Niet omdat april de negende maand op rij is met meer dan 20.000 bezoekers. Nee, letterlijk. Alle goede intenties ten spijt ben ik langzaam aan het uitdijen. Nog niets schokkends voor velen, maar wel voor mij.
Ik kom er langzaam achter dat ik met drie kinderen en allebei een baan minder tijd heb om veel te sporten. Vroeger liep ik marathons, halve marathon, zevenheuvelenloop en drie tot vijf keer per week voor de lol. Ik fietste veel, wandelde veel en ging vaak klimmen.
Nu komt het er niet meer van. En dat merk ik. Langzaam bol ik op onder mijn shirt. Breder en breder. Tijd om het tij te keren.
Objectief gezien valt kamperen niet te verklaren. We hebben ons woensdag het schompes gewerkt om alles in te pakken en de caravan aan te koppelen. Allebei gewerkt, al was het geen hele dag. Kinderen opgehaald van de BSO en in de avond om 1930 aangekomen.
Om 2100 lag alles in bed en was de tent opgezet. Het is koud, en het koele af tot min 3 buiten. Binnen in de caravan is het een gerieflijke 6 graden boven nul. Het elektrische kacheltje wat we mee hebben blijkt volledig verwoest in de nooit geopende verpakking te zitten.
De caravan is klein, zeker vergeleken met de 200m2 die we thuis hebben. Ons plekje is een fractie van onze eigen tuin.
En toch is het genieten. Alles kost meer tijd en dus gaat het langzamer. Het tempo vertraagt. De tijd bewuster gebruikt. Zalig. Ik geniet.
Ondanks dat ik niet mag tillen, is de caravan ingepakt! Geldsnor gaat een weekje met het gezin op vakantie naar zijn geboortegrond. Even lekker de kinderen laten zien waar ik een deel van mijn jeugd heb doorgebracht (in 4 verschillende huizen).
Niet dat het die kinderen interesseert natuurlijk, maar wij vinden dat wel leuk. Vanmiddag halen we ze op tijd van de BSO en de automatische mailbeantwoorder staat al aan. Nu nog de laatste paar kleine dingetjes en gaan met die banaan!
Recentelijk kreeg ik de vraag van Abou waarom we een loonstijging die we niet nodig hebben niet zouden beleggen in plaats van af te lossen. Dit naar aanleiding van mijn bericht over de nieuwe ziekenhuis-CAO waarin Lieftallige Echtgenote aanzienlijk meer zal gaan verdienen.
Op zich een terechte vraag. Waarom zouden we dat niet doen? Historisch gezien is het rendement van de beurs tenslotte veel groter dan het rendement op een spaarrekening. Je lijkt dus een dief van je eigen portemonnee als je gaat aflossen op de hypotheek en niet gaat beleggen. In deze afweging spelen een aantal belangrijke dingen mee: risico(vermijding), “sequence of events” en tijd.
Sparen is relatief risicovrij. Het geld is gedekt door het deposito-garantiestelsel. Aflossen is natuurlijk 100% risicovrij. En beleggen heeft een hoger risico. Wat je bij sparen én aflossen zeker weet, is dat het geld meer waard wordt danwel de schuld kleiner wordt. Bij beleggen is de kans aanwezig dat het minder waard wordt, maar ook dat het meer waard wordt.
Onze hypotheek heeft een rentevaste periode tot 1 augustus 2029. Dat is niet echt een lange horizon, in ieder geval niet lang genoeg om de “sequence of events” uit te middelen. Laten we eerst eens kijken naar de scenario’s:
We gebruiken iedere maand 300,9 EUR van de lopende rekening. Dit gaat naar een spaarpot met 3% rente, of naar de aflossing tegen 2% rente, of wordt belegd tegen 7% rendement. We gebruiken het rente-op-rente-effect. De rentes en aflossingen worden dus steeds groter. Maar het verschil is vrij klein op deze termijn: een absoluut verschil van 3200 EUR tussen aflossen of beleggen (13.4% verschil). Dat laatste in een gunstig geval, met keurig 7% rendement. Het kan meer zijn. Maar één van de belangrijkste dingen in FIRE is “protect the downside”. En die is wel degelijk aanwezig.
