Sinds de aankondiging van “Van de Bron” om terugleveringskosten en rekening te brengen, zit ik er een beetje mee in mijn maag. Wat vind ik hier van? Wat speelt er precies, en wat zou ik zelf doen? Maar vooral: wat is geroeptoeter en wat is feitelijk juist.
Daar probeer ik op in te gaan. Eerst ga ik uitleggen waar het om gaat, en waar het nadrukkelijk niet om gaat. Verder ga ik nog in op welke risico’s zij lopen en hopen te beperken.
Allereerst: de terugleveringskosten zijn iets anders dan “terugleververgoeding” en salderen. Salderen is het wegstrepen van leveringen versus afname. Als je meer produceert dan je afneemt, dan krijg je een terugleververgoeding. Deze is momenteel rond de 13ct bij VandeBron.
De terugleveringskosten is een vast bedrag per dag, wat je betaalt aan deze betreffende leverancier. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid stroom die je op jaarbasis terugstuurt. Echter: ook als je saldeert, lever je nog steeds terug. Een rekenvoorbeeldje:
Ik produceer 15kwh energie met mijn zonnepanelen op een dag. Ik neem 5kwh direct af, en 10 kwh gaat het net op. ’s Avonds neem ik 10kwh van het net af.
Dit betekent dat ik volgens de salderingsregeling een verbruik heb van 0 kwh. Voor de energieleverancier is het verhaal anders: ik lever 10kwh en neem 10kwh af. In 2 richtingen, maar er is voor 20kwh transport over mijn aansluiting.
De pijn zit gedeeltelijk hierin: die stroom lever ik terug via het net. En dankzij de salderingsregeling krijg ik 100% hiervan vergoed. De kosten op deze dag zijn dus 0 EUR. Wederom: voor de energieleverancier is dit anders. Zij betalen overdag in het meest ongunstige geval om mijn stroom af te nemen en door te verkopen. Het kan heel prima zijn op veel dagen in het jaar dat ze 0 EUR krijgen voor mijn 10kwh. En ’s avonds dit “mogen” leveren aan mij en dit op de markt inkopen voor 25ct per kwh. Ik heb de leverancier dus 2,5 EUR gekost.
Dit doet een leverancier als Vandebron veel pijn. Ze hebben afgezien van de zonnepanelenbezitters geen productiecapaciteit. Ze hangen er dus volle bak in: ze betalen ’s avonds bakken met geld en krijgen overdag stroom die ver onder die prijs ligt. Dat is een risico voor een bedrijf en bestuurders van een bedrijf zijn wettelijk verplicht om bedrijfsrisico’s te managen.
Bovenstaande hangt samen met de profileringskosten: die zijn tot op zekere hoogte wel voorspelbaar, al gaan de wijzigingen snel. Maar dan hebben we ook nog onbalanskosten. Die zijn vele malen hoger en worden afgerekend per kwartier. Hier valt niet aan te ontkomen. Zo kan een dag met veel minder zonneschijn dan verwacht (zoals vandaag) bakken met geld kosten, tot wel 1000 EUR per MWh. Dat gaat snel…(en kan een dergelijk bedrijf zo maar >150k EUR per uur kosten).
En hoewel onbalanskosten en profileringskosten er altijd geweest zijn, zijn deze bij lange na niet zo volatiel geweest als nu. En iedereen met gezond verstand weet het: volatiliteit introduceert risico’s.
De korte conclusie is dus: het loont om je klanten aan te sporen om overdag te gebruiken. Want het kost je aanzienlijk minder geld.
Een iets uitgebreider verhaal maakt het echter een stuk lastiger.
Want het zijn niet altijd de zonnepanelen die onbalans veroorzaken. En zelfs soms zorgen voor een positieve business case. Een klant zonder zonnepanelen die overdag stroom afneemt zorgt immers aan de andere kant voor grote winsten. De stroom kost vandebron dan helemaal niets, maar ze kunnen het wel verkopen aan iemand die de volle prijs betaald. Dat is gunstig – maar je gelooft zelf niet dat deze personen korting gaan krijgen.
Dan hoor ik nog wel argumenten om me heen: Ja maar. Ja maar waarom consumenten. En ja maar, pak bedrijven eens aan.
