Inflatie-inflatie-inflatie

Met gepaste trots durf ik te stellen dat de door mij voorspelde inflatie er is gekomen. Zou ik het hebben toegegeven als dit niet zo zou zijn? Je zult het nooit zeker weten, maar neem aan van mij van wel.

Het is een combinatie van factoren die meer dan een jaar geleden al duidelijk waren: teruglopende bezettingen in fabrieken door verzuim, met als gevolg oplopende levertijden en verlaagde productie. De partij met de grootste zak geld en belangen krijgt het product en “voila!”: je hebt hogere prijzen.

Dat is op het moment óveral het geval. Vorig jaar waren het met name bouwmaterialen en consumentenelektronica (ik heb maanden op een oven gewacht, die in oktober geleverd zou worden…). Dit als gevolg van het massaal verbeteren van woningen en geld dat over bleef.

Maar in de kantlijn ook een wereldwijde energiecrisis. Ook dit is een combinatie van factoren. Vaak krijgen de Russen de schuld. Echte schuld hebben zij echter niet. Ze maken er wel gebruik/misbruik van. De echte schuldige hier is de nalatigheid van de generaties vóór ons. Die voor vele honderden miljarden aan steenkool & gascentrales hebben gebouwd, een enorm probleem hebben gecreëerd en wat vervolgens opgelost moet worden.

De gevolgen? Geopolitieke ruzies over steenkoolimport (Indonesië en Australië hebben te maken gehad met exportbeperkingen danwel importbeperkingen in hun afzetgebieden), terwijl tegelijkertijd meer gascentrales open gingen om de vuile kolenstroom te beperken. In een notendop, dan. Hierdoor is de vraag naar gas extreem gestegen.

Ondertussen speelde zich in Brazilië een probleem af met droogte, waardoor er nauwelijks productie van waterkracht was. Het alternatief? Kolen & gas. In dezelfde tijd speelde in Europa een probleem met een gasleiding uit Rusland (Nordstream2), het afschakelen van Duitse kerncentrales en grootschalig (onverwachts!) onderhoud van kerncentrales in Frankrijk. Gooi daar een keer een brand in een verdeelstation bij en je hebt de poppen aan het dansen.

De prijzen voor gas vlogen de lucht in. Vervelend voor je energierekening. Ook als je elektriciteit gebruikt: de duurste bron bepaald de marktprijs…Maar ook als je een bedrijf hebt, kost dit bakken met geld. Goedkope paprika’s en zinlose (sorry voor gevoelige tenen) snijbloemen uit de kassen zijn verleden tijd.

Maar ook andere producten werden duurder: koffie is bijna 15% duurder geworden (het pak, de bonen nog meer) dankzij droogtes in Brazilië en wat economische effecten zoals het afkopen van contracten. Feitelijk werden alle grondstoffen duurder. Ook de soya, veel gebruikt in veevoer, werd duurder evenals tarwe.

Alles is gekoppeld aan elkaar, uiteraard. Een koffieboon wordt duurder, maar met oplopende olieprijzen wordt ook het transport duurder en het branden van de bonen. Vervang dit door een andere supplychain en je hebt hetzelfde effect… Een brood bij de bakker wordt duurder doordat de oven duurder is om aan te zetten (energie), de tarwe duurder is en het personeel duurder wordt: de gevreesde loonspiraal.

Enfin: het is allemaal geen raketwetenschap. Maar nu wel de perfecte storm. Zeker als je dik in de aandelen zit.

Zeker de zogenoemde Groeiaandelen…

Groeiaandelen zijn aandelen van doorgaans snel groeiende bedrijven (duh!). De toekomstige (verwachtte) winsten zijn vele malen groter dan de hedendaagse, waardoor de waardering vaak stukken hoger is dan van “waardeaandelen” die een stabieler omzetpatroon kennen. Stabieler is voorspelbaarder. Minder sexy, minder potentie. Maar ook minder risico.

