Besparen op warm water: elektrische boiler, warmtepomp-boiler of gewoon CV?

Een poosje geleden stapte ik onder de douche. Daar is op zich niets bijzonders aan: dat doe ik vrijwel iedere dag. Maar het viel me op dat ik lang moest wachten op warm water. Niet langer dan anders, maar desalniettemin best wel lang. Iets meer dan 30 seconden bleek het te zijn. Na wat onderzoek blijkt dat deze 30 seconden wel iets kan fluctueren, maar dat dit altijd dezelfde waterhoeveelheid betekent. Daar zit uiteraard een grote logica in: als het water sneller stroomt (de kraan verder open), dan is het warme water er sneller. Maar er stond een even grote hoeveelheid water stil in de leiding. Onze CV-ketel hangt bij benadering 20 meter van de badkamer af. Een flinke afstand!

Water & energieverspilling

De hoeveelheid water blijkt 5 liter te zijn. Dat is al best een behoorlijke hoeveelheid. Maar bedenk ook dat dit 3x per dag gebeurt: rond half zeven gaan de kinderen douchen, rond 21 uur meestal Lieftallige Echtgenote en ik volg een uurtje of 2 later. Soms douchen we wel kort achter elkaar, maar dat is op 1 hand te tellen.

We verspillen 15 liter water per dag aan “wachten op warm water”. Dat is 5.475 liter per jaar (en 4% van ons totale waterverbruik).
Het betekent ook dat vanaf het moment dat we de kraan uitzetten, er nog 5 liter warm water in de leiding staat. En dat water is verwarmd, in ons geval nog met gas. Een snelle rekensom (niet echt een rekensom, ik kan het gewoon per liter uitlezen op de zgn. P1-poort van de slimme meter) leert dat het in de lente (het is tenslotte mei) 33 liter gas kost om deze 5 liter op te warmen. 33 liter per keer, en dat dus 3x per dag. 99 liter per dag. 36 kuub per jaar. 4.7% van ons gasverbruik.

In kosten valt bovenstaande reuze mee: het water kost ongeveer 70 cent per kuub (0.6963). En hier komt nog belasting op leidingwater bij (0.3480). Netto dus 1,04 EUR per kuub. Hier moet nog de btw (9%) bijgeteld worden. Een kuub water kost op deze manier 1,14 EUR per kuub. En 5.5 kuub kost dus 6,27 EUR.

Het gas is iets duurder: een kuubje gas kost 0,77 EUR. Met 36 m3 per jaar kom je op 27,72 EUR per jaar. In totaal spoelen we dus 34 eur per jaar letterlijk zo maar het riool in.

Oplossingen voor deze verspilling

Een andere methode om water te besparen is niet direct een oplossing: het is namelijk het water wat in de leiding staat en verwarmd moet worden wat de verspilling veroorzaakt. Waar de echte oplossing zit? Het korter maken van de leidingen. Ik denk er over om de waterleiding af te koppelen van de CV-installatie en het tapwater voor de badkamer te verwarmen met een boiler. Die kan ik vrijwel direct bovenop de badkamer leggen, waardoor ik slechts 2 meter leiding overhoud. Dan hebben we het nog steeds over 500 liter verlies, maar een elektrische boiler levert exact 0m3 gasverbruik op.

Maar er is nog een oplossing: een warmtepompboiler. Niet te verwarren met een warmtepomp om het huis warm te stoken, maar het principe is hetzelfde. Dit is aanzienlijk zuiniger dan een elektrische boiler.

Om te bekijken of dit ergens hout snijdt moet ik echter mijn totale (warm)waterverbruik in kaart brengen en het energieverbruik wat hieraan ten grondslag ligt.

Waterverbruik & energie

Ons jaarlijkse waterverbruik ligt op 140 m3. Een aardig deel hiervan is voor douchen & bad. Hoeveel? Dat moeten we uitrekenen, want is op de watermeter natuurlijk niet uit te lezen. Ik weet dat we ongeveer 1m3 gas per dag verbruiken voor warm water. Dit is 365 m3 per jaar. Ik weet ook dat ik met 0,1m3 15 liter water warm stook. 1m3 gas moet dus volstaan om 150 liter water warm te stoken. Seizoenseffecten laat ik buiten beschouwing: in de zomer zal het iets minder zijn (want het huis is warmer en het water koelt dus minder af onderweg), in de winter iets meer.
Maar als ik 150 liter warm water per dag verbruik, dan is dit 54,75m3 water per jaar wat voor ons douchewater verbruikt wordt. Bijna 40%. Iets meer dan 10% van dit verbruik komt door de plaats van de badkamer tov. de CV-ketel (immers 5,5m3 water en 36m3 gas). Dat leidt tot onderstaande plaatje:

De kosten van energieverbruik voor het verwarmen van tapwater, per bron: cv-installatie, elektrische boiler of warmtepompboiler. Dit obv. de normale energieprijzen (dus niet met zonnepanelen)

Zoals vaker op dit blog: ik reken graag in totaal energieverbruik. En sowieso is de wereld dus beter af door het water elektrisch te verwarmen en niet met gas.

