten. Van de elektriciteit die we zelf afnemen valt 30% onder het huidige hoog-tarief en 70% onder het lage tarief. Wat we terugleveren is exact andersom: 70% leveren we terug tegen het hoge tarief, en 30% tegen het lage tarief…

Deze tarieven gaan binnenkort naar respectievelijk 1.04 en 0.70 EUR per kWh. Geen kattenpis.
Gas laat ik in deze blogpost buiten beschouwing. De tarieven hiervan verschillen nauwelijks door de dag heen.

Twee verschillende dagen: loont het?

Om te bepalen of een flexibel tarief iets is voor ons, heb ik gekeken naar een tweetal verschillende dagen. Namelijk 6 september en 23 september. Ik begin met 23 september. Dit was een dag waar we de E-208 ’s nachts hebben opgeladen en we overdag thuis waren. Geen uitgesproken zonnige dag overigens: slechts 20kWh eigen productie. Hiervan hebben we er 14 direct verbruikt, maar die zie je natuurlijk niet in deze grafiek.

Ik heb dit ook nog eens geplot tegen de kosten. Vanaf 21 tot 07 uur geldt het lage tarief (0.70 EUR) en vanaf 07 tot 21 uur geldt 1.04 per kwh.
De flex-tarieven heb ik opgezocht via Frank Energie, omdat die een mooi overzichtelijk overzicht hebben inclusief alle bijkomende kosten.

De 28 kWh van 23 september zou mij in de nieuwe situatie 18.41 EUR gekost hebben. Een flexibel tarief zou hier geleidt hebben tot 12.97 EUR. Een verschil van 5.44 EUR! Een kleine verschuiving had nog een dikke halve euro extra opgeleverd. Kijk maar naar de tarieven per kWh, per uur:

Zoals je ziet was het verschil per uur niet eens heel groot. Het verschil tussen het duurste uur (tussen 19 en 20, 0.614) en het goedkoopste uur (tussen 3 en 4 uur ’s nachts, 0.423) is minder dan 20 cent.

Nu gaan we kijken naar 6 september. Een dag met spectaculair veel zonneschijn: 54.5kWh! Het was ook een dinsdag. Een dag dat vrouwlief aan het werken is en dus de EV mee heeft (en daardoor niet overdag kan laden) en een dag dat ik thuis aan het werken was. Ook komt op dinsdagochtend de schoonmaakster, ook wel bekend als mijn schoonmoeder.

We gaan kijken naar het verbruik per uur van de dag:

Duidelijk is te zien dat de zon overdag flink schijnt. We leveren terug vanaf 9 uur tot 18 uur. De som van teruglevering is 33.3kWh. Maar liefst 21.1kWh is thuis verbruikt. Hiervan is 11.8kWh gebruikt voor de PHEV: die heeft ’s ochtends geladen (van 07:30 tot 9:43, 5.1kWh) en begin van de middag (11:59 tot 17:21, 6,7kWh). De rest van het verbruik die dag (overdag) betreft koken, wassen, stofzuigen en de laptop.

Op een zonnige dag zoals 6 september zie je een zéér sterk effect van de zonneschijn op de prijzen in de middag. Het goedkoopste uur was hier van 13 tot 14 uur en was geprijsd op 0.375 EUR. Het duurste uur was ruim 2x zo duur met 78.7ct. 43.2ct duurder dan tijdens het dal!

Dat leidt dan ook tot onderstaande kosten per uur. Je ziet hier het “voordeel” van teruglevering. Ik lever bij een variabel contract terug op 1.04 EUR per uur. Na 21 uur gaat het daltarief in, voor 70ct.

De totale cumulatieve kosten zijn hier zéér interessant. Want het zijn dagen als deze die bepalen of het gunstig is om over te stappen. Zonder gedragsaanpassing levert deze dag met de nieuwe prijzen maar liefst 4 EUR op (3.91, eigenlijk). Zoveel lever ik terug tegen hoog tarief. Bij de flexibele uurprijzen ben ik het haasje: de elektriciteit kost me toch nog 6.25 EUR vandaag. Ik heb immers teruggeleverd op het goedkoopste moment van de dag, en afgenomen op het duurste moment van de dag.

Gedrag bepaald het verschil

Op 6 september hebben we de auto opgeladen in de avond. Dat is goed voor 27.3kWh. Een onnodige piek (maar gezien de toestand destijds met mijn vader, geoorloofd: we wilden allebei de auto’s standby hebben).
Hadden we dit anders kunnen doen, kostentechnisch gezien? Absoluut! We hadden namelijk het opladen kunnen doorschuiven naar de nacht van woensdag. Als ik dan ’s nachts weggeroepen zou zijn, dan had ik altijd nog snel de andere auto aan de lader kunnen hangen. In de nacht naar woensdag zakte de prijs tot ruim onder het niveau van het nieuwe nachtcontract.

Cumulatief leidt dat tot een heel ander plaatje. Namelijk een veel kleiner verschil: door een simpele gedragsaanpassing (sterker nog: een instelling op de laadpaal) is het verschil gedaald tot 1 EUR. Door beter gebruik te maken van de pieken & dalen, valt er geld te besparen.

Is een flexibel energiecontract geschikt voor iedereen?

De conclusie laat zich raden: het kán zeer voordelig zijn om een flexibel energiecontract te hebben. Maar zoals ik al aan het begin schreef: uitsluitend als je grote verbruikers hebt die je flexibel kunt inzetten om de stroom te verbruiken. Een avondje TV kijken verbruikt nauwelijks iets, en het verplaatsen naar de nacht schiet niet op. Midden op de dag stofzuigen is niet iedereen gegeven.
Verbruik verplaatsen naar de nacht is (in significante hoeveelheden) alleen mogelijk met elektrische auto’s, of met een warmtepomp. Idem dito voor het middagdal: dit is uitsluitend te gebruiken als je thuis bent (of apparaten die veel verbruiken in kunt stellen om dan te draaien, en niet op de piekmomenten).

De lakmoesproef (was leuk he, scheikunde vroeger!) zal komen in de komende maanden. Financieel zijn er interessante scenario’s te bedenken. Zo is het bijvoorbeeld goed mogelijk dat de elektriciteitprijs op dit moment hoger is dan de prijs ’s nachts! Afgelopen nacht lag het tarief continu onder de 0.30 EUR (tussen 00 en 06), terwijl dit vanmiddag boven de 40ct ligt. Het afgelopen uur (van 14 tot 15 uur) hebben mijn zonnepanelen 1 EUR opgeleverd! Daar had ik vannacht 4kWh voor kunnen kopen.

Dit alles laat de situatie in de zomer buiten beschouwing. Daarin zou je tenslotte heel veel kWh’s verkopen tegen een hoog tarief, waar ik nu het risico ga lopen dat dit in feite een sterk verlaagd tarief is.
Maar weet je? Dat vind ik prima. Het is een “incentive” om te verbruiken wat je produceert of te consumeren als er weinig vraag is.