Het Energie-Prijsplafond: uitleg van de rekenregels

Geldsnor!

Normaliter plaats ik niet 2 blogs op 1 dag, maar gezien de actualiteit wilde ik dit niet tot morgen laten liggen.

Er is al op diverse plekken in de media van alles verschenen over het energieprijsplafond. Het gaat er eindelijk komen. Laat mij vooropstellen dat dit prima nieuws is, zeker voor de “minima”. Het is zelfs een relatief goede regeling, die mensen met vast contract tegen oude prijzen niet bevoordeeld en relatief veel mensen meeneemt in de voordelen. Er blijft ook wel degelijk een (kleine) besparingsprikkel bestaan.

Maar helaas zijn “ze” er toch niet aan ontkomen om het weer vreselijk en onnodig ingewikkeld te maken en vooral zo transparant te maken als jaren’70 glazenblokken. Je dénkt iets te kunnen zien, maar het is toch een vertekend beeld. Zo ook weer deze draak van een maatregel. Overigens is deze ook niet goedgekeurd – maar dat zal vast wel gebeuren.

De Verdeling Maximaal Verbruik

De duivel zit in de details. Zo blijkt ook nu weer. Want in de volksmond en de media werd al gerept over een prijsplafond tot 1200m3 gas (tegen een prijs van 1.45) en 2900kwh voor 0.40 EUR per kwh. Beiden op jaarbasis, en voor zover het elektriciteit betreft ná saldering.

Oei. Dit blijkt tóch niet helemaal zo te zijn. Er is namelijk een “verdeling maximaal verbruik”. En daar wordt het schimmig. In geen enkel nieuwsartikel heb ik de uitwerking gezien. Ook in alle beleidsnota’s en brieven naar de kamer heb ik een uitwerking gezien. Wel het voorbeeld:
“Een huishouden krijgt op 13 april de jaarlijkse energierekening. Van 1 januari tot en met 12 april mag dit huishouden 610 m3 gas en 976 kWh stroom gebruiken tegen de maximale tarieven van het prijsplafond. Gebruiken zij meer? Dan betalen ze het tarief uit hun energiecontract. 

Van 13 april tot en met 31 december mag dit huishouden nog 590 m3 gas en 1.924 kWh stroom gebruiken tegen de maximale tarieven van het prijsplafond. Het maakt niet uit hoe hoog hun verbruik was voordat zij op 13 april de jaarlijkse energierekening kregen. In totaal mogen zij door deze verdeling in 2023 1.200 m3 gas en 2.900 kWh stroom gebruiken tegen het maximale tarief van het prijsplafond.”
Bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/koopkracht/plannen-kabinet-met-prijsplafond-voor-gas-en-elektriciteit

Maar daar wordt je natuurlijk geen klap wijzer van!
Dus ik ben op onderzoek gegaan. In één van de documenten staat het genoemd:
“standaardjaarafname: standaardjaarafname (SJA) als bedoeld in artikel
1.1 van de Begrippencode elektriciteit;
standaardjaarinvoeding: standaardjaarinvoeding (SJI) als bedoeld in
artikel 1.1 van de Begrippencode elektriciteit;
standaardjaarverbruik: standaardjaarverbruik ((SJV) als bedoeld in artikel
1.1 van de Begrippencode gas;”

Het is dus op zoek gaan naar deze begrippencodes. Die heb ik gevonden, en dit staat er in:

  • Standaardjaarafname (SJA): De verwachte afname op een aansluiting bij gestandaardiseerde condities en op basis van een genormaliseerd jaar;
  • Standaardjaarinvoeding (SJI): De verwachte invoeding op een aansluiting bij gestandaardiseerde condities en op basis van een genormaliseerd jaar;

Ik heb die van gas niet eens opgezocht, want die is ongeveer net zo kansloos. Op welke informatie moet de Kamer nu een besluit nemen, vraag ik me af? Waarom verwijzen naar een bepaalde Begrippencode, waarin vervolgens niets concreets staat. Elders wordt verwezen naar “Voor het standaardjaarverbruik wordt uitgegaan van de meest recente gegevens uit het centraal aansluitingenregister die de
subsidieontvanger van de netbeheerder heeft ontvangen;”
Niet bepaald transparant. Het is voor de individu dus niet te achterhalen.