Qua kosten is het een heel ander verhaal. De lopende kosten zijn met een elektrische boiler héél véél hoger dan op gas. En met een warmtepompboiler iets goedkoper. Maar dit is pas een deel van het verhaal: er horen ook investeringen bij. Voor de CV-ketel zijn die kosten 0 EUR, want die hangt er al.

Investeringen per apparaat: de cv-installatie hangt er al en kost dus nul euro. De elektrische boiler kost 350 euro en de warmtepompboiler 1000 euro.

De warmtepompboiler is aanzienlijk duurder (de ISDE-subsidie is al verwerkt in de prijs). In beide gevallen heb ik geen montagekosten meegenomen, want dat kan ik zelf. Daar heb ik dus geen anderen voor nodig (wel om het ding te tillen). Het prijsverschil van 650 EUR tov. de elektrische boiler is terugverdiend in 16 maanden. Het prijsverschil met de CV-ketel is terugverdiend in iets meer dan 11 jaar.
Dit is exclusief het feit dat gas goedkoper zal worden als ik overstap op elektrisch verwarmen: met een verbruik van minder dan 500m3 gas per jaar is het vastrecht ongeveer 55 EUR per jaar lager.

De situatie met mijn zonnepanelen

De vaste lezers weten het: er ligt een grote zonnepanelen-installatie op mijn dak. 32 stuks met 9600W vermogen in totaal. Dit dekt in principe mijn elektriciteitsverbruik vrijwel af. Ik zeg vrijwel, want ons elektriciteitsverbruik is heel erg hoog: we verbruiken bijna 12.000kwh per jaar. We verwarmen het huis grotendeels op elektriciteit en hebben een PHEV én een EV op de oprit. We zijn dus nog steeds een netto-afnemer van elektriciteit.
Daarom zijn voor mij de elektriciteitskosten net zo hoog als voor een ander, voor het extra verbruik.

Maar stel dat dit niet zo zou zijn…De terugleververgoeding is 0,11 EUR (Greenchoice). En dan ziet het plaatje er zo uit:

Dit plaatje is een tabel. Hieruit blijkt dat de warmtepompboiler met vlag en wimpel de energiewedstrijd wint, evenals de lopende kosten per jaar.

Zelfs met 0,11 EUR per kwh (de “opportunity cost”) is de elektrische boiler nog duurder dan op gas. De warmtepompboiler komt nu natuurlijk nog gunstiger uit. De terugverdientijd voor de warmtepompboiler loopt nu terug naar 5,3 jaar.

Conclusie: water verwarmen met CV, elektrische boiler of warmtepompboiler?

De conclusie is anders dan ik vantevoren bedacht had. Ik had verwacht dat het zeker gunstiger zou zijn om met de elektrische boiler de boel warm te stoken. Ik wist dat de warmtepompboiler een lager verbruik zou hebben, maar had niet verwacht dat het verschil zo groot zou zijn.

Het begon met het zoeken naar meer comfort en minder verspilling. Maar het verhogen van de energiekosten met bijna 400 EUR per jaar is waanzin. En hier komt nog een eenmalige investering bij van enkele honderden EUR en een heleboel werk.

Een warmtepompboiler schiet ook niet op: de terugverdientijd is meer dan 11 jaar en dat is gerekend met het feit dat ik het zélf kan installeren. De gemiddelde klusser (no offense) kan dit niet zelf of zal er niet aan beginnen. Een terugverdientijd van 11 jaar is te lang. Zelfs gerekend met de terugleververgoeding is dit nog 5 jaar. En ook dat is te lang. Nog even los van het praktische nadeel dat een warmtepompboiler niet op mijn zolder geplaatst kan worden.

In een bestaande situatie met CV-ketel is het veruit het goedkoopst om te verwarmen met gas. Ook qua duurzaamheid is dit beter: de hoeveelheid CO2 bij verwarmen op gas is 2x zo laag als dezelfde hoeveelheid water verwarmen met de elektrische boiler.

