Als belegger van Just Eat Takeaway zijn het geen gemakkelijke tijden. Het aandeel noteerde op zijn hoogtepunt in de coronacrisis een top van bijna 105 EUR (oktober 2020) en was daarmee één van de grootste profiteurs van de coronacrisis. Het kwam destijds overigens al van een niet slordige dikke 60 EUR.
Inmiddels is het aandeel ver weggezakt. Heel ver. Van bijna 50 EUR begin dit jaar tot 14 EUR nu. En dan durf ik te stellen: dat is nog steeds teveel.
Want JET, zoals het afgekort wordt, is voor mij een compleet nonsens aandeel, en 1 van de redenen waarom ik niet van indexbeleggen hou. Sommige bedrijven hebben namelijk een zeer zware weging in de AEX (zoals ASML), en anderen hebben geen bestaansrecht.
Grote woorden Geldsnor, geen bestaansrecht! Jep.
Volgens mij is het namelijk geheel ten onrechte dat JET gezien wordt als “techaandeel”, zoals analysten het doorgaans aanduiden. Het is een platform, wat bewezen makkelijk te kopiëren is. Er is geen fatsoenlijk IP in te behalen.
Bij een andere blogger (ik ben helaas vergeten wie) las ik iets over een concept van Warren Buffet: de Moat. Ofwel, een slotgracht. JET hééft geen slotgracht. Het concept is eenvoudig te kopiëren. Eenvoudig te substitueren. En kampt met enorm hoge acquisitiekosten. En ook nog eens met extreem lage entry-barriers.
Het kopiëren als eerste nadeel: iedereen die apps kan programmeren, heeft in een aantal weken iets soortgelijks geschreven. Er is geen kritische infrastructuur die of intellectueel eigendom wat voor enige bescherming zorgt. Daarmee ga ik meteen even naar mijn laatste puntje van bovenstaande alinea: entry barriers.
Bij producten die makkelijk te kopiëren zijn, betekent het automatisch dat áls het een succes wordt, het snel gekopieerd zal worden. Want het kost nagenoeg niets om te kopiëren. Ieder BigTech bedrijf zou zich binnen een week op dezelfde markt kunnen storten, met een beter geïntegreerde app die beter aansluit bij je wensen en met meer data om waarde uit te halen. Dat de BigTech dit niet doet, heeft er alles mee te maken dat het ze (nog) niet interesseert.
Substitutie is nog zoiets. Wat is je alternatief voor Thuisbezorgd? Eén van de andere bezorgdiensten, in de eerste plaats. Maar ook thuiskoken, uit eten gaan of HelloFresh als tussenvariant. Of gewoon eten afhalen bij je lokale snackbar. De loyaliteit van de klant ligt minder bij het platform, en meer bij de plaatsen waar je het eten besteld.
Maar om die lokale eettenten te trekken, heb je veel massa nodig: schaalgrootte. Want waarom sluit een restaurant zich aan om via jouw platform eten te kopen? Om een nieuw publiek te bereiken, of te voorkomen dat bestaand publiek wegloopt. De schaalgrootte is interessant. Maar als de commisies (het verdienmodel voor JET) te hoog oplopen, zijn ze weg.
Om die tenten te trekken én bekend te zijn bij het lokale publiek moet je zichtbaar zijn. Eigen bezorgers (al dan niet via schimmige constructies), sponsoring en advertenties. Kost bákken met geld. Waarbij je voornamelijk concurreert met … je eigen klanten (de restaurants). De enige winst zit er in om méér eetmomenten te creëeren waarop je het thuis laat bezorgen.
Perfect storm?
Nu heeft JET dus niet echt een vernieuwend model, weinig klantenloyaliteit en enorme concurrentie. Maar ook is er sprake van een grote recessie (aankomend) en in ieder geval een energiecrisis.
Na de coronaperiode ging men “massaal” uit eten, en werd er minder thuisbezorgd. Ook ontbrak het aan grote sportevenementen die uitgezonden werden op kritische momenten om meer vraag te genereren. Een WK-voetbal op primetime was er niet echt, zullen we maar zeggen.
Na deze periode rollen we automatisch in de energiecrisis en inflationaire periode.
Dit maakt niet alleen groeien duurder, maar zorgt ook voor een lagere waardering van toekomstige winsten. Of in het geval van JET: een hogere kostenpost voor de schuldenlast.
Niet alleen dat: ze hebben inmiddels bewezen dat schaalvergroting leidt tot meer omzet, maar ook meer verlies. Waar het verlies eerst 14% van de omzet was is dit opgelopen tot meer dan 20% in 2021. De rentelasten zijn opgelopen van iets minder dan 1 miljoen in 2018 tot meer dan 70 miljoen in 2021.
Enfin: daar komt nu een volgend probleem bij. Los van alle perikelen rondom bezorgers (waar “ze” allemaal last van hebben), volgt nu de situatie dat er gewoon minder geld is om uit te geven aan het eten thuis laten bezorgen. Dat doet de omzet geen goed – terwijl de kosten oplopen.
