Weekendje weg: is op vakantie gaan echt goedkoper?

In Huize Geldsnor heerst af en toe de behoefte om er even lekker uit te gaan. En dat doen we dan ook wel eens. Laten we dit het pluspunt noemen van weten waar je staat, op financieel gebied: we weten dat het kan, dus doen we dat als we dat willen.

De reis gaat niet superver, maar ook niet té dichtbij. We willen namelijk een weekendje sneeuw zien. Nu gaat dat als gevolg van de weersverwachting (of beter; de uitkomst) alsnog niet lukken. Maar dat terzijde. Het plan is dat we de kinderen vrijdagmiddag ophalen en dan meteen vertrekken. Het is een uurtje of 2,5 rijden. Zondag rijden we weer terug.

En dat maakt me natuurlijk nieuwsgierig. Ik zie regelmatig de berichtjes langskomen van mensen die ergens heen gaan en claimen dat dit goedkoper is nu de prijzen zo hoog zijn. Met als absolute hoogtepunt een tweetal in Spanje, die daar waren om stookkosten te besparen. In oktober. Laten we het zo zeggen: als je stookkosten zo hoog zijn in oktober dat je hiermee wat-dan-ook compenseert…Doe normaal!

Anyway; in de meeste gevallen is het volstrekte nonsens. Prima dat je op vakantie wil gaan, of een weekendje weg. En ja, enig nivellerend effect is er wel. Maar het wordt niet opeens gratis!

Want de meeste mensen rekenen zich arm

Ja, dat staat er bewust. De meeste mensen rekenen zich arm. Of rijk, als ze de andere kant op rekenen. Ze overschatten de kosten van het thuisblijven en daarmee ook de potentiële besparing als ze weg zijn.
Dat is eigenlijk heel simpel: als je in de winter weg bent, heb je nog steeds een warmtebron nodig in huis om je woning op temperatuur te houden!

Laten we uitgaan van een aantal parameters. We laten de woning afkoelen tot een lieve 6C. Zes, voor de duidelijkheid. En de woning heeft een woonkamer van 35m2, met een vloer van 10cm beton, een dak van 10cm beton, met een hoogte van 2.6 meter en een muuroppervlak van 62m2. Vooruit, er mogen wat raampjes in. Typische doorzonwoning: voor en achter 4m2 glas. Zodoende blijft er 54m2 muur over.
Van beton. Het huis is vrijstaand en de rest laten we buiten beschouwing.

Deze woning heeft een aardige thermische massa: 7 kuub beton voor de vloeren en plafond, en 5,5m3 voor de muren. Beton weegt 2400 kg per m3. In totaal hebben we dus 30.000kg beton.

Het enige wat we nog nodig hebben is de warmtecapaciteit van beton. Die bedraagt 850j/kg/K. Met andere woorden: om 1kg beton 1 graad op te warmen, heb je 850J nodig.

Stel nu dat deze woning bij het op-vakantie-gaan op een comfortabele en vooroorlogse 20 graden is gestookt. Hoeveel energie moet deze woning verliezen om op de genoemde 6 graden te komen?
Simpel: (20-6) * 30000 * 850 = 357 miljoen joule. Of 357.000kJ. Of natuurlijk 357 MJ. Spectaculair getal? Nou, nee. Niet echt. 1 kuub gas heeft een inhoud van 35.17MJ. Een kuubje of 10 gas.

Maar wat houdt bovenstaande berekening nu in? Als Jantje en Pietje een periode weg zijn, en het huis helemaal af laten koelen tot 6 graden, hebben ze daarna weer 10 kuub gas nodig om de woning op dezelfde temperatuur te krijgen.

Warmteverlies in de periode

Maar we zijn er nog niet. We moeten nog gaan berekenen wat de besparing is door de verwarming uit te zetten. Als we uitgaan van goed geïsoleerde wanden met een U-waarde van 0.5W en triple glas met een U-waarde van 0.7, en plafond en vloer met een U-waarde van 0.5, dan kunnen we aan de slag!
Ons plafond en dak zijn beiden 35m2. Met een U-waarde van 0.5 verliezen deze oppervlaktes 17,5W/k. Dus bij iedere graad temperatuurverschil verliezen ze ieder 17,5W.
De muren waren 54m2 en hebben een U van 0.5, wat het totaal op 27W/k brengt. En de ramen van gezamenlijk 8m2 zorgen voor een warmteverlies van 5.6W.
Bij 0 graden buiten heb je dus een warmtelek van (17,5+27+5,6)*20 = 1002W. Hier heb ik de vloer nog niet bijgeteld: die is niet blootgesteld aan de 0C buitenlucht, maar voor het gemak aan een bodem van 10 graden. 175W, dus. In totaal 1177W.

Op een dag betekent dit een verlies van 28kWh of 101 megaoule (bijna 3 kuub gas)

Nu kunnen we 2 dingen gaan doen. We kunnen gaan uitrekenen dat je elke dag 3 m3 gas moet verstoken om het warm te houden. Of gaan berekenen dat na 3 dagen de woning is afgekoeld tot 6 graden celsius. In beide gevallen: hoe plausibel lijkt het je dat je hiermee een vakantie terugverdiend?

Uiteraard kun je de parameters simpelweg aanpassen. Een huis met minder thermische massa zal minder warmte vragen als je deze weer wilt opstoken. En een huis wat zo lek is als een mandje zal de warmte veel sneller verliezen. Maar de “bottom-line” blijft dat het totale nonsens is om er je overwintering mee terug te verdienen.

Het is ook niet zo realistisch om je woning tot 6 graden af te laten koelen. Ten eerste zul je dit niet bereiken: het werkelijke warmteverlies is ook afhankelijk van het temperatuurverschil. Ten tweede is het zelden zo lang zo koud in Nederland.
Ten derde zul je de woning alsnog iets warmer houden. De vorstbeveiliging is normaliter 12C of 14C. Je hebt dus minder warmte nodig om het terug op te warmen.

Mensen vergeten mee te rekenen dat je ook het “terug op stoken” van de woning mee moet nemen (negatief) in de besparing. En daarmee een aardig deel te niet doet.

Als je 10 dagen weg bent, zul je in bovenstaande voorbeeld 10×3 m3 gas bespaard hebben (immers, 3m3 per dag had je nodig om de woning op temperatuur te houden!) minus de 10m3 om de woning terug op temperatuur te brengen.
Dat is bij 10 dagen derhalve een besparing van 20m3. Superspannend 🙂

Een grotere winst is te halen uit het feit dat je niet thuis bent en dus vrijwel geen elektriciteit zult verbruiken. In die 10 dagen kan dat met gemak 50kwh zijn.
Tegen de huidige tarieven heb je dus grofweg 100 EUR bespaard op gas & elektra.

Veel plezier om van dat geld 10 dagen ergens door te brengen! Wij zullen in ieder geval niet veel besparen door er niet te zijn.