Op een termijn als deze zal een flinke koerscorrectie namelijk grote gevolgen hebben; met name aan het einde van de rit. Een correctie van 15% in de zomer van 2029 brengt je meteen in een ongunstig scenario en kost je al het opgebouwde rendement. Koerscorrecties van 15% vinden plaats.
Als je dit doorvertaald naar de toekomst wordt het plaatje volstrekt anders. Met dezelfde inleg kun je nu een correctie van 50% op het laatste moment opvangen, om nog steeds beter af te zijn dan in de andere scenario’s. Met andere woorden: om onze risico’s te beperken in 2029 wanneer onze hypotheekrente zal wijzigen, is het een prima instrument om gewoon af te lossen. De periode is te kort om met beleggen veel beter af te zijn. Pas na een periode van een jaar of 15 zie je dat de lijn voor beleggen echt omhoog krult.
Zo, Geldsnor is weer een beetje in het land der levenden. Afgelopen vrijdag was het zover: mijn vasectomie. Ik zag er eerst huizenhoog tegenop, maar was uiteindelijk niet zenuwachtig. Het viel mee, aan 1 kant.
Maar toen kwam de andere kant. Kijk, nu is het zo dat ik voor de meeste lokale verdoving niet zo gevoelig ben. Dat heb ik al dikwijls meegemaakt bij tandarts en kaakchirurg. Maar in dit gebied is het next level. Ik heb hier al heel wat pijn meegemaakt.
En dit was net zo afschuwelijk. Krijsend als een klein kind heb ik de dokter gesmeekt te stoppen. Ik ben even flauwgevallen, en werd wakker badend in het zweet, met natte handdoeken rondom mijn hoofd. Het was niet alleen de pijn, maar ook een stuk herbeleving.
Ze wilde het nog 1 keer proberen, als het mocht. Anders zou ik naar de operatiekamer gaan onder volledige narcose. Nu ging het wel. Jeetje. Dit was letterlijk klote.
Het herstel valt nu mee. Ik lig al 2 dagen als lethargisch lui varken in mijn bed. Ik wil geen risico’s op complicaties of dat in ieder geval inperken. De arts zei dat ik zo rustig mogelijk aan moet doen. Dus dat doe ik dan maar.
Ik heb eerder deze week een blogpost geschreven over de recordlage energietarieven op de dynamische contracten. De achterliggende oorzaak was een dikke windkracht 5-6 en flink wat zon. Hierdoor raakte het volume aan stroom simpelweg niet “weggeveild”. Er moest opnieuw geveild worden, en uiteindelijk belandde de prijs dus op -200.
Dit betekende dat er flink wat vermogen is uitgezet: windturbines en grote zonneparken. Consumenten, die samen een flinke hoeveelheid vermogen hebben geïnstalleerd, hebben deze mogelijkheid meestal niet. Of er dankzij de salderingsregeling geen belang bij. Ook ik heb ze niet uitgezet: dit gaat niet op afstand. Alleen door de werkschakelaar om te zetten of natuurlijk in de meterkast iets te onderbreken.
Ik had dan ook veel voorbereid: het schoonmaken van de wasmachine met een kookwas, de vaatwasser stond klaar en de vloerverwarming en airco’s waren geprogrammeerd. Dit zou goed zijn voor 6kw vermogen op de piekmomenten en de schade beperkt houden tot slechts 2.5kw vermogen terugleveren.
Maar alles liep anders
Lieftallige Echtgenote had iets onhandigs gedaan met sporten, en moest naar het ziekenhuis. Dat liet ze me pas weten toen ik al op het werk was. Ik ben dus teruggereden en had de gelegenheid om de auto op te laden. Opeens kwam er een dikke 11kw vraag bij!
