Er is weer “gedoe”. In de media, in campagnes, op social media.
Zonnepanelen zijn niet meer “in”, en schijnbaar zou zelfs de helft van de zonnepaneel-eigenaren ze nu niet meer leggen.
Dit is het gevolg van een beeld wat geschetst wordt dat zonnepanelen niet meer rendabel zouden zijn. Klopt deze gedachte? Of is er toch méér aan de hand?
Einde salderen & terugleververgoedingen
Een deel van het verhaal zit in bovenstaand kopje. Er zit een steeds groter nadeel aan het hebben van zonnepanelen. Of het voordeel is kleiner: er mag over enkele jaren niet, of minder, gesaldeerd worden. Het salderen is bij de meeste zonnepaneel-eigenaren bekend en ook daar buiten: het wegstrepen van je overtollige opgewekte energie tegen elektriciteit die je later afneemt. Met name het verschil tussen lente &zomer (veel opbrengst) wat weggestreept kan worden tegen de energie die je extra nodig hebt in de maanden met minder zonlicht (zowel qua vermogen als daglengte).
Ook moet je bij dezen & genen een terugleververgoeding betalen, zoals bij Vandebron. Daar ga ik nu niet verder op in; dat maakt het nodeloos complex en is slechts van toepassing op die klanten van dat bedrijf.
Waar men vaak aan voorbij gaat is echter het stukje “eigen verbruik”. En dáár zit de crux van zonnepanelen.
Je eigen verbruik: het stuk wat dus nooit het net op gaat
Met zonnepanelen produceer je energie. Echter, de energie die je zelf direct verbruikt, verlaat nooit het huis. Dat is een stukje “ongeregistreerd” verbruik. Een voorbeeld: in 2023 hebben mijn panelen tot nu toe 8745kwh geproduceerd, waarvan ik er 6185kwh heb teruggeleverd. Het verschil hiertussen is wat ik direct zelf verbruikt heb. De snelle rekenaar ziet dat ik ongeveer 29.25% van de geproduceerde stroom zelf direct heb verbruikt.
Die stroom heeft dus een “0” kosten: ik lever ze niet, ik neem ze niet af en betaal er geen energiebelasting over. Ook is het net er niet mee belast, want het komt nooit buiten mijn woning. Mooi!
Echter: als ik ze wél had moeten afnemen van het net, dan had dit (bij een “normaal” energiecontract a 40ct per kwh) maar liefst 1024 EUR gekost.
Dit percentage eigen verbruik verschilt flink van maand tot maand. Deze is het laagst in de maanden dat we veel productie hebben (logischerwijs) en het hoogst bij weinig productie. Het is immers relatief, en het absolute aantal gebruikte kwh’s gedurende de dag is min of meer stabiel.
In de zomervakantie is het zeer laag, omdat er geen verbruik is (max 2kwh per dag) als we op vakantie zijn en wel veel opbrengst. Op die dagen komen we niet boven de 3,5% uit…
In 2019 kwamen we uit op 27.5% (deel van het jaar), gevolgd door 24.6% in 2020, 38% in 2021 en 30.5% in zowel 2022 als 2023 (tot nu toe).
De overige kilowatturen leveren we terug.
Naar de terugverdientijd!
Ik ga een aantal aannames doen. Zo ga ik uit van een systeem “zoals de mijne”, maar tegen kosten van 2023. Die kosten zijn de aanname…Voor mijn systeem heb ik namelijk 9500 EUR betaald in 2019.
Inmiddels kost een systeem van 12 stuks tussen de 5679 en 7600 EUR (nee, dit is niet gesponsord). Echter: dit zijn panelen van 405wp, waar die van mij nog 300wp waren. Een flink verschil. Daarmee kost een systeem van 9600wp tussen de 11.350 en 15.200 EUR. Deze kun je in de grafiek vinden onder “Investering L” en “Investering H”. Ofwel, hoge en lage. Dit zijn de 2 horizontale lijnen.
