Zojuist een berichtje op het RTL Nieuws: de prijsstijgingen raken ook middeninkomens hard. Het RTL Nieuws heeft een oproep gedaan waar ruim 3000 mensen op hebben gereageerd. Laat dit even op je inzinken: 3000 mensen. Niet om het te bagatalliseren (ha, tóch wel). Maar als je met zo’n onderzoek zou willen afstuderen dan krijg je écht de deksel op je neus.
Onderzoek begint met “is de data valide, betrouwbaar en representatief”. Nou, mensen zullen heus zelf in kunnen schatten of ze wel of niet goed rondkomen. Dus het is valide en mogelijk betrouwbaar. Representatief? Nee. Uiteraard niet. 0.0375% van de huishoudens heeft gereageerd, of 0.75% van de middeninkomens. Dat lijkt een goede steekproef. Van die groep heeft 100% het moeilijk om rond te komen. Het zou kunnen dat de overige 99% hier géén moeite mee heeft. Het zou ook kunnen van wel, maar deze mensen ontbreken uit de steekproef. Het is dus een soort self-assessment.
Volstrekt kansloos als serieus onderzoek, maar welke een leuke “headline”. En daar gaat het in het nieuws tenslotte om.
Anders gezegd, al trap ik misschien op wat zere teentjes: de mensen uit het artikel (2 leerkrachten) verdienen allebei rond de 40.000 EUR per jaar. Gezamenlijk 80.000 EUR per jaar. Met alle respect: als je dan niet kunt rondkomen is de kans vrij groot dat je daarvoor op een te grote voet hebt geleefd (ze werkten in het bedrijfsleven en hebben een stap teruggedaan in inkomen) en daar geen rekening mee hebt gehouden. Dán komen prijsstijgingen wel hard aan!
Een ander voorbeeld van journalistieke quatsch: een afgekeurd persoon en een echtgenoot met een modaal inkomen. Zij voelen zich minima. En dat is logisch: één modaal inkomen is géén modaal gezinsinkomen. Je bent dus geen “modaal gezin”, maar een gezin met een kostwinner die modaal verdient.
Men bespaard tegenwoordig op weekbladen. In mijn wereld niet bepaald een gemis, en weinig beklagenswaardig. Maar dat is mijn wereld.
Ik wil op geen enkele manier ontkennen dat mensen, en een steeds grotere groep, het lastig heeft. Maar als je nú acuut in de problemen komt (niet rond kunt komen) en dat voorheen wel kon, dan heeft dit vermoedelijk weinig te maken met de prijsstijgingen. Het heeft te maken met het idee dat je eerder góed kon rondkomen. Als je eerder precies uitkwam, of 100 EUR overhield per maand, dan was dat wellicht prima. Dan raken prijsstijgingen je hard. Maar daarvoor had je de zaakjes eigenlijk al niet zo heel goed voor elkaar…
De oplossing? Stoppen met klagen over de verwarming die naar 18C moet. Dat is een prima temperatuur en daar wen je wel aan. Geen weekbladen? De planeet is je dankbaar en “en passant” wordt je minder verleidt tot consumeren van dure dingen die in de advertenties staan. Een jaartje niet op vakantie? Supervervelend, dat snap ik. Trust me: been there, done that. Maar vakantie is geen recht – het is een luxe. Kijk eens kritisch naar wat je écht uitgeeft aan van alles en doe daar wat mee.
Lange teentjes: deze website is zwaar gecensureerd. Ik mag dat. Mensen die echt in de armoede terecht komen? Ik leef oprecht mee. Het zal ongetwijfeld niet makkelijk zijn voor velen. Maar als je met twéé middeninkomens niet kunt rondkomen, dan leef je boven je stand. Jep, makkelijk gezegd!
Je schrijft het erg naar de burger toe. Dat vind ik niet helemaal terecht.
Nederland heeft niet een cultuur waar mensen geleerd word voor zichzelf te zorgen. Sterker nog, wij hebben een cultuur waarin we claimen voor elkaar te zorgen. Verzorgingsstaat enzo. Dit komt tegen een stevige prijs. De collectieve lastendruk is tegen de 40% en daarmee fors hoger dan in landen waar de cultuur WEL is dat je voor jezelf moet zorgen.