We zullen dus pas op een andere manier ons water gaan verwarmen als we helemaal overstappen op de warmtepomp!

Hallostroom: is zonnepanelen huren een goed idee? (NEE!)

Om bij het begin te beginnen: het idee is sowieso goed. Hoe meer mensen zonnepanelen hebben én de stroom zoveel mogelijk zelf verbruiken op het moment dat het geproduceerd wordt, des te beter. Dus als je zonnepanelen hebt: wassen, drogen & vaatwasser als de zon schijnt.

Zonnepanelen kopen is sowieso al een goed idee: met mijn zonnepaneleninstallatie van 9600wp zit ik op een terugverdientijd van 55 maanden zoals het zich nu laat aanzien. Absoluut niet slecht, lijkt me. Over de levensduur van 25 jaar (althans, de gegarandeerde “lineaire afname”, ze gaan wellicht langer mee!) verdien ik er 46.000 EUR op. Ná aftrek van de initiële investering en zónder rekening te houden met wijziging in tarieven (of saldering, om volledig te zijn).

Enfin, het is niet iedereen gegeven om zonnepanelen te kopen omdat, laten we eerlijk zijn, voor sommige mensen een investering van een paar duizend euro heel veel geld is. Maar van de week viel mijn oog op een reclame van Hallostroom: zij kopen de panelen en jij huurt ze van hen.

Hoe gaat het in zijn werk?

Ik heb op de website van Hallostroom een vorig adres ingegeven. Dit omdat ik op het betreffende adres zélf jarenlang een zonnepaneleninstallatie tot mijn beschikking had en dus weet wat het opleverde in de praktijk en hoeveel panelen er op pasten. Destijds had ik 14 panelen van 275wp en een 3k omvormer (dus maximaal 3000W vermogen).
Vervolgens kun je op de website kiezen of je een plan-op-maat wil, of een automatische dakcheck. Ik heb gekozen voor een automatische dakcheck, mede omdat het niet mijn huis (meer) is. Helaas bleek het algorithme te dom of te slim: er kon geen resultaat gevonden worden. Kan kloppen, want op de satellietfoto’s zie je natuurlijk dat er al panelen op liggen!

Dus heb ik het huis van de buren gepakt. Net zo groot, zelfde oriëntatie. Helaas ook hier geen succes! Enfin, lang verhaal kort: ik heb het tóch voor elkaar gekregen om een resultaat te krijgen voor 14 panelen, maar ditmaal op mijn huidige woonhuis. Ik heb de gegevens dus allemaal teruggerekend naar een gelijksoortige installatie.

De Voorgestelde Installatie

Er wordt niet opgegeven hoeveel WP de installatie is, maar wel dat de nieuwe stroomrekening daarmee “0 EUR per maand is”. Men gaat uit van een verbruik van 5000kwh (want dat heb ik ingegeven) en dat zou betekenen dat ik een installatie heb van ongeveer 6000wp. En daar gaat het mis: dit zou uitkomen op 428wp per paneel. Dit is grofweg 30% hoger dan “mogelijk” – en ook aanzienlijk hoger dan de 370wp panelen die ze zelf in de brochure hebben staan. Mijn huidige installatie draait op 330wp per paneel. Gezien deze installatie op het zuiden is gericht (evenals mijn voorbeeldwoning), voorzien is van optimizers (die de output verhogen) en een topmerk-omvormer schat ik de verwachtte opbrengst in als “niet plausibel“.

De Huurkosten van de Voorgestelde Installatie

De kosten voor het huren bedragen 59 EUR per maand. Schappelijk bedrag zou je zeggen. Of niet? Een 6000wp installatie zou ongeveer 6200 EUR mogen kosten, na aftrek van de BTW die je terugkrijgt. In ongeveer 9 jaar (8.75 om exact te zijn) heb je evenveel geld betaald aan je huurabonnement.
Maar, zoals gezegd hierboven, is het buitengewoon onwaarschijnlijk dat het werkelijk een 6000wp installatie betreft. De 4620wp mogen ongeveer 4800 EUR kosten. Na 81 maanden heb je dus het volledige aanschafbedrag betaald.

Het abonnement loopt echter 15 jaar. 180 maanden. Je betaalt dus in werkelijkheid 10.620 EUR voor je installatie, ipv. 4800. In die 10620 EUR zit btw, die je niet betaald zou hebben als je direct het bedrag zélf geïnvesteerd zou hebben. Feitelijk betaal je de installatie dus dubbel.

