Dit is een vrije vertaling van hét meest invloedrijke FI-blogbericht ter wereld van Mr. Money Mustache (MMM) himself: “The Shockingly Simple Math Behind Early Retirement“. Via de link kom je bij het oorspronkelijke bericht.

Volgens MMM gaat het maar om 1 ding: je Savings Rate. Je savings rate is een functie van hoeveel je verdient en hoeveel je nodig hebt om te leven. Als je 100% uitgeeft van wat je verdient, dan kun je nooit stoppen met werken. Zoals velen, leef je van maand naar maand. Spaar je 10%, dan heb je na een jaar werken voldoende middelen om dit leven een maand voort te zetten zonder te werken. Een buffer van 6 maanden kost op deze manier dus ongeveer 6 jaar om op te bouwen.

Spaar je 30% van je inkomen, dan kost het opbouwen van die buffer aanzienlijk minder tijd! (namelijk 22 maanden). Als je 50% spaart, dan kost het opbouwen van een buffer van 6 maanden…6 maanden!

Zodra je begint te sparen, kan het geld dat gespaard wordt (geïnvesteerd) aan zijn reis beginnen om passief geld voor jou te verdienen, en het verdiende geld verdient opnieuw geld.

Er is een addertje. Een positieve, dat wel.

Waar is het addertje, zat je al te denken? Het addertje is eigenlijk een lieve kleine puppy. Of whatever de analogie hier zou zijn. In deze rekensommen maakt het namelijk niet alleen uit of je meer gaat verdienen, maar ook of je minder uit gaat geven.

Neem Klaas. Klaas verdient 2000 EUR netto en geeft 1800 EUR uit per maand. Hij spaart keurig 200 EUR per maand (10% van zijn nettoloon). Hij moet 10 maanden werken (10*200 EUR) om 1 maand van zijn uitgaven vol te houden (en weer 200 EUR te sparen). Maar, Klaas heeft hard gewerkt, en maakt promotie! Klaas gaat nu 2400 EUR per maand verdienen. Klaas is een slimmerik: hij geeft geen cent extra uit! Hij spaart nu 600 EUR van zijn loon van 2400 EUR (da’s dus 25%). In 4 maanden heeft Klaas voldoende opzij gezet om zijn uitgaven te bekostigen – inclusief het sparen.

Niet slecht van onze Klaas! Maar, stel het volgende voor. Klaas heeft geen promotie gemaakt. De meeste mensen maken nauwelijks of geen promotie in hun leven en moeten het hebben van CAO-verhogingen die de inflatie wel of niet bijhouden. Klaas besluit samen te gaan wonen. Een aantal kosten wordt nu gedeeld met zijn partner. Klaas verdient nog steeds 2000 EUR, maar geeft nu nog maar 1400 EUR uit. In euro’s is dit verschil gelijk: 400 EUR meer verdienen of 400 EUR minder uitgeven is allebei 400 EUR.

Toch? Of toch niet?
Klaas spaart nu 600 EUR van zijn 2000 EUR netto. Dat is 30%. Om zijn deel van de rekeningen te betalen, hoeft Klaas nu maar 2 maanden en iets meer dan een week te werken. Minder uitgeven werkt dubbel: je spaart meer, maar je hoeft ook minder uitgaven af te dekken. Dát is de simpele rekensom achter financiële onafhankelijkheid: kosten laag houden en inkomsten maximaliseren.

(Let op: het gaat hier niet alleen om sparen. Het geld wat je overhoudt is niet alleen om te “sparen”. Rente levert niets op. Zodra je dus je veilige marge hebt bereikt, kun je geld gaan beleggen. Het gaat hier dan ook niet om de Nibud-definitie van sparen, die zoveel inhoudt als dat je geld reserveert voor toekomstige uitgaven. Dat is weliswaar heel slim én goed om te doen, maar voorkomt slechts negatieve verrassingen.)

De afgelopen maanden heb ik ontzettend veel gelezen en geluisterd over financiële onafhankelijkheid, met name via Amerikaanse blogs, podcasts en boeken. Onlangs was ik aan het luisteren naar het boek “Choose FI: your Blueprint to financial independence” (via Storytel, ook via bol.com verkrijgbaar).