Ja maar lieve mensen: grootverbruikers hebben al volstrekt andere contractvormen waarin onbalanskosten en profileringsrisico’s worden afgedekt. Daarom zijn de kale prijzen voor grootverbruikers veel lager (er is geen risico voor de leverancier).
Ook leveranciers van stroom delen in de risico’s: een groot zonnepark of windmolenpark zal afschakelen bij te lage opbrengsten of negatieve prijzen.
Maar de allergrootste energiecentrale van Nederland schakelt nauwelijks af: de daken van consumenten en een flink aantal bedrijven. De capaciteit van onze zonnepanelen in Nederland ligt boven de 20GW. Dat wil ik best even in perspectief plaatsen. Alleen de 3-kloven dam in China heeft een grotere capaciteit.
Deze energieproducent, om het holistische te benaderen, heeft geen motivatie om af te schakelen: de pieken zijn enorm en je mag het “teveel” geproduceerde later weer afnemen van het net. Prachtig!
Maar wat wil vandebron nu bereiken?
Ik denk dat ze 3 dingen willen bereiken. Ten eerste: discussie. Het is het aftasten van de grenzen van de markt. Wat mag wel, en wat mag er niet. En het is simpelweg een dochteronderneming van een grotere partij (essent). Geen slechte missie.
Een tweede doel: klanten wegjagen. Zij die het meeste pijn ervaren, zullen ook de meeste pijn veroorzaken. Die is Vandebron dus liever kwijt dan rijk. Als laatste puntje zullen ze willen zien dat er daadwerkelijk een gedragsverandering is. Want op deze manier creëer je wel degelijk een kostenprikkel bij je klanten om de stroom toch maar te gebruiken als je het produceert.
Voor andere leveranciers bestaat er wel een risico: klanten met zonnepanelen die overstappen. In grote volumes zie je in de praktijk dat we hier een probleem gaan zien. De liquiditeit van energieleveranciers kan wel degelijk onder druk komen te staan.
(overigens: we gaan nu de eerste winter in met dit volume aan zonnepanelen. De groei was en is stormachtig, en ook in de winter zul je een flinke productie van zonne-energie zien en dus ook overdag lagere stroomprijzen).
Wat vind ik er van?
Ik vind het logisch; een leverancier ziet een risico en probeert dit risico te mitigeren. Dat is hoe de markt functioneert. Klanten die er door geraakt worden hebben de vrijheid om over te stappen. Als jij je niet verantwoordelijk voelt voor de marge van de leverancier en zijn risico’s, dan staat je dat vrij om elders een risico te zijn voor een leverancier.
Zelf ben ik al tijden bekend als tegenstander van de salderingsregeling en staat deze regeling échte innovatie in de weg. Daar wordt niemand beter van.
Ik snap je verhaal en berekeningen, maar het komt op mij erg over als “wel de lusten maar niet de lasten”. In de zomer laten ze mensen betalen vanwege de hoge teruglevering, in de winter laten ze mensen betalen vanwege de hogere vraag/prijs. Oftewel win-win voor vd Bron. Als deze proefbalon doorgaat, is het één schaap over de dam.
Het punt wat ik wil maken is: volgens mij wilden we mensen aan de zonnepanelen hebben ivm een wereld/milieuprobleem. Nu wordt er simpelweg een goedkoop prijsmodel van gemaakt, waarbij de energieleverancier ten alle tijden winst kan maken. Winst maken prima, maar er zijn wat mij betreft grenzen. Het zal ook zorgen voor een averechts effect, waarbij mensen hun zonnepanelen gaan uitzetten of zinloos energie gaan verbruiken of zonnige dagen.
Ook in de winter betaal je voor het terugleveren. Dat is ook wel gek, maar tegelijkertijd een logisch gevolg van de idioterie rondom de salderingsregeling.
Mensen kunnen altijd ergens anders heen (en zien dat het businessmodel ook daar niet houdbaar blijkt).
Gelukkig doe ik er niet aan mee: als energiespeculant draag ik het risico.
Klopt, echter leveren de meeste huishoudens niet terug in de winter vanwege het hogere verbruik van airco/warmtepomp.
