Met angst en beven kijkt de gemiddelde Nederlander richting de herfst en de winter. De energiecrisis en bijgevolg de koopkrachtcrisis hangt grotendeels af van het verloop van het stookseizoen. Met lagere temperaturen op de weerkaarten voor het aankomende weekend, zal voor sommige Nederlanders wellicht het stookseizoen al beginnen. Voor velen nog niet.
Nu was ik benieuwd wat de grootste veroorzaker is van de noodzaak tot verwarming. Uiteraard is dit grotendeels afhankelijk van de temperatuur. Maar niet alleen van de temperatuur: ook de hoeveelheid zonneschijn en de windsnelheid lijken me bepalende factoren.
En uiteraard het type woning, stookgedrag en meer van dat soort factoren. Nu heb ik zelf een schat aan data, maar helaas is deze pas vanaf 2016 gedetailleerd genoeg om te bepalen op welke dag de verwarming voor het eerst éxact aanging. Voor 2016 vulde ik de meterstanden per week in.
Gemiddeld gaat de verwarming op 3 oktober aan
De verwarming gaat voor het eerst aan op 3 oktober, gemiddeld. De vroegste datum is 1 oktober, de laatste datum 7 oktober. Daar zit dus verrassend weinig spreiding in. Al is er een aantal jaren geweest dat de verwarming begin oktober wél aan moest, maar later in de maand toch weer enkele dagen uitstond. Enfin: 3 oktober dus.
Maar: de verwarming hoeft natuurlijk niet meteen aan. Er hangt nog warmte in het huis van de dagen ervoor. Om een nadere analyse te maken heb ik dan ook gekeken naar de 5 dagen voorafgaand aan de bewuste stookdatum.
Temperatuur voorafgaand aan het stookseizoen
De periode bedraagt slechts 6 jaar. 6 data-punten dus, en te weinig voor een betrouwbare statistische analyse. Om tot de genoemde cijfers te komen heb ik gekeken naar het dichtstbijzijnde KNMI-station, en hier de gemiddelde etmaaltemperatuur van genoteerd.
Gemiddeld genomen bedraagt de buitentemperatuur vóór de eerste stookdatum 13.5C over een 5-daagse periode. De hoogste temperatuur was 15.44C en de laagste 10.78C.
Zonneschijn & wind voorafgaand aan het stookseizoen
Gemiddeld genomen schijnt de zon 4.5 uur per dag, op de 5 dagen voor de verwarming aanslaat. Een nuttig gegeven? Niet per se. De spreiding is namelijk énorm. Van minder dan 2 uur per dag (2020) tot meer dan 8 uur per dag (2018). Ook was er veel spreiding in windsnelheid. 2018 was behoorlijk windstil en 2020 en 2021 juist windrijk. En de verwarming moest aan bij een hogere temperatuur
Hmmz. Hier begint zich iets interessants voor te doen.
September 2018
Bovenstaande lijkt op zichzelf misschien niet interessant. Maar toch is het dat wel degelijk. Want ook 2016 en 2017 waren een stuk somberder en windrijker dan 2018. Nu wil het geval dat het eind september 2018 bijzonder koud was.
Op 20 september tikte de temperatuur (als gemiddelde!) nog bijna de 20 graden aan en werd het overdag op grote schaal zomers. Op de 21e kwam er een omslag. 21-22-23 september waren somber en van 21 t/m 26 september bedroeg de gemiddelde temperatuur slechts 11.3C. Maar vanaf 24 september was het uitgesproken zonnig met meer dan 9 uur zon per dag. Op basis van de cijfers zou je verwachten dat de verwarming al op 25 september aan had moeten slaan.
Maar dankzij een combinatie van warmte (nog latent aanwezig in de woning) en de zonneschijnduur, is dit toch pas enkele dagen later gebeurd.
Wat kun je zelf doen?
Feitelijk kun je niet zo heel veel doen om de start van het stookseizoen uit te stellen, behalve het verlagen van de instelling van de thermostaat. Maar er is wel íets: warmte bufferen.
Vandaag (12 september) is het nog warm, en ook morgen en woensdag ligt de temperatuur nog boven de 20 graden. Laat zoveel mogelijk warmte binnen. Sluit ’s avonds wel de ramen (behalve voor ventilatie) en houdt de warmte opgesloten.
Dit jaar lijkt het stookseizoen relatief vroeg te beginnen: aankomend weekend zakken de temperaturen aanzienlijk en zullen alleen zeer goed geïsoleerde woningen hun warmte lang genoeg kunnen vasthouden. Sterkte allemaal…
Ik hou al jaren 1 november aan. En het lukt ook vrij goed om dat vol te houden op 1 jaar na. Eens zien of dat dit jaar ook lukt.
Deze week maak ik me niet druk er is nog zoveel warmte in huis en de zon is nog sterk genoeg dat het warm zat blijft
Voor velen is de praktijk helaas anders. Hier gaat ie aan ongeacht de datum: als het te koud is, dan gaat de verwarming automatisch aan. In oktober is dat sowieso beperkt.
Maat het hangt ook sterk af van het type huis en locatie. Hier in het binnenland is het in de herfst veel kouder dan in het westen: dat scheelt in oktober maar liefst 2 graden tussen Volkel en Rotterdam.
We proberen het meestal zo lang mogelijk uit te houden. Voor deze eerste winter in ons nieuwe (goed geïsoleerde) huis ben ik eigenlijk wel benieuwd wanneer we het koud krijgen. Voor nu lopen we lekker in t-shirts rond.
Binnenkort laten we airco’s plaatsen, ook heb ik wat warmtedekens gekocht. Samen moeten we het daarmee aardig kunnen uithouden. Die warmtedekens klinkt vast kneuterig, maar zijn heerlijk voor op de bank.