Recentelijk kreeg ik de vraag in de comments van Bas: “Hey Geldsnor, hoe kijk jij als zzp’er naar AOV en Pensioen? Heb je daar dingen voor geregeld?”
Het antwoord daarop is zowel simpel als ingewikkeld. Vandaar dat mijn antwoord toen was: daar verdien je een antwoord op dat langer is dan waar ik nu tijd voor heb. Nu heb ik wel tijd om het een beetje uiteen te zetten.
Het simpele antwoord is: een verantwoordelijke volwassene regelt zo vroeg mogelijk een pensioen, zodat hij of zij bij de pensioengerechtigde leeftijd in ieder geval iets heeft om op terug te vallen. De werkelijkheid is iets complexer, en heb ik al eens iets over geschreven.
Mijn situatie is complex
Het langere antwoord begint met een simpele zin: mijn situatie is complex. Ik ben 37 en heb eigenlijk altijd wel gespaard voor mijn pensioen in loondienst. Een groot voordeel wat ik heb gehad is dat ik al heel snel een hoog inkomen had. En ook het inkomen van Lieftallige Echtgenote is flink gegroeid in de loop der jaren.
Maar ook de jaren daarvoor werkte ik al, alleen heb ik de inkomsten niet zo mooi meer in een spreadsheet. In 2007 ging ik voor een startup werken, die in 2011 verkocht is aan grote multinational. Dat leverde een kleine bijdrage op aan mijn vermogen destijds (een overnamebonus van 10.000 EUR bruto). Maar het belangrijkste was de pensioenbijdrage. In een startup is het volstrekt normaal om géén pensioenregeling te hebben vanuit de werkgever. Zelf sparen daarvoor was geen optie die in me opkwam, bovendien rookte ik toen nog en gaf ik geld uit als water aan alles.
Echter, onderdeel van de overnamesom was het betalen van de pensioenpremies van de medewerkers, tot aan hun startdatum. Dat was interessant.
Daarna ben ik voor werkgevers gaan werken met pensioenen. Met een gat: ik ben in 2018 voor een bedrijf gaan werken wat op de fles ging. Lang verhaal, en laten we het er op houden dat de toenmalige CEO volop bezoek heeft gehad van de FIOD. Belangrijkste was dat wij een doorstart hebben gemaakt (vanuit het MT) en dat er geen pensioen afgedragen blijkt te zijn door de toenmalige baas.
En wel op een dusdanige manier dat de pensioenverzekeraar van mening is dat er nooit sprake is geweest van een pensioenovereenkomst – alleen een voorstel, wat door het niet-betalen nooit tot uitwerking is gekomen.
Anyway: sindsdien heb ik een pensioen, tot juni dit jaar. Toen ben ik immers fulltime voor mezelf begonnen.
Of toch niet: ik werk 3 (tijdelijk 4) dagen voor een baas in loondienst. Ik werk 1, soms 2 dagen als consultant als ZZP-er, en ik werk aan mijn eigen bedrijf in een BV. Dit blog is een hobby.
Bij de baas in loondienst is toeval. Het ging eigenlijk om een consultancy-overeenkomst, maar ze konden me niet betalen. Om mijn tijd te vullen, heb ik een tijdelijk contract geaccepteerd. De achtergrond hiervan is onderdeel van het antwoord op de vraag.
Loondienst & ondernemer zijn
Je kunt in Nederland ZZP-er zijn, zonder ondernemer te zijn. Een belangrijk criterium hiervoor is het aantal opdrachtgevers, type opdrachtgevers, omvang van de opdrachtgevers tov. je omzet en het urencriterium.
Simpel gezegd: ik had 1 opdrachtgever, die ook mijn ex-werkgever was. Bovendien voldoe ik niet aan het urencriterium als ZZP-er. Met 1 dag per week ben je voor de belastingdienst geen ondernemer (>1200 uur pj). Wel voor de BTW overigens, omdat ik meer dan 20.000 EUR omzet genereer.
In loondienst ben ik automatisch verzekerd voor een aantal dingen: namelijk de arbeidsongeschiktheid en voor werkloosheid. Als ik werkloos word, dan heb ik recht op een uitkering voor 70% van dat deel van het inkomen (kort gezegd). En als ik arbeidsongeschikt raak is er ook van alles geregeld.
Wat hier niet geregeld is, want ook dit is een startup, is het pensioen.
In december, als mijn jaaromzet bekend is, zal ik dan ook mijn maximaal toegestane pensioen zelf storten.