Onze verzorgingsstaat kalft al jaren af, maar de lasten blijven onveranderd hoog. Over de redenen hiervoor kun je dagenlang delibereren, maar het blijft afnemende welvaart. Als we de burger niet vertellen dat hij op zichzelf aangewezen is, dan kan je hem ook niet kwalijk nemen dat hij geen voorzorgsmaatregelen treft. Er is alleen niemand die het de burger wil vertellen, want slecht nieuws. Daarentegen zijn er genoeg politici met de boodschap: “U heeft gelijk, u bent slachtoffer, stem op mij en ik los alles voor u op!”. Wat je de burgers wel kan aanrekenen is dat ze zich gedragen als een kudde geiten zodra ze weer mogen stemmen.
Verder, die verzorgingsstaat is nauwelijks nog wat waard, maar we betalen er wel voor. Als we nu eens stoppen met doen alsof er een verzorgingsstaat is. Dan kunnen we de ambtelijke molen daaromheen ook stoppen. Dan kan je de lasten verlagen en maak je het voor de burger ook daadwerkelijk mogelijk om voor zichzelf te zorgen. Ja dat gaat pijn doen, maar ik ben ervan overtuigd dat het meer problemen oplost dan dat het er creëert.
Ik snap je punt aangaande de verzorgingsstaat. Dat wordt langzaam ontmanteld zonder dat er inderdaad geleerd wordt dat je zelf ervoor moet zorgen. Er is nog altijd geen enkele educatie op de scholen over geld en hoe je een financieel huishouden kan doen. Laat staan een “gevorderde” cursus hoe het zit met pensioen en andere dingen. Daar kan zeker verbetering in komen, al is het ook erg belangrijk om te beseffen dat ik persoonlijk van mening ben dat de ouders daar verantwoordelijk moeten zijn. Maar basis kennis op scholen zou al een welkome aanvulling zijn voor de ouders die dit niet meegeven aan hun kroost.
Maar, vaak is het ook zo dat mensen gewend zijn aan een bepaald inkomen en uitgaven patroon en daar geen consessies in willen doen. Immers, ze hebben daar toch recht op!? Zelfs als ze terug gaan in inkomen vinden ze dat dit een recht is en niet een luxe. Daar wringt vaak dan ook de schoen. In Nederland vinden we vaak dat we erg veel rechten hebben maar weinig plichten.
De reden hiervoor kan talloos zijn overigens, maar dat is voor iedere situatie specifiek. Ook groepsdruk en marketing zijn grote druk middelen waar mensen moeilijk mee om kunnen gaan. En daarbij komt, wanneer je iets koopt wil je vanaf datmoment, in de meeste gevallen, nooit meer zonder met als gevolg dat bij het kapot of op zijn je meteen een nieuwe wilt hebben.
Het is een combinatie van factoren. Maar ook een groot gedeelte door de persoon zelf veroorzaakt.
Verzorgingsstaat is iets anders dan je financiële huishouding zo organiseren dat je altijd krap zit en daar bij de eerste grote hickup last van hebt toch? Je hebt hier recht op WW, AOW en ziekenzorg.
Dat is iets anders dan met dubbelmodaal een probleem hebben.
Het principe van verzorgingsstaat is breder dan de sociale vangnetten. Daarnaast hebben we door jarenlang alle problemen aan te horen en elke vorm van slachtofferschap te belonen een cultuur gecreëerd waarbij ‘geen verantwoording nemen’ loont. Ik kan het niet los van elkaar zien. (We hebben nota bene momenteel een loket waar je hulp kan krijgen om uit te vinden waar je allemaal hulp kunt krijgen… koekoek!)
Ik ben het er helemaal mee eens dat het probleem bij financieel inzicht en uitgavenpatroon van burgers zit. Ik kan alleen niet over mijn hart verkrijgen om ze daar nu verantwoordelijk voor te stellen nu er echte ‘sh*t’ is, terwijl we jarenlang gedaan hebben alsof het OK is om slachtoffer te zijn en dat de overheid verantwoordelijk is voor een oplossing. Dat vind ik gewoon een trap na. Zeker gezien mijn comfortabele positie.
We hadden jaren geleden in kunnen zetten op zelfredzaamheid. De politiek was echter bezig met wat anders. Het ligt electoraal namelijk niet zo lekker als je tegen het stemvee moet zeggen dat ze het zelf maar uit moeten zoeken.
Wij zijn nu ‘rijk in mijn ogen. Iedere maand AOW en geen pensioen opgebouwd.
Ruim spaargeld, geen hypotheek alleen €90 euro in de maand erfpacht.
Vroeger (jaren 70-80 van de vorige eeuw) waren we arm, leefden van een minimum inkomen met 2 kinderen, toen uit nood een eigen bedrijf begonnen, veel risico genomen maar gelukkig pakte het goed uit.
Schulden hebben we nooit gehad, alleen voor een verhuizing in 1985 geld geleend van de gemeentelijke kredietbank. Van de kinderbijslag de lening (3000 gulden) afgelost.