Na 15 jaar mag je de installatie kopen voor “slechts” 35 EUR per paneel: 490 EUR afkoopsom dus nadat je al 10620 EUR betaald hebt, voor iets wat nog geen 4800 EUR had moeten kosten. Daarna heb je wel gratis energie voor 15 jaar – al blijft onvermeld wat er gebeurt met de omvormer, die doorgaans 15 jaar meegaat…

De Opbrengsten & stroomtarieven

Er word zoals eerder gesteld gerekend op een opbrengst van 5000kwh met een installatie van 5180wp. Dit systeem zal in de praktijk waarschijnlijk uitkomen op 4600-5000kwh per jaar. Die 400kwh verschil is 92 EUR per jaar, of 7,7 EUR per maand.

Een misleidend screenshot van Hallostroom om je te "overtuigen" om zonnepanelen te huren. Het is alleen geen goede business case: het is veel te duur.
Screenshot van de website van Hallostroom

De werkelijkheid is iets weerbarstiger. Ten eerste rekent Hallostroom (overigens heel transparant) met 0.23 EUR per kwh. Dat de kosten worden afgerond op 96 EUR per maand ipv. 95.80 vergeef ik ze. Een realistischer prijs is echter 0.21 EUR per kwh. Variabel kun je het momenteel krijgen voor 0.206, “vast” voor 0.215. Enfin, met de waarheid in het midden:

De werkelijke besparingen per maand. Toch een stukje kleiner. Moet wel de zon zoveel schijnen als ze zeggen...

Ai. Inmiddels voel je je behoorlijk bekocht. Want de besparing is nog maar 28.5 EUR per maand. In 14 jaar is de installatie pas terugverdiend. Geen probleem, want je zit er toch 15 jaar aan vast.

Maar nu komt het volgende: salderen gáát een keer afgeschaft worden. De salderingsregeling wil zeggen dat de stroom die je in de zomer teruglevert, afgetrokken wordt van het hogere verbruik in de winter. In de zomer produceer je immers meer en verbruik je minder en in de winter vice versa. Hier wil men (eigenlijk alle partijen) iets aan doen.

Relevant hierin is het percentage eigen verbruik (en het daaraan gerelateerde absolute verbruik). Voor mijn (zeer grote) installatie ziet dat er als volgt uit:

Het percentage eigen verbruik van je eigen geproduceerde zonne-energie is relevant als later het salderen wordt afgeschaft.

Maar let op: niet alleen mijn installatie is groot (9600wp), ook mijn verbruik (>10000kwh per jaar) is hoog. Het werkelijke percentage eigen verbruik bij een kleinere installatie en een lager verbruik is daarmee niet noemenswaardig, zoals je kunt zien in de plot van het verbruik van het vorige huis (waar we geen warmtepomp & elektrische auto’s hadden):

Wat betekent dit nu concreet? Welnu: als het salderen wordt afgeschaft, dan heb je het grootste voordeel over de kwh’s die je direct verbruikt. Die haal je niet van het net en leveren dus de volledige prijs als voordeel.

De overige kwh’s worden teruggeleverd en daar krijg je, in mijn rekenvoorbeeld, nog 0.1 EUR per kwh voor terug. Let op: dat is fórs hoger dan momenteel bij aanbieders het geval is muv. Greenchoice.

Ook dit is geplot in een grafiek, maar teruggerekend naar 5180wp:

In euro’s per jaar is de impact enorm. Waar je eerst nog voor 1211 EUR per jaar terugleverde met complete saldering, keldert dit nu naar 713 EUR per jaar. Een verschil van 400 EUR per jaar. Let op dat deze cijfers íets afwijken van de eerdere cijfers omdat ik mijn werkelijke opbrengsten heb teruggeschaald naar 5180wp en geen “stelposten” heb gebruikt.

Dit verschil is gemiddeld 33,33 EUR per maand. Van je besparing van 28,5 EUR per maand blijft niet veel meer over na saldering: je bent méér geld kwijt dan wanneer je geen zonnepanelen had gehuurd.

Alternatieven

Er zijn alternatieven. Heel veel. Eigenlijk is het zo, dat je dit gewoon simpelweg niet moet doen. Heel veel mensen denken dat een systeem ongelooflijk duur is, terwijl dit in de praktijk wel te behapstukken valt. Het geld lenen via een energiebespaarlening van de overheid (rente rond de 1% én aftrekbaar) maakt het veilig en goedkoop. Zelfs een consumptief krediet is nog goedkoper. Qua kosten kun je zélfs het systeem nog beter met je creditcard betalen! Serieus: na 4 jaar heb je minder rente betaald dan je de komende 15 jaar gaat betalen en het systeem is van jou. Sterker nog: de afkoopsom na 15 jaar staat gelijk aan de cumulatieve rente op je creditcard over de laatste 20 maanden.

