Vanaf 21 december wordt Tesla opgenomen in de S&P 500. Los van wat ik daar zélf van vind als zelfverklaard Boomknuffelaar die 2 elektrische auto’s (waarvan 1 PHEV) op de oprit heeft staan, vind ik er als belegger iets van. Dit relaas gaat dus niet over Tesla als bedrijf, of als waardeoordeel over Musk.
Nee, dit gaat over de WTF-impact die dit heeft op ETF’s: Exchange Traded Funds. Er zijn heel veel verschillende ETF’s, maar er is een groot aantal “trackers” die een volledige index volgen. Dit is zelden de volledige index, maar meestal een opbouw die het gedrag van de index zoveel mogelijk nabootst. Nu werkt een Index zoals de S&P 500 in de basis heel simpel: als je 100 bedrijven hebt, die allemaal een koers hebben van 10 USD per aandeel, dan is de Index 1000 punten waard. Echter, buiten deze basis om is het véél complexer.
De S&P 500 is namelijk een “weighted” index. Dit betekent dat de verhouding niet 1-op-1 is: de weging van Bedrijf A staat gelijk aan:
Weging A = bedrijfswaarde A / alle bedrijven in de index
Als een bedrijf meer waard wordt, dan is zijn weging groter. En daar schuilt het gevaar / wringt de schoen / speelt de onwetendheid van beleggers / zit de reden waarom ik niet in Trackers beleg.
Trackers volgen de brede economie
De S&P 500 (en andere indices) worden geroemd om het “volgen van de hele economie” van in dit geval de VS. Helaas, dit is niet het geval. De zware jongens trekken de kar. De 10 grootste bedrijven in de S&P 500 vertegenwoordigen iets meer dan 28% van de waarde van de gehele S&P.
Deze 10 zijn (op volgorde van weging, 30 oktober) Apple, Microsoft, Amazon, Facebook, Alphabet A, Alphabet C, Berkshire Hathaway, Johnson & Johnson, Procter & Gamble en Nvidia. Niet echt een diverse club. Bij het volgen van de S&P 500 belegt u dus voornamelijk in High-tech.
Dat de S&P 500 hoge toppen scoort in de Corona-crisis is dan ook nauwelijks verwonderlijk: de nauwelijks getroffen of zelfs zéér welvarende bedrijven vertegenwoordigen een groot deel van de waarde van deze index. Ook de overige bedrijven zoals J&J en P&G zijn niet getroffen door de pandemie, zelfs in tegendeel. Of het dus een goede afspiegeling is van de wérkelijke stand van de economie, kun je je afvragen. Waar is de energie-sector (gedeeltelijk in Berkshire, maar dat bedrijf is een index op zich), maakindustrie, kleding, vastgoed, medische apparatuur, infrastructuur en alle andere dingen die we in het werkelijke leven nodig hebben?
Vanaf 21 december dus: Tesla
Vanaf 21 december komt hier Tesla bij, vermoedelijk op de 7e plek. Dit is in ieder geval een maakbedrijf (met een waardering als een Tech-bedrijf). Maar wat is nu mijn probleem? Welnu, los van het feit dat een weighted-index geen goede afspiegeling is van de economie zoals hierboven uitgelegd, het volgende:
Doordat een aandeel opgenomen gaat worden in een index, worden er automatisch meer aandelen van gekocht en gaat de koers dus automatisch omhoog. De “trackers” moeten immers het aandeel kopen om het onderdeel te maken van het index-volgen. Als het een klein bedrijf is maakt dit weinig uit: van een kleine toevoeging in een index heb je geen aandelen nodig om toch hetzelfde gedrag na te bootsen. Maar bij een top10-waardering heb je geen keus. Het is niet mogelijk om een goede afspiegeling te maken van de index zonder 1 van de top10 aandelen te houden in gelijke proportie.
Het aandeel zal dus gaan stijgen, zónder dat er ook maar iets verandert in de fundamentele bedrijfsvoering. De waardering van het aandeel is al zeer hoog en wordt nog verder buiten proportie getrokken doordat het aandeel in een bepaalde index wordt opgenomen. Indien later blijkt dat de beloftes niet nagemaakt kunnen worden, dan zal een koers zonder fundament (zoals “assets” in de vorm van fysieke bezittingen zoals grond, fabrieken en cash-equivalenten) als een plumpudding in elkaar klappen. Bij bedrijven met een grote waardering betekent dit een risico op een kettingreactie, waarbij mensen hun S&P500-ETF verkopen waardoor ook de koersen van andere bedrijven lager worden. En daarin schuilt mijns inziens het gevaar, gezien het zeer volatiele verleden van een bedrijf als Tesla.
Voorlopig hou ik het dus gewoon bij mijn eigen samengestelde index, met beheerkosten van vrijwel 0%, afgezien van de aankoopkosten van ongeveer 2 EUR per transactie.