Als energieleverancier draag je het risico in de zomer en verdien je in de winter. Creatief gevonden hoe ze nu in beide perioden winst kunnen maken, maar of we daarmee blij moeten zijn 🙂
Zelfs in de winter is het eigen verbruik in de meeste huishoudens maximaal 50 procent. Ze hebben het wel aardig uitgedacht…
Ik vind het een logische zet van VanDenBron, want ze zien hun winstmarges verdampen. Wat mij wel stoort is de toon van hun persbericht. Ze doen alsof mensen met zonnepanelen ervoor zorgen dat arme gezinnen nu een hogere rekening krijgen. Eerst jaren lang continue reclame uitzenden over het belang van zonnestroom, dan gaan mensen panelen leggen en vervolgens diezelfde mensen uitmaken voor het ‘probleem’. Alsof VdBron begaan is met die “arme gezinnen”… ze maken zich alleen maar zorgen over hun jaarcijfers. Best, maar ga dan niet moreel lopen doen en groepen tegen elkaar opzetten. Of gaan roepen dat het “oneerlijk” is. Dat heet bedrijfsrisico.
Ja, daar sluit ik me bij aan. Foute communicatie.
En zoals eerder gezegd, we hebben als particulier de panelen gelegd om zonne energie op te wekken, want we willen minder fossiele energie gebruiken. Zonde als dat hierdoor ontmoedigd wordt.
Helemaal eens over die communicatie! En erger nog: Van-de-Bron en andere energiebedrijven vergeten in de discussie voor het gemak te vermelden dat ze er zelf ook aan verdienen: ze kopen de energie in van “rijke” mensen met zonnepanelen voor een lage (salderings-) prijs en verkopen die dan door aan “arme” mensen tegen een reguliere (hogere) prijs.
Bovendien: hun bedrijfsrisico is sowieso behoorlijk beperkt, aangezien ze niet hoeven te investeren in honderdduizenden zonnepanelen… Feitelijk krijgen ze die enorme investering van miljoenen particulieren gratis en voor niets…
Slim bedrijfsmodel, jammer dat energiebedrijven met dit soort gedrag wegkomen.
Op het eerste oog lijkt het alsof het klopt. Maar dat is niet zo. De prijs overdag zakt immers door zijn hoeven juist omdat er géén vraag is van de “arme mensen” tegen de reguliere prijs. Als die vraag er van de “arme mensen” zou zijn, dan zou de prijs niet zakken.
Bovendien kunnen deze consumenten die leveren (zoals ik zelf) tegen dezelfde 0 prijs ’s avonds weer afnemen.
Een voorbeeld van deze week: ik leverde overdag terug tegen 10ct per kwh. Dat was de spotprijs van die dag, op dat moment. Met 30kwh geleverd heb ik daar 3 EUR voor ontvangen.
In de avond was mijn verbruik in dit geval verwaarloosbaar en heb ik niets noemenswaardig afgenomen (rond de 0.5kwh tussen 19 en 21).
In de avond steeg de prijs echter wel naar ongeveer 30ct per kwh (alles zonder BTW en energiebelastingen, zuiver de kale prijzen).
De energieleverancier moet dankzij de salderingsregeling deze stroom ’s avonds terug kunnen leveren aan de klant. Als je de auto dan op zou laden, dan heb je het al snel over 10kwh per uur, in dit geval dus een spread van 2 EUR per uur op 1 klant. En dat 3 uur lang. Een verliespost van 6 EUR.
Dit wordt enigszins genivelleerd omdat je een deel van de stroom overdag hebt kunnen verkopen aan je andere klanten. Maar lang niet alles, een deel zal op de spot markt verkocht zijn en ’s avonds teruggekocht zijn.
Spreiding is er altijd geweest. Maar zoals iedereen in proces-omgevingen weet: met een grotere spreiding worden de risico’s ook groter. En soms onbeheersbaar. Het is dus slim om ze beheersbaar te maken: enerzijds klanten wegjagen die het probleem vormen (zij die de meeste pijn voelen veroorzaken ook de meeste pijn), en anderzijds door er meer aan te verdienen.