Dit systeem van 9600wp zal een gelijke opbrengst hebben aan de mijne. Gemiddeld 10.000kwh per jaar.
Ik heb hier 2 mogelijkheden voor geplot. Namelijk een eigen verbruik van 30% en een eigen verbruik van 50%, tegen een tarief van 40ct per kwh. De rest van het verbruik is in dit geval “teruggeleverd” tegen 10ct per kwh. Op het moment mág er nog gesaldeerd worden en daar wordt in dit rekenvoorbeeld dus géén gebruik van gemaakt.
Hieruit volgt dat in het scenario met 30% eigen verbruik, je dit systeem hebt terugverdiend in 6 tot 8 jaar. Met 50% eigen verbruik is dit teruggelopen tot 4,5 tot 6 jaar.
Ben je benieuwd wat het zou zijn als je mag blijven salderen? Dan is het antwoord 3 tot 4 jaar.
Onder gelijkblijvende energiekosten levert dit systeem je in 25 jaar ongeveer 50.000 EUR op (na het terugverdienen van de installatie.
Nogmaals: dit is zónder rekening te houden met salderen en met een zeer laag teruglevertarief.
Dit teruglevertarief van 10ct is een actuele waarde die ik (met gemak) realiseer met mijn dynamische contract. Een hoger eigen verbruik midden op de dag zou het gemiddelde tarief zelfs nog verhogen.
Ook in 2023 en 2024 is het nog altijd zeer gunstig om zonnepanelen neer te leggen. De kunst is het eigen verbruik fors te verhogen.
Veel mensen roeptoeteren jammer genoeg maar wat, daar heeft niemand wat aan.
Ik zelf heb mijn panelen toendertijd aangeschaft in het kader van verlaging van mijn vaste lasten. Dat is goed geluk. Heb al jaren een zeer lage energierekening (0 tot 20 euro p/m)
Je hebt een wat ongebruikelijke definite van “eigen verbruik”. Jij definieert het als het percentage van je zonnepaneel opwek die je direct zelf gebruikt in huis.
Meestal wordt met “eigen verbruik” bedoelt het percentage van het je verbruik in huis dat opgewekt wordt door je panelen. Dat is veel relevanter dan jouw definitie. Bij een zeer hoog verbruik in huis en een kleine set panelen kun je op 100% eigen verbruik komen terwijl dat op het totaal verbruik minimiem is.
Bij jou is in december het eigenverbruik het hoogst. Dat klopt bij jouw definitie maar in die maand is de hoeveelheid opgewekte zonnestroom miniem tov van je verbruik. Relevanter is hoeveel van je verbruik je opwekt, niet hoeveel van je opwek je verbruikt. Waarom trots zijn op 70% van je opwek in december te gebruiken als dat een heel klein percentage is van je verbruik?
Ik denk daarnaast dat rekenen met 40 cent energieprijs en 10 cent TLV veel te optimistisch is. Als dat halveert, en het “echte” eigen verbruik is 30%, en nog meer leveranciers gaan op een of andere manier boetes zetten op terugleveren (zoals nu al door bv geen bonussen te betalen als je zonnepnelen hebt) dan is je terugverdientijd op zijn best 15 jaar (zeker als je omvormers moet vervangen na 10 jaar). En dat is een vrij armzalig rendement. 15 jaar om je geld terug te verdienen, en daarna nog 10 tot 15 jaar een klein beetje geld verdienen, maakt dat je over 25 tot 30 jaar gesproken misschien een paar procent rendement per jaar maakt.
Ik zou nu geen zonnepanelen meer kopen (heb ze wel), maar wel een dynamisch contract nemen. Dan heb je voordeel van de lage elektra kosten door zonnestroom, zonder de investering erin.
Nee, dat is niet ongebruikelijk. Het is de enige juiste definitie. Namelijk wat je direct verbruikt. Dat is eigen verbruik. Het is zelfs de “officiële” definitie, ook wel zelfconsumptie genoemd.
Voorts ben ik niet trots op 70 procent, het is een waarneming. De 30 procent op jaarbasis is dus uiteraard het volledige gemiddelde en niet de waardes door 12 delen.