Met andere woorden: ik blijf bij mijn mening dat JET een (type) bedrijf is die we kunnen missen als kiespijn in de maatschappij en geen blijvend concurrentievoordeel kan bieden.
Noot: niets van bovenstaande is op enige manier een beleggingsadvies. Doe je eigen research, trek je eigen conclusies en doe waar je zelf zin in hebt.
Fijne maandag!
Ik snap de analyse van JET en de sector. Maar ik volg je link naar index beleggen niet. Het klopt dat een aantal aandelen in de AEX een (te) grote weging hebben, maar er zijn genoeg indexes waar dit minder het geval is. Als je de S&P500 koopt, koop je 500 bedrijven die 70% (?) vd US economie vertegenwoordigen. Dan heb je toch al een vrij grote spreiding. Probeer dit maar eens door elk aandeel afzonderlijk te kopen. Of van elk aandeel een opinie te hebben om die wel of niet te kopen.
Hier heb ik het gevoel dat je het kind met het badwater weggooit.
Dank je, ieder commentaar is welkom!
Ja, wellicht is voor sommigen het de moeite waard om minder moeite te hoeven doen voor spreiding en dit soort aandelen of bepaalde industrieën in je exposure te hebben op de koop toe te nemen.
Vergis je ook niet in het gebrek aan spreiding in de sp500. Die spreiding is nagenoeg afwezig: de grootste 20 bepalen vrijwel alle beweging. Nog los van de enorme blootstelling aan valuta risico’s en de afnemende rol van de VS in de economie.
Wat mij tegen staat bij thuisbezorgd zijn de grote provisies die berekend worden. Wat er staat aan restaurants is eten van alles het zelfde.
Maar bestel ik ooit iets, dan maak ik gebruik van de site om de keuze en bestel bij het restaurant.
Ik heb nu twee dagen buiten de deur gegeten. Gisteren Italiaans bij een restaurant met een goede kok. Vandaag een voedzame paprikasoep in de bieb die door een geweldige manager van Cesant gemaakt wordt van prima ingrediënten, compeet met brood en wat slasoorten als site dressing. Het is niet dagelijks feest, maar nu wel. Ik probeer zo lang mogelijk van mijn verhoogde budget te doen. Dat budget voor eten en fun is 200 euro. Maar ja, ik eet vooral moestuin. Mijn BMI is nu tussen de 25 en 26.
Het is wel een bedrijf met lekker veel vola, ideaal voor de daghandel. Mits je uiteraard meer short dan long zit.
Mooi verhaal! Ik denk dat concept vna JET inderdaad redelijk eenvoudig is, maar dat het vooral om de schaalgrootte gaat waar ze het mee hadden kunnen winnen. Waarom is er immers nog geen fatsoenlijke concurrent voor marktplaats, terwijl de website compleet bagger is? En waarom zijn veel winkels bereid om de provisie van bol.com te betalen? En waarom gebruikt iedereen whatsapp, terwijl iedereen Mark Zuckerberg haat?
Omdat ze (praktisch) een monopoliepositie hebben!
En dat is wat veel bedrijven nu proberen, op het gebied van thuisbezorging, goedkope taxies, vakanties: met mega investeringen proberen om monopolist te worden. Als het lukt komen er gouden bergen, zoniet dan verlies je alles. Kortom, geen verstandige investering voor een defensieve belegger.
Bij Bol.com is het om veel mensen te bereiken. Maar inderdaad symptomatisch voor de platformeconomie: het is bijna een winner-takes-all-markt, met een enorme “overspill” naar andere markten door het veranderen van de spelregels. Eerst zijn “ze” deelnemer, later wurger.
Whatsapp is een typische “consumer lock-in” door massa. Omdat iedereen het gebruikt, gebruikt iedereen het. Overstappen naar een ander medium werkt niet, omdat de rest niet meegaat. Pas als er véél mensen overstappen, stapt men over. En dat doet men dus niet.
Marktplaats had Ebay als concurrent. Die haalden het niet – en kochten dus Marktplaats. Weet je wat trouwens een goede concurrent is voor Marktplaats? Facebook marktplaats….
Dus ik onderschrijf zeker je conclusie. Het zijn geen goede beleggingen – voor mij, althans.
Als je kunt bepalen wat nonsens-aandelen zijn dan kan je toch ook een nonsens-index maken die short gaat op deze bedrijven? Zou je daar dan wel in investeren? Dan loop je ook het risico dat 1 van die bedrijven wél succesvol wordt en de koers van je index daalt?
De kern van index beleggen is toch dat je dat niet weet. Wie zijn de feeders en bleeders? Geen idee, en daarom koop ik ze maar allemaal. En als je dat wereldwijd doet, dan is JET een 1/20.000e deeltje van je portefeuille.
Dat is zeker waar Karel. En inderdaad: ik heb de waarheid niet in pacht. Het risico in short gaan zit ‘m (voor mij) in tussentijdse koerswijzigingen in een neergaande trend. Dan krijg je margin calls, die ik niet kan dragen. Dat durf ik niet. Ik stap dan liever niet in.
En zeker: een groot deel van de lol / het interessante is dat je het niet vantevoren weet.