Dit is van vandebron die de wettelijke salderingsregeling afbreekt. Of je nu voor of tegen salderen bent, er is een wettelijk salderingsrecht. De ACM mag zeggen dat deze constructie mag omdat ze het via staffels van teruglevering doen als virtuele vaste kosten. Ik ben er vrij zeker van dat de rechter hier anders over zal oordelen. De rechter kijkt (ook) naar de intentie van de wet.
Ik ben daar nog niet van overtuigd. Immers, het salderen blijft in stand. Ook de terugleververgoeding zelf blijft overeind. Alleen wordt er een vaste vergoeding ingebracht. Ik weet het niet…
Het duidt wel duidelijk de makke van onze politieke en de extreme traagheid waar men mee werkt. De salderingsregeling had al lang geschrapt moeten worden (althans, duidelijkheid over verschaft).
Vandebron is natuurlijk een mini-leveranciertje. Maar ik geloof wel degelijk dat ze existentiële risico’s gelopen hebben en nog steeds lopen die kan leiden tot hun ondergang.
Het is niet echt een vaste vergoeding maar een staffel naar hoeveelheid kWh teruggeleverd. Het is een variabele heffing gemaskeerd als vaste heffing. Waarom denk je dat ze hiervoor gekozen hebben, en niet simpel 10 ct per kWh gesaldeerde kWh? Dat zou ongeveer hetzelfde effect hebben gehad voor hun klanten, maar duidelijker maken dat ze de salderingsregeling willen afbreken. Mijn inschatting is daarom dat de rechter dit ook zo zal zien. Saldering is nu nog een wettelijk recht.
Existentiele risico’s lijkt me wat overdreven. Vandebron is eigendom van Essent welke eigendom van E-on is. E-on maakt in 2022 2.4 miljard euro winst. In 2021 zelfs 5.3 miljard. Ik heb wat minder medelijden met dit soort bedrijven dan jij :-).
Medelijden heb ik niet.
Dat het onderdeel is van eon: feit. Maar daardoor zijn ze nergens tegen beschermd. Apart bedrijf, eigen bv, balans en winst/verliesrekening. Dividend zal worden afgestort maar verlies noodzaakt niet tot redding.
Sowieso zijn dit soort bedrijven niets meer dan administratiekantoren met speculatieve business…
Ik word altijd blij van de heldere uitleg hier. Tja, alles wat de burger iets oplevert wordt op termijn weer afgebroken door de tegenpartij en/of overheid. We zullen zien welke kant het op gaat. In ons huidige huis hebben we nog 24 panelen, maar het nieuwe huis maar 8, dus veel terugleveren zal dat niet worden met een groot huis en 2 elektrische auto’s.
De puinhoop wordt alleen maar groter, en het hele plaatje ondoorzichtelijk. Aan de ene kant de overheid die investeren in zonnepanelen aanmoedigt met 0% BTW en een salderingsregeling opstelt. Aan de andere kant dezelfde overheid die dikke belasting heft op stroomverbruik (maar daar weer een korting van 597 euro per jaar op geeft) en de salderingsregeling wil afbouwen. Daarbovenop energiemaatschappijen die hun eigen vorm van belasting gaan invoeren (zomaar honderden euro’s per jaar). In een soort valse morele verpakking. Alsof niet iedereen meebetaalt aan kinderbijslag of aan subsidies voor elektrische auto’s. Ook als je geen kinderen of een Tesla hebt. Er is geen heldere calculatie meer te maken en partijen rijden elkaar (en zichzelf) in de wielen. Waanzin. Ik snap heel goed dat mijn elektriciteit tweemaal over het net gaat, maar het lijkt me een betere oplossing dan op elke zolder een pak batterijen neer te zetten. We willen geen olie meer winnen, maar het leegplunderen van de aarde om batterijen te maken schijnt geen enkel probleem te zijn. Heel vreemd allemaal. Dit model gaat ons geen steek verder helpen.
Het is met slimmere ingrepen niet nodig om veel stroom het net op te duwen. Slimmer omspringen met eigen productie. Daar zijn geen batterijen voor nodig (overigens is het leegroven bij fossiele brandstoffen vele malen grootschaliger).