Belangrijk voor het pensioen & fire
Het belangrijkste aan het pensioen vind ik echter de noodzaak voor geld. Die moet zo klein mogelijk zijn. Op dit moment geven we veel geld uit, onder andere aan kinderopvang, transport en hypotheek.
Als we met pensioen gaan hebben we echter geen hypotheek meer, en uiteraard geen kinderopvang. En ook geen noodzaak voor 2 auto’s en alle tijd van de wereld voor een grotere moestuin. Maar ook geen studieleningen en een netto lagere energierekening (excl. inflatie).
Met andere woorden: het terugbrengen van de kosten voor later is van groot belang. De nadruk ligt dus niet alleen op een pensioen opbouwen, maar ook om de kosten te drukken. De vraag is dus: is een maximale bijdrage in een pensioenregeling nu de beste besteding van mijn geld? Uiteraard is het fiscaal gunstig en zal ik het wel doen.
Maar hoeveel heb ik nodig, en wat heb ik tot nu toe georganiseerd?
Wat heb ik nodig voor pensioen?
Alle bedragen die ik hier noem zijn exclusief rekening te houden met inflatie. Zowel de inkomstenkant als de uitgavenkant. Dat is niet zo onlogisch: de meeste kosten die ik heb ná pensioen, zijn niet te beïnvloeden met inflatie.
Een grove berekening laat me zien dat ik tegen huidendaagse kosten voor ongeveer 21.000 EUR per jaar met pensioen kan. Dat is autobezit, af en toe uit eten, nieuwe kleding, eten, gemeentelijke belastingen, verzekeringen en vakantie.
Dat vind ik niet slecht. Dat is overigens ook wel het écht minimale. Maar het kan, mits de hypotheek is afbetaald.
Wat is er tot nu toe geregeld?
We gaan even uit van bestaande regelingen. Meer heb ik tenslotte niet – de rest is speculatie. We gaan ook uit van een blijvende situatie waarin ik getrouwd ben met Lieftallige Echtgenote.
De AOW-uitkering is 863 EUR p.p. en daar komt nog bijna 50 EUR vakantiegeld bij. Dit is dus 21.912 EUR met z’n tweetjes op jaarbasis. We zouden dus iets overhouden, met alleen de AOW-uitkering.
Dan onze pensioenen. Ik heb een aantal gegarandeerde pensioenen (uitvoeringsovereenkomsten). Die worden dus niet minder of meer, los van eventuele indexaties. Dit is 1001 EUR per jaar.
Dan heb ik nog 2 pensioenen die gebaseerd zijn op “premieoveereenkomsten”. Deze hebben geen garanties, alleen verwachtingen. De ene levert volgens verwachting 5.600 EUR op, en de andere 3400 EUR.
(let op: alle standen per 31 december 2021)
Dit alles tesamen is 10.000 EUR per jaar, als ik vanaf nu geen cent meer inleg.
Lieftallige Echtgenote heeft ook nog een pensioen, en zal daar ongeveer 30.000 EUR per jaar uithalen zoals het er nu uitziet. Uiteraard zijn deze 30.000 en genoemde 10.000 EUR bruto. Laten we uitgaan van de helft netto, en we zitten op 20.000 EUR per jaar.
Feitelijk zijn we voor ons pensioen dus helemaal uitgelijnd voor de toekomst en hoeven we er geen extra geld meer in te steken. Belangrijker is om het huis afgelost te hebben en een goed dividendportfolio te hebben.
Altijd fijn als je officieel met pensioen mag dat dat stuk in ieder geval al goed geregeld is.
Blijft over de ideeën die jullie misschien hebben tav het eerder stoppen met werken.
Gezien je schrijft dat tzt het minimale voor jullie 2 al zowat door jullie AOW wordt afgedekt heb je in ieder geval de optie om jullie pensioen een jaar of 5 naar voren te trekken al levert dat een lager pensioen op na je pensioenleeftijd. Hierdoor behoeft je m.i. alleen deze 5 jaar ivm de dan nog geldende hogere belasting afdracht nog iets aan te vullen. Voor nog eerder stoppen hebben jullie dat relatief gezien een beperkte hoeveelheid geld nodig mits je voor die tijd jullie huis vrij van hypotheek hebben.
Ben heel benieuwd wat jullie gedachten zijn in deze.
Eerder met pensioen kan op vele manieren, en hangt vooral af van de definitie “pensioen”. Ik moet nu werken om in mijn levensonderhoud te voorzien, maar doe toch alleen maar dingen die ik ook leuk en interessant vind. Dat voelt anders dan eerder, toen ik “carriere moest maken”.