Middeninkomens hebben blijkbaar veel moeite om de tering naar de nering te zetten en spiegelen zich teveel aan anderen, vooral als die anderen meer te besteden hebben.
De hele maatschappij draait nu om tweeverdieners. Ik herinner me nog in de negentiger jaren dat een collega me vertelde, nadat ze samen woonde, dat het nu financieel rijkdom was. Met een keer vaste lasten.
Nu zijn de huizenprijzen heel erg hoog, als single kom je er nauwelijks tussen. Nu de rente stijgt en hypotheeknemers hebben geslapen, met hun variabele rente, komen de eerste problemen van niet betalen hypotheekschuld al om de hoek kijken.
Onlangs in het FD, de grote verschillen tussen de inkomsten per werknemer voor werkgever. Scheefgroei in alle geledingen van de maatschappij, waarbij de meeste werknemers het nakijken hebben.
Idem de nieuwe pensioenwet die er aan komt. Alles voor de verzekeraars maar niets voor de burgers.
Zelfs ijsblok Kaag zei op het WEF dat ze toch voorzag toenemende armoede. De scheefgroei draai je niet meer terug.
Onder andere de variabele rente en het slapen is waar ik op doel: je bent dan dus niet slim bezig geweest en hebt jezelf boven de stand laten leven. Waarom anders niet vastgezet tegen een hogere rente? Omdat iemand het dan misschien niet kon betalen?
De kunst van financiële vrijheid is het beschermen van de downside en optimaliseren van de upside. Bij een erg lage rente is er bijna geen voordeel te halen: de weg naar nul is kort. Maar de weg naar boven enorm. Vastzetten dus.
Inderdaad is de maatschappij ingericht op tweeverdieners. Alleen al het belastingstelsel (inkomensafhankelijke combinatiekorting)
Voor de volledigheid: de variabele rente is sinds 2021 nog niet gestegen…
Ik wil niet zeggen dat een variabele rente slim is. Ik heb hem zelf ook vast staan. Zekerheid is heel wat waard.
Dit zou wel eens het startschot kunnen zijn: https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5314130/ecb-rente-spaarrente-verhoging-juli
Misschien had ik er niet over moeten beginnen…
Voor de minima, die het echt heel erg zwaar hebben nu en mogelijk nog zwaarder het komende jaar, vind ik het schandalig en zeer beschamend dat mensen met 80k inkomen in het nieuws komen vertellen dat ze niet meer rond kunnen komen.
In het NOS-journaal was een alleenstaande vrouw. Voor haar is het echt wel een stuk lastiger om de financiën in balans te houden. (Overigens vond ik het daar weer gek dat ze aangaf voorheen voor 50 euro boodschappen te doen en daar nu 70 euro voor kwijt te zijn. De inflatie is flink maar geen 40%…)
Voor de planeet is eerst corona en daarna deze crisis mogelijk wel prettig, want we zijn gedwongen een stuk duurzamer te leven.
Wat ik heel triest vind, is de groep die kortweg te horen krijgt de verwarming maar wat lager te zetten terwijl ze in tochtig huurhuis zitten met een lijf dat beter niet in de kou kan zijn. Zelf kreeg ik jaren terug van m’n fysio te horen dat m’n ene pols warmte nodig heeft. ‘Niet onder de 19 graden en veel vaker handschoenen aan’… Sinds ik dat advies volgde heb ik veel minder pijn, eigenlijk alleen nog maar als ik foute beweging maakte. Toen we een tijdje experimenteerden met de verwarming bleek op een thuisdag van mij de verwarming tijd rond de 17/18 te staan. Dat merkte ik in m’n hand/handen…
Ik leef in de luxe omstandigheid dat we de kachel op 19 kunnen houden, waardoor m’n schrijfhand kan blijven functioneren, maar ’t zullen maar meer warmtegevoelige onderdelen zijn en een tochtig huis van rond de 16…
Ja, er moet veel meer aandacht zijn voor die ongelijkheid. Verhuren van slechte woningen is niet ethisch. Er moet een prikkel zijn voor verhuurders om te investeren in isolatie, maar die prikkel ontbreekt omdat zij niet de rekening betalen van het niet isoleren..
Afgelopen week heb ik naar Steenrijk, Straatarm gekeken. Daar kan ik vaak van genieten en me soms ook aan ergeren. Het verschil tussen de “arme” en “rijke” mensen zit niet in het geld, het zit in de mindset.