Om dit allemaal een beetje te plaatsen heb ik 5 plaatjes gemaakt. Het eerste plaatje is afkomstig uit MijnEasyEnergy en laat de kosten en baten zien. Je ziet (in euro’s) een flinke piek in de nacht. Dit was het opladen van de auto waar we niet onderuit zouden komen, omdat we de volgende dag beiden moesten werken. Daarna zie je nog eventjes de verwarming (airco) pruttelen. Vanaf iets na 7 leveren we netto terug en krijgen we betaald. Tot 12 uur: dan leveren we aardig terug en dankzij de negatieve tarieven moeten we daarvoor betalen. Het tarief was echter slechts -9ct dus hebben we het grote verbruik uitgesteld tot de periode 13-16. En kijk toch eens wat ik betaald heb gekregen! Bij elkaar 2.69 eur van 13-15. Dit in vergelijking met bijbetalen.
Bovenstaande plaatje zegt echter niet alles: het rekent alleen in euro’s. Onderstaande plaatje is in kwh’s. We hebben stroom weten te verbruiken op het hoogtepunt van de dag en hebben betaald gekregen in plaats van te betalen.
Onderstaand het profiel van het gebruik. Om 13 uur zijn er een hoop apparaten aangegaan. Kijk trouwens niet naar het eurobedrag, dat is een vast bedrag en niet gekoppeld aan de dynamische prijzen.
Na 17 uur zie je dat we nog heel wat vermogen hebben geleverd en daar hebben we dus ook voor betaald gekregen. Hier zit de crux met dit type contracten: zorgen dat je de pieken kunt “opvreten”, maar nog steeds aan het begin en eind van de dag kunt leveren!
Die crux zie je ook terug in de uurtarieven. Vooral in de ochtend en avond wil ik kunnen leveren! (op dit soort dagen in deze tijd van het jaar levert de omvormer 13 uur lang stroom!)
Als laatste grafiek, de grafiek van de werkelijke productie. Met ruim 65kwh productie was het een goede score. Niet zo goed als de recordwaarde van eerder deze maand (66.661kwh). Maar wel meer dan keurig. Een paar wolkjes in de middag, maar dat mocht geen naam hebben. Al met al ben ik tevreden met de dag (op energiegebied), maar het was met kunst & vliegwerk om het rond de nul te houden. Oorspronkelijk zou de auto er immers niet zijn, en dat scheelt heel wat. Dit soort dagen zal vaak voor gaan komen dit jaar en de komende jaren. De pieken worden hoger. De dalen dieper.
Zo. Het is er tijd voor. Vandaag ga ik mijn mogelijkheid tot het verwekken van kinderen opgeven. Eerlijk gezegd vind ik dat best spannend: behoudens de geboortes van de kinderen en een operatie in hetzelfde doelgebied in mijn puberteit, ben ik nooit in een ziekenhuis geweest.
Maar vandaag is dus de dag. Alles is geregeld aan voorbereidingen en de strakke onderbroek zit in de tas. Eerst nog even lekker naar kantoor tot een uurtje of 12, en dan vanmiddag laten snijden en dichtknopen.
Het komt vast goed. Erger dan een kaakchirurg waar de verdoving niet goed werkt zal het niet zijn toch?
Laatst las ik weer eens een blogje van m’n favoriete blogster Renée. Ik was geïntrigeerd door de titel: hoe kan kinderopvang zo duur zijn. Een sentiment wat leeft bij meer mensen van onze leeftijd (ze is net zo oud als ik) en in onze situatie. Kinderopvang is duur. Althans, het kost veel geld. Of het duur is, is een andere vraag. Een vraag die, geheel in Renée stijl, simpelweg niet beantwoord wordt. En omdat zij de vraag niet beantwoord, doe ik het voor je. Simpel, zo’n service!
Verschil tussen kinderopvang en buitenschoolse opvang
Laten we eerst even werken aan de definities. Die zijn belangrijk voor de aannames en die zijn weer belangrijk voor de rekensommetjes. Er is een verschil tussen kinderopvang en buitenschoolse opvang. Kinderopvang (KDV) is voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Als ze dus nog niet naar school mógen.