Het is zelfs goedkoper om een zonnepanelen-installatie met een credit card af te rekenen met 18% rente dan ze te huren via Hallostroom.

Conclusie

De conclusie is kort en simpel: het lijkt een hele mooie oplossing voor mensen die geen geld hebben om het zelf te investeren. Een nobel streven zelfs. Maar in de praktijk wijzen de cijfers iets anders uit: het is erg duur en de voorwaarden zijn ongunstig. Na 15 jaar heb je 11.110 EUR betaald voor het systeem, ipv. ongeveer 4800 EUR die je vooraf zou hebben geïnvesteerd. Als je de 4800 EUR niet hebt en wel zonnepanelen wil, kijk dan eens bij provinciale leningen zoals de energiebespaarlening. Kijk naar consumptieve kredieten of zelfs je credit card: vrijwel alles is goedkoper dan ze “huren”.

Trap ook niet in het stukje “verzekering”. In vrijwel alle opstalverzekeringen zijn zonnepanelen gewoon meeverzekerd. Tevens vergen ze geen onderhoud en gaan ze zelden tot nooit kapot.

Kun je in Nederland “off-grid” leven?

Er is een grote roep om “energietransitie”. Zonnepanelen, windturbines (da’s de correcte naam voor “windmolens”), elektrische auto’s, isolatie en zuiniger apparatuur. In Huize Snor zijn we hier vólop mee bezig en hebben we een zeer goed overzicht in ons energieverbruik en de opbrengst van onze zonnepanelen. We maken er ook een sport van om zoveel mogelijk energie te gebruiken op het moment dat het geproduceerd wordt. Wasmachines aan als de zon schijnt, auto opladen als de zon schijnt, dat soort dingen. Nu is onze installatie nogal groot (9.6kwp) en is het maximale vermogen groter dan wat ons huishoudelijk verbruik is. Zelfs als de wasmachine, droger, vaatwasser, airco en vloerverwarming aan staan leveren we nog elektriciteit terug. Het enige “apparaat” wat dit vermogen werkelijk kan opnemen is de auto.

Lees meer

Stresstest: verwarmen met de airco in een koudegolf

Al eerder (en regelmatig) schrijf ik over het verwarmen van ons huis met de airco. Korte opfrisser: ons huis is ~200m2 groot en de benedenverdieping wordt warm gehouden met vloerverwarming die op een conventionele (HR) ketel werkt. Dit wel op zeer lage temperatuur: 35C. In de bijkeuken hebben we een elektrisch kacheltje van 1500W om te voorkomen dat het daar te koud wordt. Niet omdat er niets is wat daar niet tegen kan, maar omdat te grote temperatuurverschillen in huis leiden tot tocht en daardoor voelt het ook elders kouder. Tevens hebben we airco op de benedenverdieping.

Op de bovenverdieping hebben we airco op onze slaapkamer (24m2) en de kinderslaapkamers zijn voorzien van 2 elektrische kachels van 2000W. De badkamer wordt op temperatuur gehouden met elektrische vloerverwarming (1000W) en een elektrische handdoek-radiator (1500W).

Al met al hebben we een enorme capaciteit aan elektrische verwarming voor het “geval dat”. Dit geval diende zich echter aan. Voor het eerst hebben we de elektrische kachels op de kinderkamers en in de bijkeuken aan gezet. Ook heb ik de vloerverwarming in de badkamer continu laten draaien ipv. op een tijdschakelaar. Dat niet zozeer vanwege de kou, maar omdat onze badkamer tijden met de komst van onze jongste dochter minder voorspelbaar zijn en warmte met zo’n kleintje belangrijker is.

Verwarmen doen wij ook gedeeltelijk op de airco: dit is feitelijk een warmtepomp die warmte uit de buitenlucht haalt en door compressie dit weer afgeeft aan de binnenruimte: het tegenovergestelde van een koelkast. Behalve in de zomer, dan is het precies zo als een koelkast. Dit proces is vele malen efficiënter dan verwarmen met “resistance heating” (conventionele elektrische kachels) of gas, omdat je alleen de elektriciteit er in stopt die nodig is om de pomp en compressor te laten draaien.

