Thermische muurverf: zin of onzin

Eerder deze week kreeg ik een fantastische vraag, die helemaal in mijn straatje valt. Ik had er beroepsmatig al wel eens iets over gelezen, maar wist nog niet van de hoed en de rand. Het was dus tijd voor wat research. Desk-research, in dit geval want ik heb niet daadwerkelijk een pot verf gepakt om dit te vergelijken met thermische muurverf met mijn infrarood-camera.
Dit is de vraag:

“Ik lees je blogs met veel plezier. Mijn vriendin en ik willen verhuizen, en willen dan in het nieuwe huis zo dicht mogelijk richting de gasloos en nul op de meter komen. Tijdens het researchen naar wat voor zaken we allemaal kunnen doen richting dat doel kwam ik “thermische muurverf” tegen.

Nou kon ik daar vooral wat over vinden op sites die het spul verkopen, dus niet per se onafhankelijke info. Maar het ligt wel aardig in jouw straatje qua energiebesparen en een klusje wat je eventueel zelf kunt doen, dus ik vroeg mij af of jij iets kon zeggen over de (on)zin van thermische muurverf?”

Thermische muurverf: wat is het?

Warmte-overdracht vindt plaats door 3 processen: conductie, convectie en straling. Conductie is simpelweg door contact: neem een niet geïsoleerde deurkruk en hou daar een vlammetje tegenaan. De deurkruk aan de andere kant van de deur wordt óók warm. Dat is conductie: het doorgeven van warmte via vaste materialen die in contact staan.
Convectie is ook een bekend verschijnsel: tocht is een goed voorbeeld. Dankzij convectie krijg je bijvoorbeeld je woning koel zonder airco door ’s nachts te ventileren.

Veruit het belangrijkste in warmte-overdracht is echter straling: ieder materiaal straalt warmte uit. Sommige materialen stralen warmte gemakkelijk uit (emissie-coëfficient). Steen is bijvoorbeeld een goede uitstraler (en isoleert daarom nauwelijks). Materialen met een lage emissiviteit zijn bijvoorbeeld koper en aluminium. Daar staat dan weer tegenover dat die weliswaar een lage emissiviteit hebben, maar ook een enorm vermogen om warmte door te geven via conductie. Enfin, ik dwaal af.

De beste isolator is vacuüm: in een vacuum is geen conductie of convectie. En straling kun je relatief eenvoudig breken. Hier kom je in de buurt van de thermische muurverf.

Het concept van thermische muurverf, of isolerende muurverf, is al duizenden jaren bekend. Denk aan witgeschilderde (of gekalkte) woningen in hete gebieden. Dit is een bewezen methode die simpelweg werkt: een witte muur reflecteert (per definitie!) zichtbaar licht. Maar ook meer infrarood. Zichtbaar licht (380-750nm) is goed voor ongeveer 47% van de energie uit zonlicht en infrarood (>750-2500nm) is goed voor 51%. Het is samen geen honderd: de rest is UV A & UV B.

Dit is het “ouderwetse” concept en werkt als een trein als je warmte-opname in je stenen wilt voorkomen. Echter, de meeste thermische muurverfen die worden gepromoot zijn muurverfen voor binnen: het behouden van de warmte in de woning. Er wordt geclaimd dat dit gebeurd door allerlei mooie keramische of glazen bolletjes die een vacuüm-laagje veroorzaken en de warmte reflecteren.

En werkt die thermische muurverf een beetje?

Vanuit de theorie zou het kunnen werken. En het zal ook ongetwijfeld iets doen. De R-waarde uitrekenen is moeilijk of eigenlijk onmogelijk omdat de laagdikte te klein is. Die methode valt dus wel af.
Maar zoals gezegd: het kan werken. Echter, het zijn wel verschillende dingen. Reflectie kan zeker werken: een wittere muur zal méér warmte naar de kamer reflecteren dan een donkerdere muur. Echter, de aanwezigheid van glazen of keramische bolletjes doet niets met de reflectie. Die wordt niet groter of kleiner.

Ik kan daarom eigenlijk heel kort zijn: er is geen aantoonbaar effect. De gevonden en gemeten waardes zijn niet groter dan bij normale Latex producten of behang.
De belangrijkste “claims” van fabrikanten zijn gebaseerd op onderzoek wat op zijn minst twijfelachtig is: qua laagdikte, maar ook in de concentratie en gewichten van de werkzame deeltjes.
De terugverdientijd is dan ook op zijn minst “honderden jaren”.

Eén van de onderzoeken kun je vinden via deze link.