Vrouwlief vind haar werk ook leuk, maar zou het liefst een stuk dichterbij werken. Op het moment werkt zij ver weg. Ik werk meestal vanuit huis, en in die zin is mijn afstand tot kantoor nauwelijks relevant. Al doe ik momenteel een project in het westen, waarvoor ik relatief vaak daar ben.
We proberen zoveel mogelijk geld over te houden. Omdat een deel van mijn inkomen onzeker is, wordt dit eerst gebruikt voor het aanvullen van de reserves. We hebben voldoende reserves om mijn verlies van inkomen maandenlang vol te houden zonder aanvullende uitkering.
Maar dat willen we verder uitbouwen, ook omdat het nagenoeg onmogelijk is om te berekenen wat je aan de belastingdienst kwijt bent in het volgende jaar. Natuurlijk is dit wel degelijk te berekenen, maar liever hou ik het geld apart en hou ik daar dan nog iets van over.
Ook de kostensituatie is wat onvoorspelbaarder. Momenteel lossen we dus de hypotheek af volgens plan en de studieschuld zoals het moet. Dividend wordt herinvesteerd en we beleggen maandelijks een klein deel. Los dus van de >75% van mijn consultancy-inkomsten die op de bankrekening gaan.
Meevallers worden afgestort op de duurste schuld (=hypotheek). Ik hoop (en we hebben het plan) dat we als we 50-53 zijn we niet meer hoeven te werken voor het geld en de resterende 15-17 jaar kunnen uitzingen van ons vermogen. Dat is een combinatie van spaargeld en dividend. Liever niet het pensioen naar voren trekken, want dat kost erg veel geld. De tijd in de markt is het belangrijkste, dus des te later, des te beter.
Wij hebben een tijd geleden ook zo’n berekening gemaakt en kwamen ook uit op zo’n €21k per jaar. Als je daarnaast dividend, vermogen en pensioen invult in de Fire calculator van geldnerd kun je een beetje spelen met waar je uitkomt.
In ons geval was dat veel eerder dan ik dacht, mede door het groeiende dividend en pensioen. Onze berekening kwam uit op minimaal tot mijn 51e jaar werken (zie hier: https://groeigeld.blogspot.com/2019/11/spelen-met-de-fire-calculator.html).
Normaal ben ik erg voor geld wegstoppen in pensioenpotjes, want de meeste mensen hebben te weinig er in zitten én missen ook nog eens belastingvoordeel. Maar op een gegeven moment kun je ook teveel geld in je pensioenpotjes hebben. Dan bijt je vóór je pensioen op een houtje, en weet je na je pensioen niet meer waar je je geld nog aan op kunt maken.
Die situatie lijkt nu langzamerhand wel een beetje bij jou te gaan ontstaan. Misschien is het dus toch beter om niet meer maximaal in het pensioenpotje in te leggen, en in plaats daarvan bijvoorbeeld de hypotheek wat extra aandacht en liefde te geven?
Altijd goed om te rekenen. Ik heb pensioen. Eindelijk. Ik verdiende twee keer modaal aan salaris en nu niet meer.
Onlangs uitgerekend, tweede pijler ABP pensioen is nu 42% van mijn laatst verdiende salaris. Daarvoor heb ik 44 jaar gewerkt in loondienst.
Dat er niet geïndexeerd wordt en er wel geld genoeg voor is bij ABP irriteert me. Ook degenen die pensioen opbouwen worden niet geïndexeerd. Op een spaarrekening krijg je tenminste nog een miniem rendement.
Wordt er in aanloop van de pensioenwet, waarbij het geld van fondsen naar verzekeraars gaan, wordt er van de mensen die kort opbouwen gewoon 45% aan kosten afgehaald. Ook bij iemand die ruim tien jaar opbouwt, geen rendement krijgt, gaat er hoppa 45% vanaf. Dit geeft geen goed gevoel. Tot 2007 was het prima geregeld.
Dus Geldsnor, los je huis af, verzorg je kinderen en probeer nog wat te sparen volgens advies van Mr. FOB.
Ik heb gelukkig al geen cent zitten in een pensioenfonds zoals ABP. Alles al vanaf begin bij een pensioenverzekeraar. Ik heb me dan ook nauwelijks verdiept in de nieuwe pensioenwet. Maar ik weet wel dat het jou flink raakt.
Wij proberen zo goed mogelijk voor de “toekomst” te zorgen. Ik heb er al vaak over geblogd. In ons geval begint ons 3de pilaar potje ook aardig te groeien. Deze pot is al over de 50% heen van wat er in is ingelegd door alle werkgevers. Op zichzelf is dat niet zoveel zeggend maar het zorgt er wel voor dat er genoeg potjes zullen zijn als we met pensioen gaan, ook als de resultaten tegen gaan vallen.
