Nibud 2022: hoe groot moet een financiële buffer zijn?

Vanochtend was ik even mijn rondje nieuws aan het doen. Niets spannends gebeurd – en dus maar even een financieel berichtje gelezen: “Hoe groot moet een financiële buffer zijn? ‘Veel mensen schrikken van de bedragen“.

Ik heb al eerder commentaar geleverd op het Nibud; destijds over de waanzin van hun vergelijkingsbedragen.
Laat ik vooropstellen: ik vind het prachtig dat er een instituut is die iets doet aan budget-voorlichting en mensen probeert uit de schulden te houden en financieel wijs te maken. Echt heel goed.

Maar voor de iets “financieel wijzere” consument waar ik mezelf onder schaar, is het Nibud nogal conservatief en uhm…incompetent. Ja, sorry. Misschien is incompetent niet juist: wat ze zeggen zal vast kloppen, met de aannames die ze doen. Maar in mijn ogen zijn de aannames niet helemaal valide. Kijk je even mee?

Aanname 1: de inkomsten

“Een voorbeeld: jij en je partner hebben beiden een netto-inkomen van 2.200 euro per maand. In totaal hebben jullie dus maandelijks 4.400 euro te besteden. Een deel van dit geld gaat op aan jullie vierjarige kind, maar je krijgt hier ook nog wat compensatie voor, namelijk 331 euro kinderbijslag en kindgebonden budget.” Bron: Nu.nl

Volgens de berekening van Loonwijzer hoort bij een netto-inkomen van 2200 EUR per maand een bruto inkomen van 3138 EUR per maand. Dat is, inclusief vakantiegeld van 8% en geen verdere bonussen en uitkeringen op jaarbasis 40.668,48 EUR per persoon. Op basis van deze getallen is er géén sprake van een recht op kindgebonden budget. En de kinderbijslag is ongeveer 75 EUR per maand, namelijk 230,69 EUR per kwartaal voor kinderen van 0-5 jaar. Vooruit: 76,90 EUR per maand.

Bij dit soort artikelen denk ik altijd: als de eerste inhoudelijke alinea al niet klopt…Wat zegt dit dan over de rest?

Aanname 2: de hypotheek & auto

“Daarnaast moeten jullie de maandelijkse hypotheek voor jullie koophuis betalen, met een WOZ-waarde van 400.000 euro. Ook delen jullie samen één compacte auto, die nu zo’n 8.000 euro waard is.”

Hierin zit simpelweg te weinig nuance. Er is geen rechtstreekse koppeling tussen je hypotheekhoogte en de WOZ-waarde. In een bufferberekenaar zou je dus ook nooit de WOZ-waarde in moeten voeren, maar de hypotheeklasten per maand. Gekoppeld aan je inkomen (want hypotheekrente-aftrek). De WOZ-waarde is uitsluitend relevant voor de gemeentelijke belastingen en het eigenwoningforfait.
De auto? Tsja, daar heb ik weinig over te zeggen. 8.000 EUR voor een compact auto lijkt me veel, maar zonder gegevens over wat “compact” is en wat de leeftijd is, zegt deze waarde helemaal niets.

Enfin: het eerste stuk van de moraal is dat de buffer die je zou denken te hebben (in het artikel 8.000 EUR) niet voldoende is: dit zou 17.400 EUR moeten zijn!

17.400 EUR buffer: waarvoor dan wel niet?

In het artikel wordt uitgegaan van het volgende, ik quote: “Zo adviseert het Nibud om 8.250 euro opzij te leggen voor je inboedel, zodat je bijvoorbeeld een nieuwe wasmachine kan kopen.”

Ik snap dat dit slechts een voorbeeld is. Maar voor 8250 EUR kun je een nieuwe wasmachine (A-label. 430 EUR 7kg), droger (700 EUR, warmtepomp), vaatwasser (750 EUR), 2 televisies (55″ per stuk, 950 EUR ps.) en een bank kopen. En dat allemaal 2x.
Een bedrag van 8250 EUR reserveren omdat je inboedel kapot kan gaan, is een waanzinnig en ongefundeerd bedrag. Wel is het verstandig om er geld voor op zij te zetten. Maar zoveel? Mwoah, wellicht moet je dan voorzichtiger met je spullen omgaan.
En uiteraard kun je nu tegenwerpen dat je wateroverlast of iets dergelijks kunt hebben en dat de verzekering wellicht te traag is etc. Maar je voorbereiden op een “six sigma event” is niet iets wat je doet. Je zult ook zien dat je, als de nood aan de man is in een dergelijke situatie, je best prima zonder televisie en vaatwasser kunt. Ik heb zelfs wel eens gehoord van mensen die vrijwel alles op een droogrek hangen.

