Airco. Heerlijk, mits goed gebruikt. Niet te koud instellen, en niet direct in de luchtstroom gaan zitten. En goed bedenken dat er ook andere methodes zijn om je huis af te koelen. Ventilatie en zonwering doen al wonderen, zeker als je een “zwaar huis” hebt.
Maar goed: er zijn momenten in de zomer dat het zo warm wordt, dat het onvermijdelijk is dat je de warmte in de woning krijgt. Muren worden warm en die warmte slaat vanzelf naar binnen. Airco is dan je grote vriend. Maar hoeveel elektriciteit gebruikt die airco en wanneer zet je ‘m aan?
Energieverbruik van de airco: de parameters
- In de eerste plaats hangt het werkelijke gebruik af van een aantal parameters. Nogal een open deur. Maar dat is dan ook één van de belangrijkste parameters: airco aan = ramen & deuren dicht. Je stookt immers in de winter ook niet met de ramen open?
- Ook de ligging, grootte en massa van de woning bepaald veel: instraling van de zon en hoeveel zonwering er aan de buitenzijde is. Gordijnen open of dicht maakt niets uit, die zitten aan de binnenkant en de warmte is al in huis.
- Verder geldt uiteraard dat des te groter het gewenste verschil is, des te meer energie je gebruikt. Het kost meer energie om een woning of kantoor tot 20 graden te koelen dan tot 24.
- En een airco is gewoon een warmtepomp: de grootste efficiency haal je door te koelen als het buiten koel is. En dat is juist een fijne paradox, net als bij verwarmen met de airco: als het buiten koel is, dan staat de airco nog niet aan…
- Begin in ieder geval met koelen als het nog koel is in huis: probeer niet de reeds opgenomen warmte weg te koelen. Dat kost enorm veel energie en zodra je de airco uitzet is het binnen no-time zweten geblazen!
Het energieverbruik van de airco dus!
Oké, ik kom al ter zake. Belangrijk is het verschil te kennen tussen thermische energie en elektrische energie. Je koelt de thermische energie weg met een aantal BTU (een oude unit, nog steeds gebruikt in airco land) per uur. En uiteraard reken je dit om naar echte eenheden, zoals KWh. Maar dat is nog steeds thermische energie. Door de COP (Coefficient Of Performance) bepaald hoeveel vermogen er wordt geleverd om dit weg te koelen. Al is geloof ik EER de officiële term bij koeling. Maar het principe is hetzelfde. Het leuke aan de EER is dat de “referentiewaarde” geldt bij een temperatuur van 35C. Bij een lagere temperatuur buiten is het proces nog iets efficiënter. Manieren om mijn EER of COP te meten heb ik niet. Op het moment dat ik de airco gebruik, schijnt namelijk de zon en lever ik altijd energie terug. Dus moet ik gaan rekenen.
Gelukkig kan ik dat. Ik ga uit van het totale te koelen volume & massa binnen de “geïsoleerde schil”. Zo is het dak heel erg zwaar, maar tel ik het niet mee: 99,5% van de massa van het dak ligt buiten de geïsoleerde schil. Mijn dak is namelijk van Unidek platen gemaakt en het enige stukje wat niet geïsoleerd is, is de afdekplaat aan de binnenkant. 6mm dik en dus verwaarloosbaar ten opzichte van de rest.
Huize Geldsnor weegt op de benedenverdieping 51.000kg. Hier komt de bovenverdieping bij, met nog eens 15 ton. De reden waarom de bovenverdieping zoveel lichter is? Welnu: we hebben een hellend dak reeds vanaf de eerste verdieping. En de vloer van de verdieping heb ik ook al meegeteld als massa van de benedenverdieping, alleen toen als plafond. Verder zit er afgezien van wat dragende muren en tegels in de badkamer bijzonder weinig massa in. Totaal heb ik het nu dus over 66.000kg. Hier komt nog wat lucht bij: 542m3 is de inhoud van de woning. Dit weegt 700kg, net iets meer dan 1% van de (geïsoleerde) massa van de woning. Totaal komen we op 66.700 kg. Ik kan wel gaan afronden om “makkelijker te rekenen”, maar excel maakt geen onderscheid en 66.700 is net zo moeilijk als 66.000kg.
Al eerder heb ik uitgerekend hoeveel energie het kost om de afgezogen lucht van de keukenafzuiging te verwarmen. Deze rekensom is iets meer “tricky”: het is immers maar een paar uur per dag > 30C. Om een vergelijking te maken neem ik een relatief willekeurige zomerdag waarop het 36C werd. Ik bepaal voor ieder uur de waarde, en reken dan naar een uurwaarde toe.
Op deze bijzonder warme dag zie je dat rond 9 uur de zomerse grens al werd overschreden en het om middernacht onder de 25C zakte.
We moeten een aantal aannames doen hoeveel warmte er binnenkomt. Je houdt immers alles zoveel mogelijk gesloten, maar de lucht buiten is warm en de zon schijnt. Maar stel dat het zonder airco 30C wordt in huis, dan is het opgenomen vermogen van de woning (schrik niet) 1.32 miljoen BTU, in vergelijking met een temperatuur van 25C.
1,32 miljoen BTU staat gelijk aan 387,2 kwh. Dat is nogal een verbruik. Gelukkig is de praktijk iets “weerbarstiger”. Ten eerste: de woning begon niet op 25C, waarschijnlijk. In de nacht heb je het gekoeld tot een temperatuur die lager lag. Iedere graad koeler dan 25C heeft reeds 264.234BTU geabsorbeerd. Als het in de ochtend 22C in huis is, is de “voorsprong” dus 792.000BTU.
Bij dezelfde hitte-doorslag het huis in, hoef je nu nog “maar” 528,500 BTU weg te koelen: 155kwh thermisch vermogen. Bij een EER van 4 betekent dit een elektrisch verbruik van 38,75kwh. Gemiddeld 2,58kwh per uur dat er gekoeld wordt.
Een airco kost dus, onder “worst-case” (want 8 augustus was een zéér hete dag!) omstandigheden 8,52 EUR voor mijn woning. Let op dat je airco überhaupt wel de capaciteit moet hebben om dit weg te koelen. Wij hebben in totaal 34.000 BTU koelcapaciteit per uur en dat zou betekenen dat het systeem 15,5 uur moet draaien om die 528,500 BTU weg te koelen: net zo lang als de temperatuur bóven de 25C is buiten.
Later deze week gaan we het keurig zien…Want het wordt heet!