Ik vind de dankbaarheid en waardering van de “arme” mensen in de “rijke” omgeving vaak hartverwarmend, maar meer dan zich vergapen aan de luxe doen ze niet. Ze krijgen een zak geld mee die ze naar eigen inzicht kunnen gebruiken. En wat gaan ze dan doen? Dure thuisbezorging, uit eten in duurdere restaurants, merkkleding kopen. Even lekker geld verbrassen. Er wordt totaal niet nagedacht aan de lange termijn. Laten we die oude frituurpan weggooien en een airfryer halen bijvoorbeeld. Koop een paar potten verf om de kinderkamer op te knappen. Ik herinner me nog van de allereerste aflevering dat de man zo slim was om een gezinsabonnement op een dierentuin/pretpark te nemen. Dáár kun je tenminste nog langere tijd van nagenieten. Maar de rest is allemaal korte termijn.
De “rijke” mensen in de “arme” omgeving daarentegen gaan meteen dingen bedenken om geld te verdienen. Zou je deze mensen hun luxe huis ontnemen en weer terug zetten in een sociale huurwoning, dan zullen ze zich in enkele jaren weer ontwikkelen naar een nieuw huis.
Om weer terug te komen op jouw betoog Snor, met 2 middeninkomens niet rond kunnen komen. Dan leef je boven je stand en dat is een mindset.
@Martijn: natuurlijk is het OOK belangrijk om op de langere termijn te denken, maar als je nooit iets kunt doen, dan is even uit de band springen, een week lang, HEERLIJK! En uit onderzoek blijkt dat armoede je vermogen om “verstandige beslissingen” te nemen laat afnemen. (EN: ik denk dat de producers het er niet mee eens zouden zijn als de “arme” mensen net zo zuinig bleven leven, en al het geld mee naar huis namen om er nu eens lekker lang zorgeloos van te leven….) Neemt niet weg dat ik het OOK met je eens ben!
Het aloude consuminderadagium was: zorg dat je geld hebt om IETS leuks te doen, iets waar je van geniet – en wees voor de rest zuinig….
Omdat hierboven al veel is gezegd, hou ik het kort: voor minima, die al net rondkwamen, is deze situatie niet te harden. Die moeten we wat helpen (al leidt dat ook weer tot minder zelfstandigheid). Mensen die 2x modaal verdienen en dan net rondkomen, moeten niet zeuren maar de tering naar de nering zetten.
Verder kon ik wel glimlachen om hoe je je stuk bijna als column had geschreven.
Ik vind dit moeilijke materie. Ik kan niet in andermans portemonnee kijken, ik weet wel dat er mensen zijn die nu echt niet meer rondkomen. Die moeten alle hulp krijgen die er is. Maar ik hoor ook veel mensen klagen die nu niet meer naar Italië/Frankrijk/Spanje/Curaçao… vul maar in … op vakantie gaan. Tja, dan houd ik wijselijk mijn mond. En als ze dan wel op vakantie gaan zeuren over lange rijen op het vliegveld! Nou, lijkt me vreselijk! Echt net zo erg als moeten wachten in een lange rij voor een bed bij de asielopvang!
😉 Ik hoop dat je die laatste zin wat ironisch / sarcastisch bedoelt??
Ja natuurlijk!!!!!!!!!!!!! Om maar even aan te geven wat er nu echt erg is en wat niet. En dat een boel mensen echt zeuren en geen idee hebben hoe het is om echt iets naars mee te maken of om echt geen geld te hebben.
Helemaal eens met dit artikel. ‘Middeninkomens’ denken zich zaken te kunnen veroorloven die de middeninkomens zich 30-40 jaar geleden niet in hun hoofd haalden. Ook heb ik het idee dat ‘leven naar wat je hebt’ bij veel mensen tegenwoordig onbekend is. Het gratis geld versterkt dat denk ik. Zelf leef ik ook nog wel eens op te grote voet, maar gelukkig ben ik een paar jaar geleden begonnen met geld voor mij te laten werken.
Dat verhaal over verzorgingsstaat vind ik te makkelijk gezegd. Mensen in Nederland beschikken over hersenen en de VVD, ooit een partij van zelf nadenken, is de grootste partij in Nederland. Mensen kunnen toch snappen wat budgetteren is en dat je ook een appeltje voor de dorst moet regelen en misschien ook rekening houden met dat het soms eens regent financieel. Met 80.000 gezamenlijk inkomen durven klagen vind ik schandalig.
Laat al die mensen maar leren van deze situatie beter met geld om te gaan. En wat mij betreft mogen media minder aandacht steken aan dit soort jankerds, of er in ieder geval flink kritisch op zijn.