Het laat ook enkele belangrijke hiaten zien: als dit op individueel niveau (per aansluiting) wordt bepaald, hoe gaat men dan zorgdragen voor veranderingen van verwarmingsbron? Of met het invoeden van elektriciteit, groeiende of krimpende gezinnen etc?
Sowieso: het invoeden van elektriciteit wordt een drama in de uitvoering. De prijs kan in de zomermaanden wel degelijk hoog zijn voor elektriciteit, maar volgens “jouw individuele norm” verbruik je normaal 0 kwh…

Met andere woorden: na het lezen van de documentatie ben ik er niets wijzer van geworden. Ik denk ook niet dat het gemiddelde Kamerlid dit zal begrijpen, en wellicht niet eens tot deze vragen kán komen, simpelweg omdat het hun werkveld niet is.
Voor een regeling die miljarden kost, had ik een concretere uitwerking verwacht.

Enfin, “een” standaardverbruiksprofiel dan!

Uiteraard hou ik al sinds jaar en dag mijn meterstanden bij. Geheel ten overvloede of wellicht niet: ik heb de meterstanden gebruikt uit de tijd vóór de elektrische auto en zonnepanelen, warmtepomp, airco etc.!

Standaardverbruiksprofiel elektriciteit, als percentage van het jaarverbruik

Bovenstaand het standaardverbruiksprofiel voor elektriciteit, als percentage van het jaarverbruik. Ik kan me niet voorstellen dat het landelijk gemiddelde veel afwijkt. In de wintermaanden verbruik je meer elektriciteit, door het simpele feit dat verlichting vaker aan is en omdat je doorgaans meer tijd binnen doorbrengt. Denk aan televisie kijken. Nogmaals: in bovenstaande is geen airco, verwarming of koken meegenomen.

Idem dito kunnen we doen voor gas:

De maand januari is in vrijwel alle gevallen het koudst. En hoewel het daglicht als fors toeneemt in februari (en 10% korter duurt dan december), is februari toch flink kouder dan december en dus ook het gasverbruik. Maar liefst 58.5% van de “stookbehoefte” valt in de periode jan-april. Dit is redelijk overeenkomstig het rekenvoorbeeld (al hebben ze daar om dubieuze redenen gekozen voor een fictief contract tot 13 april).
Bovenstaande kun je ook voor je eigen situatie redelijk gebruiken: een beter uitgangspunt heb je op het moment helaas niet.

Had het nu echt niet simpeler gekund?

Bij dit soort maatregelen vraag ik me echt af of het niet eenvoudiger had gekund. Het korte antwoord was geweest: absoluut! Het langere antwoord is: nee. Het is heel complex: als je met de energiebelasting gaat “spelen”, dan verlaag je de kosten van iedereen. Ook van diegenen die het helemaal niet nodig hebben. Bovendien is de consument dan alsnog overgeleverd aan de grillen van de markt.
Had het transparanter gekund? Ja! Geef niet alleen het rekenvoorbeeld, maar ook de verwijzing naar de wijze waarop de netbeheerder de verbruiksprofielen bepaald.
Dat is nu niet transparant, waardoor je alleen in gelijkblijvende situaties iets kunt benaderen. Maar teruglevering van stroom in de lente en zomer beïnvloeden je standaard-verbruiksprofiel. Evenals het al dan niet hebben van een elektrische auto, het overstappen van gas naar warmtepomp (en eventueel weer terug dánkzij het energieplafond), gezinsuitbreiding etc.

Snor

De Geldsnor, kortweg "De Snor", is een blogger die zich ergens in het midden van zijn 30-ers bevindt. Getrouwd, meerdere kinderen, werkzaam in een boven-modale functie ontdekte hij in oktober van 2019 Het Begrip: Mr. Money Mustache. Nadat hij ALLES gelezen heeft wat MMM gepost heeft, kwam het idee om zelf te bloggen: wat is er in Nederland bereikbaar, in hoeverre wijkt onze positie af van de Amerikaanse mogelijkheden? En wat schetste zijn verbazing: ondanks het feit dat MMM een begrip is, een legende, 1 van de Grote Grondleggers van FIRE, was de website "Geldsnor.nl" nog beschikbaar. Deze naam is een geuzentitel, een eerbetoon zo u blieft.