Dit scheelt honderden euro’s per jaar en werkt doorgaans fantastisch. Maar met lagere temperaturen neemt de efficiëntie behoorlijk af: er is minder warmte beschikbaar in de lucht, terwijl de warmtevraag van binnenuit groter wordt. Op zaterdag 6 februari kwam de kou er in. De wind draaide naar het oosten, de regen kwam vanuit het zuiden en ging over in sneeuw. De temperatuur kelderde: de gemiddelde temperatuur op zaterdag was nog 3.2C, maar op zondag was het gemiddelde -4.0C. Het bleef vriezen tot de 14e, pas op 15 februari kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur weer boven nul.

De sneeuw was funest voor de airco en heb ik uitgezet op zondagochtend. De compressor was bedolven onder de sneeuw en er kon dus nergens nog warmte uitgetrokken worden: er was geen circulatie meer mogelijk. Op de plek waar de airco stond, langs het huis, was een grote sneeuwduin ontstaan van plaatselijk een meter diep. We zijn vanaf dat moment op onze slaapkamer gaan stoken met een elektrisch kacheltje vanaf het moment dat onze dochter geboren is. Daarvoor verwarmden we onze slaapkamer uiteraard niet. Door de sneeuw waren we ook beneden gedwongen om te verwarmen met gas: de airco kreeg het niet bijgestookt (door de sneeuw, maar anders had-ie het ook niet bijgehouden door de wind). Later in de week (vanaf de 13e) heb ik de sneeuw van de airco afgehaald en is deze weer aangezet om onze slaapkamer te verwarmen. Beneden hebben we het gehouden op gas.

Hieronder zie je ons energieverbruik in kwh & m3 per dag voor de maand t/m de 20e februari. In grijs loopt de lijn met de gemiddelde etmaaltemperatuur in graden Celsius. Je ziet dat op de 6e, de dag van de koude-inval ons elektraverbruik iets hoger is dan de donderdag en vrijdag ervoor. Maar vanaf de zondag zie je het “exploderen”. Tot de 14e iedere dag meer dan 40 kwh. Op deze schaal valt gasverbruik niet echt op: dit liep op tot 10 m3 op de 11e. De 11e is ook de dag dat mijn dochter geboren is. Er is de 10e en 11e aanzienlijk meer warm water verbruikt, de verwarming stond iets hoger en we hebben 3 dagen gewerkt met een elektrische kachel van 2KW op onze slaapkamer (omdat de airco onder de sneeuw lag). Vanaf toen begon ook de zon te schijnen, wat duidelijk te zien is in de opgewekte kwh’s!

Zelf werk ik het liefst met de totale energiebehoefte die we hebben in huis. Daarin heb ik ook het gas geconverteerd naar kwh’s. En dit weer teruggerekend naar verbruik per graaddag om het beter te kunnen vergelijken. De koude dagen zijn duidelijk terug te zien, maar met iets vertraging en later met invloed van de zon: 11, 12, 13 en 14 februari waren zéér zonnig en daardoor was de warmtebehoefte kleiner dan je zou verwachten op basis van de temperatuur. Overigens is onderstaand niet de eerlijkste vergelijking wellicht: dit is ons totale energieverbruik (exclusief auto’s) maar dus inclusief vaatwasser, droger en wasmachine. Met name die laatste 2 draaien veel door de komst van de baby: iedere dag werd het bed afgehaald, veel kleertjes, doekjes, dingetjes etc. in de was.

Je ziet ook duidelijk dat vóór de 6e de energievraag aanzienlijk kleiner was. Ik wijt dit aan het stoken met de airco en het niet aanpassen & gebruiken van elektrische kachels & elektrische vloerverwarming.

Let op de 2 verschillende assen: temperatuur op linker Y-as, kwh/graaddag op rechter Y-as.

Inmiddels is het buiten weer zacht. We stoken met de airco het huis weer warm. Dat gaat lekker: het is warm buiten (efficiënt), de zon schijnt (direct verbruik vanaf de PV-installatie) en er is weinig warmte-behoefte (= zuinig!).

De stresstest is dan ook wel goed geslaagd: zelfs onder de koudste temperaturen hou ik het huis warm met een lage aanvoertemperatuur (door de CV-ketel). Een aanvoertemperatuur die met een lucht-water warmtepomp makkelijk gerealiseerd had kunnen worden.

Je ziet ook duidelijk de besparing in m3/graaddag (=correctie voor weersinvloeden). De blauwe staafjes zijn voor het stookseizoen 2019-2020, de oranje staafjes voor 2020-2021, waarbij februari geldt t/m 20 februari.