“Ook dien je 8.950 euro te bewaren voor onderhoud van je huis en tuin.”
Dit is dermate sterk situationeel, dat je hier weinig over kunt zeggen. Als dit gerelateerd is aan de genoemde WOZ-waarde van 400.000 EUR, dan vind ik het veel. Ruim 2%. Ik heb laatst al iets geschreven over de onderhoudskosten van een eigen woning en hoeveel (ik) je hiervoor dient te reserveren. Voor mijn woning kom ik uit op 250 EUR per maand, in de wetenschap dat ik vrijwel alles zelf kan.

Maar, een CV-ketel is niet direct gekoppeld aan de waarde van je woning. Een woning van 400.000 EUR in de Randstad is bijvoorbeeld ruim de helft kleiner in vergelijking met een woning van 400.000 EUR in mijn omgeving. Je dient te kijken naar oppervlakte en volume van de woning en het aantal personen dat er woont. Dát bepaald hoeveel je dient te reserveren voor, in dit geval, een CV-ketel.
8950 EUR is veel – al neem ik aan dat dit bedrag ook een reservering is voor continue verbetering en inclusief spaarposten voor bijvoorbeeld het vervangen van een dak, opnieuw voegen en dat soort ongein…

“Dan heb je ook nog 800 euro nodig voor de eventuele reparatie van je auto en 6.400 euro als deze opeens vervangen moet worden”

Kijk, hier vind ik 800 EUR dan weer weinig! Er zijn legio voorbeelden van reparaties en onderhoud die je meer dan 800 EUR kosten. 4 nieuwe banden, een APK, nieuwe distributieriem en waterpomp en je bent er al…Een nieuwe versnellingsbak is duurder.
6400 EUR voor vervanging is wellicht prima. Maar als de nood aan de man zou zijn, kun je prima met een auto van 2000 EUR uit de voeten voor een poosje. Deze post is voor mij echter een onbekende: wij hebben geen auto’s.

“Naast al deze bedragen is het ook slim om nog zo’n 1.000 euro apart te leggen voor onverwachte rekeningen, zoals een dure energierekening.”

Néé. Née! Dat staat er toch niet echt? Serieus? Het juiste advies zou moeten zijn: hou je verbruik nauwlettend in de gaten, zodat je niet verrast wordt door hoge energierekeningen. In Paleis Geldsnor hebben we (ik) hiervoor een gedetailleerd spreadsheet, inclusief de vaste kosten en eenmalige korting op de energiebelasting, die exact laat zien wat ik aan het eind van het (boek)jaar terug krijg of moet bijbetalen. Vorig jaar was ik helaas een maandje vergeten (dwz., de kosten stonden op 0ct per kwh). Maar een verrassing van 1000 EUR? “Onverwachte” rekeningen?

Dus het advies zou moeten zijn, in mijn bescheiden optiek: zorg dat er geen verrassingen zijn. Iets gedaan waarvoor je niet meteen een rekening krijgt (zoals bijvoorbeeld een ziekenhuis, dierenarts of tandarts): zet direct geld daarvoor opzij. De rekening komt soms pas 9 maanden later en dan voelt het als een verrassing. Wees niet verrast….

Het laatste puntje

“Dit is veel geld, maar bovenstaande berekening is inkomensafhankelijk.”

Nee, de grootte van een buffer is niet inkomensafhankelijk. Het is afhankelijk van je uitgaven. Als je volgens de door het Nibud voorgestelde regel leeft, klopt dit ook: 50% naar de vaste lasten, 30% om te leven en 20% om te sparen.

Om te bepalen hoeveel maanden je vooruit kunt zonder inkomsten, is het inkomen niet belangrijk: het gaat om de uitgaven. De rekensom is namelijk:

In deze “formule” zit géén component “inkomen”. Een hoger inkomen stelt je slechts in staat om sneller meer geld te verzamelen. Mits je de lasten niet laat oplopen…