12 gedachten over “Het Energie-Prijsplafond: uitleg van de rekenregels”

  1. Wat een nuttige blogpost weer! Zeer informatief en helder. Heel erg bedankt dat je elke keer de moeite neemt om dit soort blogs te schrijven. Het kost je vast veel tijd maar het wordt erg gewaardeerd. Bedankt!

      1. Precies. Een beetje koffiedik kijken is het dus wel… Doorgaans stoken wij (te zien in mijn grafiek) aanzienlijk meer in februari dan in december.

        Ook valt een deel van het plafond dus “weg” als je bijvoorbeeld een zachte oktober hebt, en heb je vette pech als het in mei koud is.
        Bedankt voor de links beiden. Nuttige toevoeging!

  2. Volgens mij is dit de enige reden dat ze het zo moeilijk hebben gemaakt: bij overstappen naar een andere leverancier zouden ze de huidige stand(verbruik sinds 1 jan, minus evt saldering) voor dit plafond moeten doorgeven. En dat willen de leveranciers niet doen.

    Ik ga er vanuit dat als je saldeert en je normaal gesproken rond 0 of net iets hoger/lager zit, dat je dan altijd binnen het prijsplafond tarief blijft.

    1. Ze hadden ook kunnen zeggen: we “resetten” iedereen naar 1 januari voor de jaarperiode.
      En gas (de grootste kostenpost voor de meesten) valt moeilijk te salderen.

      Voor ons maakt het weinig uit, we blijven er toch wel ruim onder. Maar het is een stuk moeilijker nu om te bepalen voor mensen of ze er onder blijven…

      1. Dat zou kunnen, maar is niet altijd eerlijk.
        Maar dan nog zou de stand doorgegeven moeten worden bij overstappen. Volgens mij gebeurt dat nu niet. Voor oude leverancier is alleen eindstand vd meter interessant. En voor de nieuwe alleen de beginstand.

        Het is inderdaad onbegrijpbaar geworden. Overal verkondigt men 2900 / 1200 per jaar. Dat is het gewoon niet blijkt nu.

      2. op rtlnieuws kun je de ingangsdatum van je contract ingeven en dan krijg je precies hoeveel je mag gebruiken…

      3. “we blijven er toch wel ruim onder”

        Dat ligt er aan hoe men het precies gaat doen? Volgens de link boven van Tibber mag je in jan max 339kw stroom gebruiken. Als je over hebt van andere maanden dan mag je dat niet verrekenen.

        Mijn panelen leveren meestal weinig stroom in januari. Met wat elektrische auto’s en een warmtepomp ga je al erg rap over de 339kw in een januari maand?

        Hier een variabel contract overigens met salderen op jaarbasis om bovenstaande op te vangen. Maar hoe salderen op jaarbasis samengaat met dit prijsplafond per maand is me al helemaal niet duidelijk 🙂

      4. Dat is volgens mij nog niemand duidelijk. Ik zie er helemaal niets over, ook niet in de brieven naar de Kamer etc.
        In januari leveren mijn panelen een kleine 300kwh, in december doorgaans rond de 200. Maar enkele zeer zonnige dagen kunnen al behoorlijke uitschieters naar boven veroorzaken.

        Maar wat ik eigenlijk bedoelde is het tarief. Onze gemiddelde prijs ligt meestal ruim onder het prijsplafond voor elektriciteit. In november kwamen we uit op een gemiddelde prijs van 0.2056 EUR (incl. BTW, ODE en energiebelasting). December is fors duurder, maar zelfs in de sombere eerste helft met weinig wind lagen de prijzen (incl. alles) op 42ct. Als ik de data van gister & vandaag er bij krijg zit ik daar dík onder. Dit juist dankzij de hoge prijzen :-), waartegen we terugleveren met dit soort weer.
        Zo namen we op 13 december bijna 20kwh af in de nacht, en leverden we overdag 11.71kwh terug. De netto-levering was dus 8kwh. Het leverde een kostenpost op van 0.24eur (incl. alles) voor de elektriciteit. Het prijsplafond is daarom voor ons niet zo relevant.

        Om even deze vraag te beantwoorden:
        “Mijn panelen leveren meestal weinig stroom in januari. Met wat elektrische auto’s en een warmtepomp ga je al erg rap over de 339kw in een januari maand?”

        Jazeker. Afgelopen januari 1637kwh. Daarvan was 793kwh voor de auto en 944kwh voor het huis. Waarvan weer ongeveer 650kwh voor de verwarming.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *