Zonnepanelen: dynamisch contract, of tijdelijk “vast”

Recentelijk schreef ik een blogpost over de eerste 6 maanden met een dynamisch contract. Daar volgden veel reacties op, wat wellicht niet gek is: de blogpost is duizenden keren gelezen. Het is schijnbaar een populair onderwerp.
De belangrijkste discussie die er uit volgde is de vraag of het gunstig is om een dynamisch contract te hebben in combinatie met zonnepanelen versus een tijdelijk “vast” contract. Een interessante vraag, die ik hier nader ga behandelen.
Een andere interessante vraag is de vraag betreffende thuisaccu’s. Maar die heb ik al uitvoerig behandeld in de blogpost over thuisaccu’s. De conclusie is in het kort dat het nu nog niet gunstig is.

De salderingsregeling

Om deze vraag te beantwoorden moeten we eerst kijken naar het begrip “salderingsregeling“. Daar heb ik al heel vaak over geschreven. In het kort komt dit er op neer dat de elektriciteit die je opwekt met je eigen panelen verrekend wordt met het verbruik van stroom in je huishouden.

Als je dus 500kwh produceert (en dit allemaal het net op duwt, dus geen eigen consumptie), en 500 kwh verbruikt vanaf het net, de rekening nul euro bedraagt.
De praktijk is iets complexer: je saldeert op tarief. 100kwh op hoog tarief levert dus méér op dan 100kwh op daltarief. En stroom is dus in het weekend ook minder “waard” dan op een doordeweekse middag.
De salderingsregeling betreft dan ook vooral de energiebelasting en BTW. Die wordt 1-op-1 verrekend, de rest volgens “tarief”. Bij een enkeltarief maakt dit uiteraard dus geen verschil.

Bij een dynamisch tarief is dit niet anders. Behalve dat het stroomtarief iedere dag anders is, of zelfs ieder uur en in ieder seizoen. De energiebelasting en BTW daarop wordt hetzelfde verrekend als bij de andere contracten.

Bij een variabel tarief (dus maandelijks anders) werkt dit idem dito, behalve dat je het tarief voor die periode bepaald. Feitelijk werkt het dus allemaal hetzelfde: alleen de periode van geldigheid van het tarief is anders en bij een dynamisch contract onvoorspelbaarder.
Wat in alle gevallen anders is, is het zogenaamde teruglevertarief.

Teruglevering en teruglevertarief

Teruglevering en teruglevertarieven zijn 2 verschillende dingen.
Teruglevering is wat je doet met stroom die je niet nodig hebt op dát moment. Dus ook als je “saldeert” heb je te maken met teruglevering. Die teruglevering is namelijk wat je saldeert.

Maar: als je méér levert dan je afneemt, dan ontvang je bij de meeste contracten een “teruglevertarief” of terugleververgoeding.
Deze terugleververgoeding, dáár zit het verschil.
Bij een dynamisch contract heb je te maken met het tarief van dat moment. Soms krijg je relatief veel betaald voor je kwh’s. Soms weinig. En soms is de teruglevergoeding negatief. Dat wil dus zeggen dat je inderdaad geld toelegt op de stroom die je dan het net op duwt. Dat is op zich niet zo gek: er is dan geen vraag naar jouw product, dus is de waarde nihil en krijg je er ook geen centen voor. Ik heb eerder de vergelijking gemaakt met appels. Als jij een appelboomgaard hebt en appels oogst op het moment dat iedereen appels oogst, dan hoeft er niemand appels te hebben en raak je ze aan de straatstenen niet kwijt. Hooguit komt er iemand langs om er moes of stroop van te maken, maar anders moet je ze zelf opeten.

Dynamisch versus tijdelijk vast

Nu kwam de vraag, of de stelling, dat je gek bent als je met een dynamisch contract én zonnepanelen niet overstapt op een vast contract voor de zomer. Dit omdat je in de zomer veel meer opwekt dan je verbruikt. In de winter zou je dan weer kunnen profiteren van het lagere dynamische contract.

Intuïtief valt hier iets over te zeggen en van te vinden. Maar ik doe niet aan intuïtie en kijk liever naar de feiten.

Feit is: als je méér stroom opwekt dan je verbruikt in periode X, dan is er maar één tarief interessant met een traditioneel contract; de teruglevergoeding. De rest wordt namelijk volledig tegen elkaar weggestreept.