Buitenschoolse opvang (BSO) is de opvang van schoolkinderen na schooltijd. Voorschoolse opvang (VSO) is de opvang van schoolkinderen vóór de school begint. In ons geval gaan ze hier om 07:30 naar toe (2 dagen), en de VSO brengt ze naar school. De blogpost van Renée gaat over de BSO. Daar gaat dan ook dit blog over.
Buitenschoolse Opvang: wat kost het?
Op een BSO staan minimaal 2 leidsters. Dit om het vier ogen principe te bewaken. Soms zijn het er 3 of meer. Ik ga uit van 2. Van kinderen in de leeftijd van 4-6 moet er 1 leidster zijn op 10 kinderen. Van 7 tot 12 geldt 1 leidsters op 12 kinderen. Dat staat simpelweg in informatie van de Rijksoverheid. Laten we een volle groep pakken, met 22 kinderen. De BSO begint direct na school. Teneinde de medewerkers in staat te stellen om ze om 14 uur (continu rooster) op te halen, moeten ze voor die tijd begonnen zijn. Ik ga uit van 13:30. Ze blijven beschikbaar tot 18:30. Dat is 5 uur.
Voor de kinderen wordt 4.5 uur gerekend per dag. De maximale uurvergoeding is 9.12 EUR per uur, per kind. Ik reken met 22 dagen per maand. De opvang van één kind kost derhalve 902,88 EUR per maand, als je deze fulltime zou brengen. Immers: 4.5 * 22 * 9.12EUR = 902,88. Met 2 kinderen betaal je (fulltime dus) 1805.76 EUR. Voor 2 dagen per week dus 722,30 per maand, voor 2 kinderen.
Nu zit er een klein addertje onder het gras: de vakanties! Er zijn 12 weken schoolvakantie, en die kun je ook afnemen bij de BSO. Dat zijn echter héle dagen, en niet slechts 4.5 uur. Dat is simpelweg 11 uur per dag. 660 uur per jaar. Een additionele 55 uur per maand. Dat levert additioneel ongeveer 500 EUR per maand op (ze middelen het over het jaar), op basis van 1 kind, fulltime. 2 kinderen kosten dus 400 EUR per maand (40% van 1000 eur). En zie daar: je komt op een dikke 1000 EUR per maand.
Hier zitten wat grove afrondingen in, omdat er ook gewerkt wordt met gemiddelde van feestdagen etc.
Maar wat kost het om een BSO te draaien?
De 2 medewerkers of medewerksters, krijgen geld. Zoals gezegd: 4.5 uur werk per dag. Het fulltime salaris voor deze medewerkers ligt rond de 2500 EUR per maand. Het fulltime percentage is echter slechts 62.5%.
De salariskosten liggen met 2 medewerkers op 62.5% van hun beider salarissen. Dat is 3125 EUR per maand. Zoals je zult begrijpen komen hier nog kosten bij voor vakantiegeld, ziekteverzuim, pensioenkosten, werkgeversbelastingen etc. Laten we er voorzichtig 35% bij optellen. De loonkosten bedragen nu 4218,75 EUR. Ongeveer.
De inkomsten heb ik hierboven berekend, althans die kun je afleiden. 1 kind levert 902,88 EUR op per maand, even exclusief de vakanties gerekend (ik heb de salariskosten óók zonder vakanties gerekend). 22 kinderen leveren dus een maximale omzet op van 19.863,66 EUR.
Er is nu nog een pot over van 15.644 EUR. Ik denk dat we veilig kunnen stellen dat we dit na de energiekosten kunnen afronden naar 15.000 EUR.
Dan krijgen we wat “klein bier”, maar gelukkig geen bier. Ranja, crackertjes, fruit. Met 1 EUR per kind, per dag is dit al 500 EUR per maand. Geef toe: voor 1 eur per dag doe je niet eens iets geks. We zitten inmiddels op 14.500 EUR.
Er moet een pand gehuurd worden. In ons kleine frotdorpje zal dit pand, of in ieder geval het deel wat toerekenbaar is aan de BSO, een kleine 1500 EUR per maand kosten. Blijft over: 13.000 EUR. Per maand.