De belangrijkste pot is de pot in box 3, waarbij ik een groot deel (1 ton) in een groen spaar pot heb gezet om zo de VRH te voorkomen…. Nu is dit natuurlijk peanuts met ook een peanuts belastingvoordeel, maar ergens vind ik het ook fijn om reserves te hebben die niet in aandelen zitten, zelfs ondanks de inflatie. Want er gaat gewoon maandelijks een aardig bedrag richting de aandelen momenteel dat ook door blijft gaan. Naast dat we elk jaar ook nog extra aflossen op het huis.
Kan het efficiënter? Kan het met meer rendement? Zullen er slimmere tactieken zijn? Waarschijnlijk allemaal met ja te beantwoorden. Maar ik voel mij prettig met de huidige strategie en ik denk dat we op deze manier voor alle leeftijdsperiodes het op orde hebben.
Begrijp ik nu uit dit stuk dat je geen AOV hebt omdat je vanwege het loondienstcontract al verzekerd bent van een stuk inkomsten mocht je arbeidsongeschikt raken? Of heb je arbeidsongeschiktheid per ongeluk weggelaten omdat de focus van het verhaal naar pensioen ging?
Ik snap dat er her en der wordt geschreven (even gechargeerd) dat je beter nu kunt focussen op hypotheek omdat je pensioen in principe genoeg afgedekt is, en omdat zo’n pensioenfonds toch een slechte belegging is (niet indexeren en zo), maar dan moet je wel veel vertrouwen hebben in het overeind blijven van de AOW, en het betaalbaar blijven van de gezondheidszorg in Nederland. Met de vergrijzing in het verschiet zet ik daar mijn vraagtekens bij.
Nederlanders worden gemiddeld steeds ouder en hebben daarom langer uitkeringen van AOW en pensioen nodig, wat de opbrengst later voor nu jongere generaties onder druk zet. En ik voorzie dat de zorg zoals het nu is onbetaalbaar wordt, en dat we daarom later meer zelf (particulier) onze zorg zullen moeten inkopen, als we die nodig hebben. Ik reserveer daar persoonlijk in ieder geval wel extra voor.
Dat eerste klopt. Ik heb geen AOV, omdat inderdaad ik via het loondienstcontract verzekerd ben van inkomsten die hoog genoeg zijn om me te bedruipen. De rest is dan overbodig.
Ik kan voor het plannen naar de toekomst toe alleen rekening houden met wat ik nu weet. Tegen de tijd dat ik met pensioen ben ligt de vergrijzingsgolf voor het grootste deel achter ons. Ik ben tenslotte midden 30, en zelfs met langer leven zullen de meeste Boomers 2050 en verder niet halen. Dat maakt de situatie anders.
Uiteraard zal de situatie dan anders zijn dan nu – en we stoppen ook echt niet met het opbouwen van vermogen. Dat doen we bij voorkeur niet in een pensioenfonds, maar in vermogen in de BV en/of via de persoonlijke fiscaal vriendelijke pensioenrekeningen. Daar heb ik meer controle over en ik hoef niet te rekenen met een rekenrente die een ander bedenkt.
Bij voorkeur is het dividend van de beleggingen dan voldoende om van te leven. Dat moet toch lukken, een dividendportfolio van >20.000 EUR per jaar (plus inflatie) in de resterende 30 jaar.
De inleg in pensioenpotten gaat niet ten koste van de hypotheek. Althans, uiteraard kun je iedere euro maar 1x uitgeven, maar als we zouden willen kunnen we de hypotheek veel sneller aflossen dan de bank toestaat – en meer geld in de pensioenpot stoppen dan de Belastingdienst toestaat.
Dank voor je uitgebreide reactie.
Vermogen opbouwen in de BV (doe ik zelf ook) of een andere regeling is een prima alternatief. Je moet altijd maar afwachten waar een pensioenfonds het in belegd of hoe het daar wordt beheerd.
Wat betreft de AOV heb je voor nu inderdaad een alternatief gelukkig. Het is een flinke hap uit mijn inkomsten ieder jaar, altijd weer slikken..
1 van de voordelen van ondernemer zijn of voor een bedrijf te werken wat geen pensioen aanbiedt, is dat je de vrijheid hebt om het zelf te regelen. Mijn beheerkosten zijn véle malen lager dan die van welk pensioenfonds of ETF dan ook.
Dank Snor!