Voor deze “berekening” ga ik even uit van mijn elektriciteitsproductie in het vorige jaar in de periode april-september. Ook kijk ik dan naar wat ik netto heb teruggeleverd.
In onderstaande grafiek kun je zien dat de productie aanzienlijk was, evenals het verbruik. Als je dit bij elkaar optelt heb ik netto 2022 kwh teruggeleverd.

Daar kunnen we iets mee: als we deze periode nemen als “zomeropbrengst”, kunnen we gaan berekenen wat dit oplevert.

Er zijn niet veel partijen die een 6-maands contract aanbieden (en, april is al voorbij). Via Gaslicht.com kan ik slechts 3 partijen vinden: Greenchoice, Oxxio en Eneco. De prijs van de elektriciteit doet, zoals geschetst, niet ter zake: die wordt gesaldeerd.
De terugleververgoeding van het dynamische contract heb ik berekend. Dit heb ik gedaan door het nettoverbruik (opbrengst) te delen door de netto-opbrengst. Tot nu toe in deze maand heeft dat geleid tot een gemiddelde prijs van 5.5ct per kwh.

Op 2200 kwh betekent dit netto de volgende bedragen (die je ontvangt, voor de duidelijkheid!).

Let wel goed op: de vaste leveringskosten liggen bij deze aanbieders tussen de 11,50 en 14 EUR per maand. Op 6 maanden is dat een verschil van 10 tot 24 EUR met bijvoorbeeld EasyEnergy.

Maar, het belangrijkste mist nog: de saldering. Want: bij een halfjaarscontract, saldeer je alleen wat je verbruikt in die periode. Als je daarna overstapt, ben je dit kwijt. Je begint dus bij een overstap op nul. Het énig wat je krijgt is die teruglevergoeding. Die 2200kwh neem je dus NIET mee naar de donkere maanden.
In mijn dynamische contract saldeer ik aan het einde van de rit deze 2200kwh alsnog en krijg ik dus nog 330 EUR terug (15ct energiebelasting + btw)

Aantal belangrijke randvoorwaarden

Zoals altijd bij een dynamisch contract, hangt dit af van een aantal randvoorwaarden. Die zijn niet zo voor de hand liggend als je wellicht denkt.
Ten eerste: hoe groot is de mogelijkheid binnen je huishouden om een aanzienlijk deel van je verbruik te sturen? Wij kunnen in het weekend en op maandag en vrijdag een aardig deel van ons vermogen sturen: er staan in het weekend 2 auto’s die we kunnen opladen en we stellen de vaatwasser en wasmachine gunstig in. Deze draaien op het goedkoopste moment.
Even belangrijk: in hoeverre ben je in staat om de dure momenten te vermijden? De avond is veruit het duurst, midden op de dag het goedkoopst en ’s ochtends ook weer duur. Dit kunnen wij doordeweeks beperkt: de PHEV moet bij thuiskomst aan de lader en de EV ’s nachts. Dat leidt soms tot een “gedwongen” duur moment.

Ten tweede: hoe ziet je productiecurve er uit? Wij produceren met name midden op de dag dankzij onze ligging vol op het zuiden. Panelen op oost & west hebben een veel grotere opbrengst in de ochtend en avond en dus op de dure momenten!

Ten derde: hoeveel is je absolute verbruik en opbrengst? De dagen dat het zonnig is en we weinig kúnnen verbruiken zijn er, en met onze zonnepaneelinstallatie van 9600wp tikt dat soms aardig door…

Dit verklaart ook mede het lage teruglevertarief op dit moment op ons dynamische contract: tijdens een aantal goedkope dagen waren wij op vakantie (zowel begin van de maand als met het Hemelvaartsweekeinde). Ook lag de prijs sowieso erg laag: inclusief energiebelasting zou het tarief zelfs zónder terugleveren slechts op 0,24 EUR per kwh zijn uitgekomen.

Conclusie: wel of niet een halfjaarlijks contract?

Als je alle parameters meeneemt, inclusief de werkelijke betekenis van het salderen, dan stap je niet over naar een tijdelijk contract. Je krijg weliswaar een hogere teruglevergoeding (onder de huidige omstandigheden, ik geef toe dat alleen het tarief van mei niet statistisch verantwoord is). Maar je bent ook de te salderen kwh’s kwijt. Die neem je namelijk niet “mee” naar een volgende leverancier en ben je dus kwijt.
In dit voorbeeld is de waarde daarvan 330 EUR. De waarde van mijn zonnestroom is daarmee ruim 200 EUR netto méér dan bij een 6-maandencontract.