Vrijwel alle huishoudens in Nederland hebben schulden. Sommigen categoriseren schulden als “goede schulden en slechte schulden”. Anderen, zoals ik, zien alle schulden zoals Dave Ramsey: alle schuld is slechte schuld.
Dat neemt niet weg dat ook wij niet schuldenvrij zijn. Sterker nog, we hebben 3 verschillende schulden. Een hypotheek op de woning, studieleningen en een consumptief krediet. De laatste hebben we vorig jaar zeer bewust gekozen; we wilden geen aandelen verkopen en ook geen risico’s nemen met onze buffers. We hebben dus een lening genomen tegen 3.9% rente voor het opstarten van mijn eigen bedrijf.
Maar dat voelt niet prettig. We waren namelijk goed bezig met het afbouwen van onze schulden en het opbouwen van vermogen. Ons vermogen is nog altijd zeer positief, evenals de cashflow. Maar toch voelt het niet prettig! We lossen deze lening dan ook snel af.
Maar geldverstrekkers maken het niet interessant!
Geldsnor en Lieftallige Echtgenote zijn pragmatische mensen. We kunnen beredeneren dat iets verstandig is om te doen, en het daarom doen. Maar er is een probleem met het aflossen van een aantal schulden. Dit geldt voor zowel de studieleningen als de consumptieve lening:
Als je aflost wordt de looptijd korter maar het maandbedrag blijft gelijk.
Stel je nu de situatie voor van Klaasje. Klaasje houdt iedere maand 100 EUR over. Klaasje heeft een consumptieve lening van 20.000 EUR die zij in 10 jaar moet aflossen tegen 3.9% rente. Dit leidt tot een aflossing van 200.90 EUR per maand, 120 maanden lang. De totale kosten voor het krediet zijn 24.108 EUR.
Klaasje kan nu 100 EUR aflossen elke maand. Met 12 maanden extra aflossen heeft ze 1200 EUR afgelost. Een prima resultaat. Maar het helpt Klaasje geen klap met makkelijker rondkomen! Het enige voordeel wat ze heeft is dat ze nu na 9,5 jaar schuldenvrij is ipv. 10 jaar. En als ze dit blijft doen gedurende de looptijd is ze 40 maanden eerder klaar (dus na 80 maanden).
Is dit heel aantrekkelijk voor Klaasje om te doen? Met 100 EUR extra aflossen bouwt ze geen enkele buffer op, en is ze gevoelsmatig nog steeds dezelfde eeuwigheid bezig met afbetalen. Met het risico dat ze méér moet lenen om eventuele tegenvallers op te vangen!
Hoe anders zou dit zijn geweest als de looptijd hetzelfde was gebleven! Dan had Klaasje er simpelweg zélf een lineaire aflossing van kunnen maken. Van de 100EUR die ze overhoudt per maand, hoeft ze de eerste maand slechts 30 EUR te gebruiken. En de maand er op iets minder, en zo voorts. De totaal betaalde rente ligt slechts 200 EUR lager in dit geval.
Maar het belangrijkste voordeel zit in de cashflow. Ze kan immers kiezen of ze het wel of niet uitgeeft en nog steeds een deel ter zijde houden. Maar ook iedere maand het verplichte deel kleiner zien worden. Als er ergens iets tegen zit, kan ze het een maand niet doen. Maar het werkt natuurlijk wel motiverend.
Naar de Geldsnor-situatie
Cashflow is King. Dus als ik kijk naar onze eigen situatie, dan zouden we de leningen niet moeten aflossen: het heeft geen invloed op de cashflow. Maar dat is korte termijn-denken. Op de lange termijn heeft het natuurlijk wel degelijk invloed.
Wel ben ik van mening dat je bij schulden moet kijken naar de kosten. De werkelijke schuld is immers de betalingsverplichting die je bent aangegaan voor alle termijnen bij elkaar opgeteld. Inclusief de te betalen rente! Dát is de werkelijke schuld.