Dat is een behoorlijke som geld. Maar het volgende heb ik niet meegenomen: – Tuinonderhoud – Technisch onderhoud (aansluiting alarmcentrale kost ook geld) – Uitval door verplichte scholing, zoals BHV etc. – Vervanging bij ziekte – Niet optimale bezettingsgraad: de groep is zelden voor 100% gevuld, zelfs niet als er wachtlijsten zijn. – Niet optimale bezettingsgraad 2: een medewerker MAG 10-12 kinderen begeleiden. In de praktijk gebeurd dit zelden tot nooit en staan er 3 leidsters. – Inventaris: speelgoed en dergelijke – Schoonmaakkosten – Overhead. Ik reken met 2 personen. De realiteit is dat het een hele organisatie is, met softwarepakketten, management, directie etc.
Wellicht blijft er een winst over van 5000 EUR per maand, voor belastingen. Dat is 25% van de omzet en helemaal niet zo’n gekke in de dienstverlening. Uit het sectorrapport (pdf) blijkt zelfs dat er veel minder winst gemaakt wordt, slechts een procent of 3…
Is de kinderopvang duur, en zo ja, waarom komt dit niet door subsidies?
Sommige mensen, die vooral niet te diep nadenken, geven al snel de schuld aan subsidies om de boel betaalbaar te houden. Daar zit het echter niet in: ook in andere landen wordt de kinderopvang grotendeels betaald door de overheid. Alleen dan niet via een toeslagensysteem, maar middels directe subsidies aan de bedrijven of organisaties zelf.
Feit is dat je met hogere inkomens in Nederland een fors deel van de rekening wel degelijk zelf betaald. En zij die een lager inkomen hebben, krijgen inderdaad een flink deel vergoed via de toeslagen. Anders zou het onbetaalbaar worden – omdat we geen directe subsidiëring kennen zoals bij scholen, universiteiten en ziekenhuizen wel het geval is (zowel schoolgeld als de ziektekostenverzekering is slechts een deel van de rekening die we betalen!)
Ook is het zo dat het risico bij de ondernemers ligt. Zij moeten dus altijd voldoende personeel inzetten, tegen welke kosten dan ook, om het gat dicht te houden. In geval van overmacht kunnen (en zullen) ze sluiten. Maar niet omdat bijvoorbeeld de huur niet betaald is, of de schoonmaak of het personeel.
Dus ja, de opvang kost veel geld. Daar zijn oplossingen voor, zoals er voor kiezen om je kinderen er niet heen te brengen. Of zelf een BSO te beginnen. Maar je wil toch niet écht de hele dag tussen de spelende kinderen zitten?
Vandaag (al typ ik dit op de dinsdag) gaan de energieprijzen iets extreem geks doen: er is sprake van een relatief kortstondige piek in zonnestroom (opklarend in de middag) & windenergie (doorstaande windkracht 6).
Dit betekent forse verschillen op de markt voor energie: in de ochtend kost een kWh elektriciteit bijna 17ct. Daar valt weinig van te zeggen. Maar in de middag is het stroomverbruik gratis. Nu hebben we dat al wel vaker gezien dit jaar, en ook in voorgaande jaren. In voorgaande jaren betrof het altijd weekenddagen, maar dit jaar zien we het fenomeen voor het eerst op weekdagen. En op weekdagen is de vraag naar elektriciteit het hoogst. Negatieve prijzen zijn dus uitzonderlijk.
Normaal gesproken maak ik mij er niet zo druk om; het gaat vaak om een uurtje of 2 en om uitslagen van 2 of 3 cent onder nul. Dat betekent dat ik op die momenten BETAAL om stroom te leveren. Dat is geen klacht, maar een constatering. Het is ook niet zo erg: het betreft de kale tarieven, dus exclusief BTW en energiebelasting. Een stroomprijs van -3ct levert daarom nog steeds 12 cent op: ik krijg aan het einde van de rit namelijk nog de energiebelasting terug. Lang leve het salderen (en laten we het zo snel mogelijk toch maar afschaffen).