Het is zeer relevant voor je terugverdientijd is hoeveel je zelf verbruikt. Niet alleen hoeveel je opwekt. Immers, maar dat zul je gelezen hebben, reken ik zonder salderen. Met salderen heb je het in 2 tot 3 jaar terugverdiend.
Verder is 40ct een actuele waarde, en 10ct erg negatief. Ik realiseer veel hogere waardes.
Zelfs met deze zeer conservatieve waardes is een terugverdientijd zeer kort. Zeker als je bedenkt dat omvormers tien jaar garantie hebben. Dat wil dus niet zeggen dat je ze dan moet vervangen. Enkel dat vervangen voor die tijd gratis is.
Voor de terugverdientijd is het belangrijk te weten hoeveel van de opgewekte pv-energie je zelf gebruikt. Die is nml “gratis” (niet echt natuurlijk) en heeft een waarde van in dit voorbeeld 40ct. Terugleveren levert in dit voorbeeld slechts 10ct op.
Als het salderen stopt, is het veel belangrijker om zoveel mogelijk je stroomverbruik af te stemmen op je opwek. Nu is je teruglevering nog 40ct waard (wederom: voor iedereen anders, maar even in dit voorbeeld). Straks slechts 10ct of wat er ook maar in je contract staat.
Ik ben het wel met je eens dat je nu beter voor een dynamisch contract kunt gaan. Het waait nu bijvoorbeeld hard, dus de prijzen zijn weer laag. Ik heb de vorige kerstvakantie bijna dagelijks mijn woonkamer verwarmd met een elektrische kachel om gas te besparen. Vooral ’s nachts waren de energieprijzen vaak negatief of zo goed als 0ct/kWh. Met een dynamisch contract profiteer je dus van de opwek van windmolens die het ook goed doen in de winter en dus je huis goedkoop kunnen verwarmen.
Precies – zonder je pv zou je die kwhs wel moeten betalen. En dat bepaalt in belangrijke mate de terugverdientijd.
“Daarmee kost een systeem van 9600wp tussen de 11.350 en 15.200 EUR.”
Dus max EUR 1.60 per kWh aanschafprijs.
Dat is trouwens ook ongeveer de prijs die ik betaalde in 2019 voor 12 panelen.
Bij overproductie: In 2023 was het gemiddelde dynamisch teruglevertarief rond de 22-24 cent gok ik.
Dus dan zou het 1.60/.22 =7.3 jaar duren voordat de investering is terugverdiend. Dat wat jaren geleden al gezien werd als een redelijkep terugverdientijd voor zonnepanelen. Ik herinner me van jaren geleden dat de overheid salderen toen wilde afbouwen, met in het achterhoofd dat de terugverdientijd nog steeds ~7 jaar moest zijn om het aantrekkelijk te maken (stond denk ik in kamervragen/kamerbrief van toen, maar weet het niet meer zeker). Toen dachten ze dat dit gebeurde omdat panelen goedkoper werden. Achteraf blijkt dat de panelen nog steeds net zo duur zijn, maar dat de terugverdientijd nog steeds 7 jaar is door de hogere stroomprijs.
Bij eigen gebruik is de rekensom mogelijk nog gunstiger, omdat je daar een hogere kWh prijs moet gebruiken. Ik denk dat de meeste mensen met een dynamisch contract 2-3 cent gemiddeld meer betalen per KWh dan dan ze als terugleververgoeding krijgen.
Ik heb trouwens nooit helemaal gesnapt waarom men het altijd heeft over terugverdientijd. De investering is dan lastig te vergelijken met alternatieven (rente op spaarrekening, beleggen) etc.
Teruglevering levert mij gemiddeld 11ct op, stroomtarief kost me 12ct.
Ik betaalde in 2019 9500 eur voor een systeem van 9600wp :-).
Ik zie dat ik best wat onzin getypt heb, want ik moet natuurlijk de overproductie exclusief belastingen nemen en niet inclusief belastingen.