Maar dit is een vertekend beeld: we hebben immers véél meer elektriciteit verbruikt. Dit is niet alleen vanwege de airco, maar met name vanwege de koudeperiode waarin we de elektrische verwarming nodig hadden die we nooit eerder gebruikten. De waarde die nu voor februari staat is een extrapolatie van de waardes (meterstanden gedeeld door 20, maal 28). Dit zal nog een stukje teruglopen vanwege het veel warmere weer waardoor het gemiddelde gedrukt wordt.

Om een eerlijke vergelijking te maken kijk ik naar het totale energievebruik, dus alles teruggerekend naar kwh. Hierin zit géén seizoenscorrectie, het zijn de absolute getallen:

Merk op dat er 2 grote verschillen zijn in de situatie: per 1 oktober 2020 stoken we warm met de airco wanneer het kan. En de felle koudegolf waarin ook mijn dochter geboren werd heeft een grote invloed. Desondanks is de totale hoeveelheid verbruikte energie áfgenomen!

Ergo: heeft u een airco die ook kan verwarmen? Schroom niet om deze in te zetten. Er wordt minder energie verbruikt (beter voor de wereld), en het bespaart geld. Win-win.

Finaal energieverbruik 2020: 27.049 kwh

Ja, dat is nogal wat he? Huize Geldsnor heeft in het jaar 2020 maar liefst 27000 kwh energie verbruikt. Mwoah! Da’s veel. Jep. Maar het is toch niet helemaal wat je denkt.

In de media wordt vaak het een en ander door elkaar gegooid: energieverbruik en elektriciteitsverbruik. Dat zijn 2 verschillende dingen. Elektriciteitsverbruik is wat het woord al zegt: het verbruik van elektriciteit. Dit kun je simpel aflezen op de meter. Appeltje-eitje, of Petit Pomme-petit oeuf, zouden de Fransen zeggen. Little apple, little egg.

Maar er spelen nog 2 belangrijke factoren bij het energieverbruik van een huishouden. Je verwarmt immers water om te douchen, en je verwarmt je huis. Daarbij rij je waarschijnlijk ook nog af en toe auto. Die dingen horen bij je finale energieverbruik.

Dit heb ik voor mijn huishouden teruggerekend naar kwh. Hierbij is de aanname dat 1 m3 gas een energie-inhoud heeft van 10kwh (in werkelijkheid 9,9) en een liter benzine 8,9kwh. En omdat ik alles bijhoud, is het wederom een Kleines Apfel-Kleines Ei om dit in een grafiekje te stoppen. En dat heb ik gedaan. Het totale verbruik van mijn huishouden is dus de optelsom van elektriciteit-gas-benzine. Een gedeelte van de elektriciteit is gebruikt om de auto’s mee op te laden (ongeveer 7000kwh), de rest gewoon voor “huishouden”.
Gezien ik ook een paar zonnepaneeltjes op het dak heb, is de eigen opwek goed voor 37,72% van het totale energieverbruik van mijn huishouden: 10.203kwh.

Situatieschets

Onderstaande grafiek is natuurlijk erg afhankelijk van de persoonlijke situatie. Om een beetje te kunnen vergelijken volgt hier een kleine omschrijving van mijn woning en gezinssituatie:
Gezin, 2 kleine kinderen & 2 grote honden. 1 volledig elektrische auto, 1 plug-in hybride. Vrijstaand huis met oppervlakte van ongeveer 180m2, volledig voorzien van airconditioning, gezien de locatie van onze woning (ZO-Nederland) erg prettig. Vrijwel overal LED-verlichting, op een verdwaalde halogeen-spot na. Elektrische (vloer)verwarming boven, conventionele vloerverwarming beneden, met een aanvoertemperatuur van 40C. We stoken in de winter regelmatig met de airco. Het huis is verder voorzien van een luxe badkamer met regendouche en een ligbad. We drogen de was zoveel mogelijk op een rek, maar ondergoed en dergelijke gaat in de warmtepompdroger.

Hoe ziet jouw totale energieverbruik er uit?

Verwarmen met airco: > 300 EUR per jaar besparen

Vanaf oktober ben ik zoveel mogelijk met de airco het huis warm gaan stoken. Dit werkt fantastisch – en het verdient een nieuwe update.

In de eerdere update gaf ik aan dat we in oktober 56kwh meer aan elektriciteit hebben verbruikt en 18m3 gas minder. November is een iets andere maand tot nu toe. We hebben 200kwh méér verbruikt dan in dezelfde periode vorig jaar. Een deel daarvan zal zijn omdat ik nu altijd thuis werk. Dit scheelt een paar kwh per dag, maar dat is ehct verwaarloosbaar. Ik gebruik dus de volledige 200kwh als “verwarming” in mijn aannames over wat ik bespaard heb. Eerder heb ik ook al uitgelegd hoe de graaddagen-methode werkt.