Met versneld aflossen van schulden pak je dit op 2 fronten aan: zowel het principele gedeelte (de hoofdsom) als het rentedeel worden lager.
Onze schulden zien er als volgt uit:
Het totaal van de som is 425.600 EUR. Een mega-bedrag, maar gelukkig kleiner dan de bezittingen. Maar dat zeg ik slechts om me beter te voelen. Het veranderd niet de realiteit. Maar feitelijk is de realiteit nog veel erger. Want zoals gezegd: ook de renteverplichtingen dien je mee te nemen in het schuldenoverzicht. De totale verplichting ligt daarmee ruim boven de 500.000 EUR.
Dat verandert niets aan de vorm van taart overigens. Maar de leningen hebben ook een aardige cashflow-impact. Zo kosten de studieleningen 175 EUR per maand, de bedrijfslening 201 EUR per maand en de hypotheek 1135 EUR per maand.
De studielening lopen een aardige periode door, maar lossen we simpelweg niet versneld af. We hebben 2 bedragen op de rekening staan die we naar het DUO storten als de rentevrije periode op de studieleningen is afgelopen.
De bedrijfslening storten we zo snel mogelijk af. Van de oorspronkelijke 10 jaar zijn er nu nog 6,5 over. Geen slecht resultaat in 5 maanden tijd. In december volgt de volgende 2 jaar en in mei volgend jaar zijn we er helemaal van af.
En dat scheelt dan tóch weer mooi 201 EUR per maand. Die vrijgekomen financiële ruimte kunnen we in principe naar believen besteden. Maar stel dat we dit volledig ten goede laten komen aan de hypotheekaflossing…Dan scheelt dat 20.000 EUR aan rente tot augustus 2049. Op dat moment zou er nog 128.000 EUR open staan op het aflossingsvrije deel. Als we vrijkomende afbetalingen op de studielening op dezelde wijze inzetten scheelt het nogmaals bijna 10.000 EUR rente over de looptijd – en hebben we minder dan 90.000 EUR aan aflossingsvrij deel.
“Uiteraard” werken we met de sneeuwbal: dus niet alleen de vrijgekomen cashflow van niet-langer-af-te-betalen-schulden, maar ook het vrijkomende deel van de afgeloste bedragen op de hypotheek tellen mee. En daarmee zijn we vanaf 2048 (zonder éxtra aflossingen) volledig hypotheekvrij.
Terug naar de moraal van het verhaal: “ze” maken het niet interessant om af te lossen
Bovenstaande vraagt discipline en het uitschakelen van emoties. En dat is jammer. Het zou banken of geldverstrekkers sieren als de standaard is dat het maandbedrag verlaagt wordt. Met als 2e keuzeveld de vraag om het vrijgekomen geld alsnog ten goede te laten komen aan een korte looptijd.
Hiermee zien mensen direct een voordeel in hun financiële situatie als ze aflossen.
Ik wil niet weten hoeveel gezinnen een krediet ergens hebben en niet af durven te lossen omdat ze dan geen geld beschikbaar hebben. Immers: weg = weg in dit geval. Je kunt het niet opnieuw opnemen (tenzij je een doorlopend krediet hebt genomen, maar dat moet je gewoon niet-never-nooit doen in mijn ogen).
Nu komen dit soort gezinnen wellicht in de problemen omdat leningen niet zijn afbetaald en de maandelijkse lasten gelijk zijn gebleven – voor die lening. Terwijl de rest duurder werd. Klaasjes’ 100 EUR wordt weggevreten. Mogelijk valt volgend jaar haar hele maandbedrag in 1x weg als dan toevallig het hele bedrag betaald is. Maar hoe zuur is het als ze in de tussentijd een betalingsregeling heeft moeten treffen met de huisbaas/hypotheekverstrekker/belastingdienst/energiemaatschappij?