Een vaatwasser overdag laten draaien ipv na het avondeten is al een aardig verschil. Idem dito voor wasmachine en warmtepompen.
Dit model zal zeker niet de oplossing zijn. De oplossing ligt bij de politiek die verzaakt. Al jaren.
Niet de eerste keer dat subsidieregelingen innovatie in de weg staan… Dit soort ‘gedoe’ zag ieder weldenkend mens van mijlenver aankomen.
Als we echt anders en duurzaam willen, maar alleen als we het echt willen, maak dan een dynamisch contract de norm. Of nog beter, maak het de enige optie…
Dan zijn thuisaccu’s niet langer een investering die terugverdiend moet worden, maar zien we het opeens als de luxegoederen die het werkelijk zijn: namelijk de ‘ontzorgers’ die ons in staat stellen om kWh’s te gebruiken op momenten dat er normaliter geen energie zou zijn. Mensen zouden opeens hun best doen om de accu vol te houden. (Dus laden als er voldoende is en minderen als er geen energie is en het einde van de accu nadert. Dat doe je bij je telefoon toch ook zo??)
We zijn veel te makkelijk met het probleem afschuiven naar de netwerkbeheerders en overheid. Overheden kunnen per definitie helemaal niets (echt niet!) en netwerkbeheerders zijn simpelweg bedrijven. Die willen een zo groot mogelijke invloed en maximalisatie van aandeelhouderwaarde. (En gek genoeg is een afhankelijke consument voor beide de beste oplossing.)
Juist – en natuurlijk het zoveel mogelijk verbruiken op momenten dat het noodzakelijk is.
Wij wonen on Belgie en daar is de salderingsreging van de een op de andere dag gestopt. En ik vind dat een goede zaak. We zijn bewust bezig met wanneer de zon schijnt en we onze machines aanzetten. We zijn ons echt bewust van ons verbruik.
Hier geldt er overigens geen terugleververgoeding maar krijg je gewoon minder centen voor wat je op het net zet.
Goed uitgelegd Geldsnor, dankjewel.
Wij gebruiken onze opgewekte stroom door de afwasmachine in de ochtend aan te zetten. We wassen ook overdag. In de avond gaat de tv/computer aan, en de verlichting natuurlijk. Dat hou je natuurlijk wel.
Ik las elders een leuke tip voor dat laatste Marianne: overdag je ipad en laptop opladen, en daar ’s avonds op tv kijken.
Wat betreft deze actie van vdBron: de staffel werkt ongelijkheid in de hand. Zit je er per jaar maar net overheen dan betaal je in verhouding fors meer dan iemand in dezelfde staffel die 900 kWh meer opwekt.
Ik blijf erbij dat dynamische tarieven veel meer gestimuleerd moeten worden. Dat is de duidelijkste prikkel om stroom te gebruiken op momenten dat het goedkoop is. Voor mij principieel de enige keuze nu.
Bij een ipad of laptop maakt het oplaadmoment echt niets uit. Een ipad heeft een batterijcapaciteit van minder dan 40wh. De besparing van uberhaupt op de ipad iets te kijken tov de traditionele televisie (met sound bar, surround etc) is groter dan het moment van opladen.
Eens met de conclusie: dynamisch is “the way to go!”.
Beste mensen, volgens mij is niet de discussie over het terugleveren enz. Het probleem zit bij de netbeheerders en de overheid die hebben verzaakt in hun plicht om te zorgen dat het net deze transitie aan zou kunnen. Men heeft heeft gewoon gedacht we zien het wel hoe het loopt en nu wordt het probleem wederom bij de consument neergelegd. Ik denk dat we met alle zonnepaneel bezitters hun aansprakelijk moeten stellen voor deze zaak.
Ik denk dat we mensen aansprakelijk moeten stellen die zonnepanelen leggen maar te lui zijn om zelf de energie te gebruiken als ze het produceren en daarmee de kosten op een ander afwentelen.
De netbeheerders hebben exact gedaan wat volgens de energiewet mocht. Spreek dus diegenen aan die op de politieke partijen de afgelopen 15 jaar gestemd hebben. Netbeheerders waarschuwen al jaren…en mochten niets.