Vandaag is het een totaal ander verhaal. De prijs zakt om 11 uur onder nul, met 0.41ct. Een uur later staat er -9.68ct op de borden. Met de 15ct correctie is dat nog steeds “winst”. Maar van 13 tot 15 is de prijs maar liefst -24.2ct en tussen 15 en 16 nog steeds 18ct. Inclusief energiebelasting betaal ik dus nog steeds 9ct (en 3 ct) om de elektriciteit kwijt te kunnen!
Om dat in perspectief te plaatsen: in deze uren produceer ik bij onbewolkt weer ongeveer 25kwh. Het kost me daarmee ongeveer 5 EUR om energie kwijt te kunnen op het net. Na correctie met de energiebelasting nog altijd 2 EUR.
Ik heb er zelfs over gedacht om de omvormer dan maar gewoon uit te zetten. Dat scheelt me immers geld: de 2 EUR in de middag. Als ik thuis zou zijn, dan zou ik simpelweg de auto opladen: de enige stroomverbruiker die voldoende vermogen heeft om niet terug te leveren. Maar ik ben niet thuis.
In de ochtend pak ik nog steeds een goede 10-12kwh mee (voordat prijzen negatief gaan) en verdien ik de 2 EUR weer terug. En ook in de avond lever ik er nog 11 terug. Dus in totaal zal de dag nog steeds geld opleveren – maar het zou meer opleveren als ik de omvormer ’s middags tóch uit kon zetten. Dat voelt erg “counter intuitive”. Ik ga er dus toch maar op richten om in de middag zoveel mogelijk zelf te verbruiken. Een wasmachine en vaatwasser klaar zetten, en de woning goed verwarmen zodat ik niet veel teruglever en het vooral ’s avonds ook niet meer nodig heb.
Het geeft mooi aan hoe dynamisch een dynamisch contract kan zijn – en hoe tricky het kán zijn met een dynamisch contract. Want dit soort dagen gaat nog véél meer voorkomen…
Onlangs kwamen we (Lieftallige Echtgenote en ik) er achter dat we over sommige dingen toch behoorlijk anders denken. Dat kwam naar voren vanuit het vraagstuk of ik elders zou gaan werken. Daar zijn we het over eens geworden: dat doen we niet. Maar toch blijft het een feit dat we over sommige dingen heel anders denken. Maar gelukkig lang niet over alles: anders zouden we denk ik ook niet zo lang samen zijn (een jaartje of 25 inmiddels).
We hebben gister dan ook een lijstje gemaakt. Een lijstje met dingen die we nog aan huis willen doen, in de tuin of waar we voor willen sparen. Interessant genoeg is het feit dat onze lijstjes wel degelijk vrijwel identiek waren, op wat nuance-verschillen na. Verschillen in woordkeuzes, kleine aanvullinkjes. Niets waar we het echt over oneens waren.
Onze lijstjes hebben we gecombineerd en geprioriseerd: allebei hebben we separaat onze prioriteit ingevuld en dit daarna bij elkaar opgeteld. Zo zijn we gekomen tot wat voor ons gezamenlijk het belangrijkst blijkt te zijn.
Op het lijstje staan allerhande klusjes: de tuin meer privé maken, maar ook het vervangen van kozijnen, plaatsen van warmtepomp en nog veel meer. In zijn totaliteit ongeveer 20 dingen. Na het vaststellen van de prioriteiten hebben we grofweg ingeschat wat de individuele dingen kosten. Bij elkaar een dikke 50.000 EUR. Maar: niemand heeft gezegd dat dit in 1 jaar moet (of zelfs in 2,3 of 4 jaar). Maar in ieder geval is voor nu duidelijk waarvoor gespaard wordt.
Dit lijstje is dan ook leidend voor ons spaarplan: we doen niets waarvoor niet is gespaard. Uiteraard gaan we dit ook doorvoeren in ons budget! Hoe stem jij je wensen af met je partner?