In dit boek wordt een groot aantal interessante dingen genoemd. Eentje neem ik hier over en pas deze vrijelijk iets aan naar “onze” situatie in Nederland. Het gaat over de fases van financiële onafhankelijkheid:

Fase 0: bereik de 0. Met 0 wordt hier bedoeld: 0 EUR netto waarde van al je bezittingen: woning, geld, beleggingen, pensioenrekeningen en dit soort dingen. Niet-verhandelbare dingen ( “waardevol antiek” en “kunst) telt niet mee. Tel hier je schulden vanaf: hypotheek, persoonlijke leningen, doorlopend krediet, studieschuld, creditcards en andere afbetalingen. Het resultaat is een getal, wat voor veel mensen negatief is in de jonge jaren van hun carriëre.

Fase 1: 6-cijferige waarde. Bereik je eerste honderdduizend EUR in nettowaarde. Dit is dezelfde optelsom. De gedachte hierachter is dat op het moment dat dit bedrag 100.000 EUR of meer is, de waardetoevoegingen relatief groot zijn vanuit passief vermogen. Ofwel: 100.000 EUR in een beleggingsportefeuille levert “passief” gemiddeld 7.000 EUR per jaar op aan nieuw vermogen. Zonder dat je er iets voor hebt hoeven doen.

Fase 2: 6-cijferige waarde, exclusief overwaarde van de woning. De overwaarde van je woning levert geen bijdrage aan je onafhankelijkheid. Je moet het verkopen om er bij te kunnen, zonder er iets voor terug te kopen. Geld in je stenen kopen geen boodschappen.

Fase 3: 6-cijferige waarde, exclusief pensioenrekeningen. Je pensioenrekeningen vertegenwoordigen een waarde (uitgaande van beschikbare-premieplannen). Maar die waarde levert pas iets op na je 62e: het eerste moment dat je er pensioen van mag aankopen. Het is dus heel belangrijk geld, het is veel geld. Maar het is ook “gesloten” geld.

Fase 4: 25x je minimale levenskosten. Als je minimaal 10.000 EUR nodig hebt om te overleven en niet je woning kwijt te raken door wanbetalingen, dan heb je 250.000 EUR nodig aan beleggingen/investeringen of ander passief inkomen om deze fase te bereiken. Dit is zonder vakanties, ontspanning of iets anders. Maar je bent wél financieel onafhankelijk.

Fase 5: 25x je verwachtte uitgavenpatroon. Hierin zitten ook vakanties, reizen, leuke dingen en alle noodzakelijkheden. Voldoet aan de regel van 25/4. Als je 30.000 EUR per jaar nodig hebt aan verwachtte uitgaven, dan is je FI-nummer 750.000 EUR.

Fase 6: 33x je verwachtte uitgavenpatroon, inclusief de leuke dingen. Voldoet aan de regel van 33/3. Als je 30.000 EUR per jaar nodig hebt aan verwachtte uitgaven, dan is je FI-nummber 990.000 EUR.

Wat doet het er toe?

Financiële onafhankelijkheid is een reis, en niet alleen een doel. Het doel is groot, en lijkt veraf. Door het in kleinere stukjes te knippen, weet ik waar ik aan toe ben. Momenteel zit ik tussen fase 1 en 2. De 100.000 EUR heb ik wel bereikt nu, maar een aanzienlijk deel hiervan zit nog in de overwaarde van de woning.
Door het op te knippen in fases kan ik ook makkelijker plannen naar de toekomst, en dingen helder krijgen. Zo bereiken we fase 2 over ongeveer een jaar, en fase 3 over ongeveer 3 jaar.

Je ziet ook een “split” tussen fase 3 en 4. T/m fase 3 gaat het om absolute bedragen. Daarna wordt het relatief. Je ziet in de latere fases dat het sneller zal gaan (er wordt immers nog passief én actief vermogen opgebouwd), maar het is daar ook veel afhankelijker van je gekozen levensstijl. Er zijn ongetwijfeld mensen die niet alleen de wereld rond willen reizen, maar ook een personal trainer, lattes op een terras en witte wijn sippen op een terrasje in de binnenstad weten te verheffen tot nieuwe kunst.