1 oktober t/m 23 november
Verbruik (verwarming)57,73m3
Per graaddag:0,11
Aantal gewogen graaddagen497
Per graaddag 2019 (1 okt-23/110,271
Besparing: 80,017m3
In EUR (0.7448EUR / m3)59,6
Extra elektra-verbruik200kwh
Kosten (0,226 EUR per kwh)45,2EUR
Besparing zonder PV: 14,4EUR
Kosten (0,11 EUR per kwh)22EUR
Besparing Geldsnor37,6EUR

Uit bovenstaande tabel blijken de gegevens. Omdat mijn huis reeds goed geïsoleerd is, is er relatief weinig verschil, op het eerste gezicht. Maar bedenk het volgende: de besparing bij zachte dagen is relatief klein, omdat er maar weinig gestookt wordt. Als er niet gestookt wordt, valt er niets te bezuinigen. Als het kouder is, maar niet te koud (want dan werkt de airco minder efficiënt), valt er meer te bezuinigen. Het stookgedrag van ons huis is als volgt:

Het gasverbruik per gewogen graaddag. Duidelijk te zien is het effect van het stoken met de airco vanaf oktober, in vergelijking met het voorgaande jaar uitsluitend met gas.

Je ziet hierboven duidelijk een lager niveau voor oktober en november, vergeleken met vorig jaar (de grafiek begint in september 2019 t/m november 2020). In de winter zou ons huis normaliter rond de 0,33m3 per graaddag zitten. Met de airco aan zitten we rond de 0,1. Dit is een besparing van 0,23m3 per graaddag. Het gemiddelde is iets lager, omdat er in het voorjaar dagen zijn die dankzij koude nachten gemiddeld wel fris zijn, maar waarbij de opwarming overdag groot genoeg is om de woning warm genoeg te houden en de verwarming dus niet aanhoeft.

JaarGraaddagen
2020 (t/m 23-11)2355
20193097
20183087
20173146
20163279
20153134
20142896
Gemiddeld (excl. 2020)3106,5

De potentiële besparing is dus 3106 * 0,23 (ongeveer). Dat is 714m3 gas per jaar – ofwel ongeveer 500 EUR.
Hiervoor moet natuurlijk flink wat elektra gebruikt worden. Dit is vanwege het warmtepomp principe enigszins afhankelijk van de buitentemperatuur: als het heel koud is, is een warmtepomp (en dus ook een airco) minder efficiënt. Als ik uitga van 270kwh in de maanden nov-dec-jan-feb-maart en 100kwh in oktober en april, dan is de rekensom:
1550kwh * stroomtarief (0,226 EUR per kwh) = 350 EUR.
Besparing: 500-350 EUR = 150 EUR. (exclusief het lagere capaciteitstarief van minder dan 500m3 gas per jaar)
Inlevering op comfort: Geen.

Onze monetaire besparing is groter: we produceren meer elektra (aanzienlijk) dan we zelf verbruiken. Ik kan dus rekenen met de opportunity cost die “terugleververgoeding” is. Die is bij Greenchoice 0.11 EUR per KWh. Die 1550 kwh kost ons dus slechts 170,50 EUR. Dat brengt de besparing op jaarbasis richting de 330 EUR. Hier komt nog 55 EUR bij omdat we dan minder dan 500m3 gas per jaar verbruiken en we dus een lager capaciteitstarief mogen afrekenen.

Besparing op CO2-uitstoot: 714m3 = 1350kg CO2. Uiteraard staat hier 1550kwh elektra tegenover, met gemiddeld 400 gram CO2 uitstoot. Dat is 620kg. Besparing: 1350-620 = 730kg. Deze besparing is met onze PV-panelen gelijk: het verdringingsprincipe is hier geldig. Stroom die ik niet lever, levert een centrale.

Situatie is persoonlijk!

Ieder huis zal zijn eigen karakteristieken hebben. Als je een huis hebt met een groter gasverbruik (gemeten in m3 per graaddag, niet in absolute getallen) is de besparing absoluut groter. Helaas kan ik dat niet uitrekenen of bepalen, maar als je al een airco hebt: gebruik deze om te verwarmen, doe dit voor langere tijd (en consequent) en hou de gegevens bij via mindergas.nl (want dat is makkelijk).

Als de cijfers veranderen, dan volgt vanzelf een update!