De toekomstige winsten worden via allerlei calculatiemethodes teruggerekend naar hedendaags geld. 100 EUR over 10 jaar is minder waard dan dezelfde 100 EUR nu. Daarom wil je een hoger rendement, of een grotere groei. Als die waardeontwikkeling (inflatie) kleiner is (dus de inflatie groter), dan wordt de toekomstige kasstroom minder waard. Zoals mijn professor economie me ooit uitlegde: als de verwachting is dat een bedrijf over 10 jaar een miljard waard is, dan zal deze vandaag een miljard waard zijn. Zo niet, dan is die verwachting er niet. Extreem gesimplificeerd, maar zo werkt het wel.

Dat brengt me op bedrijven als Amazon. Amazon had een omzet van bijna 500 miljard USD en heeft heden ten dage een P/E (prijs/earnings) ratio van bijna 50. De waarde is dus bijna 50x groter dan de jaarlijkse verdiensten. Maw: áls Amazon dividend zou uitkeren van 2% (en niet zou verhogen), dan heb je over 50 jaar je huidige aandeel terugverdiend.

Denk even door…Als je denkt dat dit soort bedrijven een goede investering is, hoop je feitelijk dat ze een Skynet bouwen (voor wie de Terminator niet kent: schaam je ;-)). Werelddominantie. Zonder werelddominantie is dit bedrijf geen goed idee…

Anyhow: terug naar inflatie. Amazon en andere groeiaandelen hebben (normaliter) veel last van inflatie: hun toekomstige geldstromen worden simpelweg minder waard. Ze zijn extreem gevoelig voor rente-verhogingen (al hebben die dan weer tot doel om de inflatie te temperen…) en toekomstige gebeurtenissen. Onfeilbaar zijn ze ook niet (sorry, Meta-aandeelhouders).

Oké, dat was een rant. Terug naar Inflatie

Ondertussen houdt natuurlijk ook in Huize Geldsnor de inflatie huis. We merken hier nog weinig van, omdat we het met gedragsaanpassingen en toevalligheden kunnen opvangen. Brandstofkosten hebben we nauwelijks, ons huis kost niets en de energierekening is op jaarbasis vrijwel nul. Maar koffie is fors duurder geworden, het brood ook al bijna 15% en ook producten als cola hebben de 10% inmiddels overschreden. Huismerkcola wel te verstaan.

Maak ik me zorgen? Niet voor mijzelf direct. Maar doorgaans is een torenhoge inflatie niet erg gunstig voor wie dan ook. Het enige voordeel is dat leningen goedkoper worden: ook die ontwaarden immers (vandaar mede die rente-stijgingen). Voor de complottheorie-aanhangers: ja, dat is gunstig voor landen met grote staatsschulden. Als je niet verder kijkt dan je neus lang is, tenminste. Immers de bestáánde schulden worden goedkoper. Maar nieuwe schulden zeer zeker niet, dankzij de rente-verhogingen.

Wapenen tegen inflatie

Uiteraard kun je je wapenen tegen inflatie. Daarom is buitensporige inflatie niet gunstig: de enige manier is namelijk minder consumeren. Met hogere prijzen koop je minder producten voor hetzelfde geld. Uiteindelijk lopen hierdoor de bestedingen (in euro’s) terug en wordt er minder geproduceerd. De fabrieken komen weer leger te staan, er is minder energie nodig en uiteindelijk kalmeert alles weer. De economische groei (gemeten in geproduceerde units) neemt in tijden van sterke inflatie af, omdat er minder gekocht kán worden van hetzelfde geld. De economische groei in gemeten valuta kan wel doorgaan: de producten die geproduceerd worden, zijn immers meer waard.

Inflatie wordt echter zelden of nooit meer ongedaan gemaakt. Deflatie is namelijk een enorme rem op de economie – en zolang we het belang van de wereld meten in BBP (of GDP) en niet op basis van welzijn, zal dit niet veranderen.

Leuke noot trouwens: wist je dat inflatie een ultramodern verschijnsel is en zuiver gekoppeld is aan het bestaan van geld of andere vormen van “waardehoudende” middelen? In de oude tijden kon je simpelweg je koe geen jaar langer laten leven of de tarwe laten staan. Je verbouwde, je ruilde en je consumeerde. Mislukte de oogst, dan had je honger. Je kon de aankoop of verkoop niet uitstellen of opslaan (onbeperkt).